Γράφει η Τασσώ Γαΐλα

Και, ποιος ήρθε; Ο Κοκκινολαίμης, εφόσον πληθυσμοί του πουλιού από τον Βορρά έχουν αρχίσει την άφιξη και εγκατάσταση τους στην χώρα μας τώρα τον χειμώνα και την άνοιξη θα γυρίσουν πάλι πίσω στην πατρίδα τους ,την Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη.

Ο Κοκκινολαίμης, το αηδόνι της παγωνιάς, το αηδόνι του χειμώνα, το μικροσκοπικό πουλί που αγαπιέται όσο λίγα, ανήκει στην οικογένεια των τσιχλών κι αυτό το απίστευτα όμορφο πουλάκι ενήλικο δεν ξεπερνά τα 14 εκατοστά , η μάζα του φτάνει μόλις τα 16-22 γραμμάρια και με άνοιγμα των φτερών του; Φτάνει τα 20-22 εκ…

 Είναι ο βασιλιάς των πουλιών και ένα από τα δημοφιλέστερα πουλιά της Ευρωπαϊκής αλλά και της Ελληνικής ορνιθοπανίδας.

Το μικρό εντομοφάγο αυτό πτηνό που ήδη βρίσκεται στην χώρα μας για να διαχειμάσει, και που με το μελωδικό του κελάηδημα θα αναγγείλει τον ερχομό του χειμώνα…

Κελαήδημα που λένε πολλοί πιο μελωδικό από του αηδονιού… εξ ού και η ονομασία του αηδόνι του χειμώνα…

Ο Κοκκινολαίμης και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης!

Καλόγιαννος, Γιάννος, Καλογιάννης, Ρούβελας, Γύφταλος μερικά από τα ονόματα που απαντά στην ελληνική ύπαιθρο ο Κοκκινολαίμης , ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και αγαπητά πουλιά στην Ελλάδα κι αλήθεια ποιος δεν έχει διαβάσει το ποίημα του Α. Βαλαωρίτη <Ο Καλογιάννης>; Σημειώνει ο μεγάλος μας ποιητής σε επιστολή του τον Νοέμβρη του 1878: "… Δεν εντρέπομαι να ομολογήσω ότι ως γέρων ραψωδός έχω τις αδυναμίες μου και τις ιδιοτροπίες μου. Μεταξύ τούτων υπάρχει και η απέραντος συμπάθεια μου προς ένα των ταπεινοτέρων φθινοπωρινών πτηνών μας, τον αγαθόν Καλογιάννον…. Τον ηγάπησα εκ νεαράς μου ηλικίας και όταν κατά την έναρξην του Φθινοπώρου συναντώμαι μετά του πρώτου Καλογιάννου και της πρώτης κυκλαμιάς (διότι το άνθος και το πτηνόν συγχρόνως εμφανίζονται), η καρδιά μου σκιρτά, ως αν αίφνης έβλεπον παλαιούς φίλους επανερχομένους εκ μακράς αποδημίας.".

Πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στο πρόσωπο, την τραχιλιά και το στήθος, το οποίο και χρησιμοποιεί φουσκώνοντας το για να τρομάξει τους εχθρούς του. Ναι, ο μικροσκοπικός κοκκινολαίμης μπορεί να γίνει πολύ επιθετικός όταν απειληθεί ο ζωτικός του χώρος και τα αποθέματα της τροφής του.

Το ‘ιερό πουλί’ του Θεού Θώρ της Σκανδιναβικής μυθολογίας, ο κοκκινολαίμης ,τη δεκαετία του 1960 ανακηρύχτηκε εθνικό πτηνό της Βρετανίας, της χώρας που ο κοκκινολαίμης έγινε μέχρι και γραμματόσημο, οι δε αναφορές σ’ αυτόν είναι πάμπολες στο χώρο της βρετανικής λαογραφίας , ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η φιγούρα του κοκκινολαίμη είναι δημοφιλέστερη σαν θέμα στις Χριστουγεννιάτικες κάρτες των βορείων Κρατών έναντι αυτών με θέμα τον Άγιο Βασίλη.

Οι φλεγματικοί Άγγλοι το λατρεύουν αυτό το μικροσκοπικό πουλάκι και τα παραμύθια που έχουν γράψει Άγγλοι λογοτέχνες αμέτρητα. Μένουμε Βρετανία για να διαβάσουμε στα παλιά χαρτιά τον αρχαίο της θρύλο που λέει ότι όταν ο Ιησούς πέθαινε στον Σταυρό , ο κοκκινολαίμης, που τότε είχε καφέ χρώμα, πέταξε προς το μέρος του και τραγούδησε στο αυτί του για να του ελαφρύνει τον πόνο. Το αίμα από τις πληγές του Κυρίου χρωμάτισε το στήθος του πουλιού και από τότε, όλοι οι κοκκινολαίμηδες, πήραν το σημάδι του αίματος του Χριστού επάνω τους….

Λαϊκό Παραμύθι.

Ποιος δεν αγαπά τα παραμύθια; Όπου όλα μπορούν να συμβούν… και να σε πλανέψουν…

Μια φορά κι έναν καιρό και σε χρόνο πολύ παλιό μαζεύτηκαν τα πουλιά και πήγανε στον δημιουργό τους τον Θεό και του ζήτησαν να ορίσει τον βασιλιά τους . Τότε λοιπόν εκείνος τους απάντησε ότι βασιλιάς τους θα γίνει το πουλί που θα πετάξει ψηλότερα.Πετάχτηκε αμέσως ο αετός και είπε γεμάτος περηφάνια ότι ούτε και να δοκιμάσουνε… εκείνος πετά ψηλότερα όλοι το ξέρουν.. Τα πουλιά έκαναν πίσω εκτός από ένα… τον κοκκινολαίμη που δυναμικά ζήτησε να αγωνιστεί…

Ξεκίνησε ο αετός το πέταγμα του και όταν έφτασε σε μεγάλο ύψος γύρισε, κοίταξε κάτω τα πουλιά που τον κοίταζαν έκθαμβα και τους φώναξε θριαμβευτικά:- <Στ’ αλήθεια, ποιος μπορεί να πετάξει ψηλότερα από μένα;>. Και ο κοκκινολαίμης που …είχε κρυφτεί στην ράχη του αετού, φτερουγίζοντας μια ιδέα ψηλότερα, φώναξε χαρούμενος: -<Εγώ!>. Έτσι ο κοκκινολαίμης έγινε ο βασιλιάς των πουλιών.

Υπέροχο παλιό παραμύθι – παράδοση της Ελληνικής λαογραφίας από την περιοχή του Αγρινίου… και,

Καλώς όρισες Κοκκινολαίμη…

Ανθολόγιο για τα παιδιά του Δημοτικού β’ μέρος/ΟΕΔΒ/1975.

Ornithologiki.gr

Τασσώ Γαΐλα

Αρθρογράφος - Ερευνήτρια