aixmi-news.gr

25η Μαρτίου: Αναδρομή στο Εικοσιένα από μια άλλη σκοπιά

Διαβάστηκε 2843 φορές
25/03/2022 - 08:30

Του Χρίστου Θ. Παπαδημητρίου,

επίτιμου δικηγόρου Μεσολογγίου

1ον.: Οι αγωνισταί της Ελευθερίας, εκτός απ’ την ηρωϊκή υπεράνθρωπη πλευρά τους, είχαν και την καθημερινή ανθρώπινη πλευρά, που ήταν κατά περίπτωση, συμπαθής ή αντιπαθής, κωμική ή τραγική, ταπεινή ή αλαζονική, αλλά εξόχως ενδιαφέρουσα και αυτή.

Δεν περιλαμβάνεται όμως στην «Επίσημη ιστορία» και είναι γι’ αυτό εντελώς, άγνωστη στους πολλούς. Μερικά χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της πλευράς θα παρουσιάσω με σειρά άρθρων μου:

 

Τσάμικος και φράγκικος χορός.

Ως γνωστόν, μετά την απελευθέρωση, και επί μία πενταετία, πρωτεύουσα της Ελλάδος ήταν το Ναύπλιο και όχι η Αθήνα, η οποία ήταν ακόμα τουρκοχώρι. Στο Ναύπλιο εγκαταστάθηκε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος - Ιωάννης Καποδίστριας - και μετά απ' αυτόν ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδος - ο Όθων - και οι Βαυαροί που τον συνώδευαν και ασκούσαν την εξουσία, ώσπου αυτός να ενηλικιωθεί.

Εκεί λοιπόν έγινε και ο πρώτος ανακτορικός χορός, κατά τα ευρωπαϊκά έθι­μα.

Στον οποίο εκλήθησαν οι πρόξενοι και αξιωματούχοι των Δυνάμεων (Αγγλίας -Γαλλίας-Ρωσίας), που εκπροσωπούσαν τότε τις χώρες τους στο Ναύπλιο, αλλά και οι επιζώντες αγωνισται του Εικοσιένα:

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Θεόδωρος Γρίβας, Κων/νος Κανάρης, Δημήτριος Πλαπούτας και άλλοι, με τις γυναίκες τους και τις κόρες τους.

Γυναίκα του Γρίβα ήταν η Ελένη Μπούμπουλη, κόρη της Μπουμπουλίνας, νέα και ωραία, που την είχε πα­ντρευτεί ο Γρίβας στη διάρκεια του Α­γώνα, και διήνυαν ακόμη την περίοδο του μέλιτος. Η ορχήστρα του Όθωνα ή­ταν ευρωπαϊκή και άρχισε να παίζει τέ­τοιους ρυθμούς και χορούς.

Οπότε νεαροί αξιωματικοί των Βαυαρών και τιτλούχοι των πρεσβειών, παίρνουν τις ντάμες τους και αρχίζουν να χορεύουν ευρωπαϊκούς χορούς. Κάποιοι απ’ αυτούς, που αγνοούσαν τα αυστηρά ελληνικά ήθη, στρέφονται στις Ελληνίδες, συζύγους ή κόρες Αγωνιστών, και τις ζητούν σε χορό.

Ο Άγγλος ναύαρχος Ρίκορντ ζητά απ’ τον Πλαπούτα την άδεια να χορέψει με τη γυναίκα του. Εκείνος τον αγριοκοιτάζει και του απαντά με μια φράση, που έμεινε ιστορική:

Δεν την έχουμε μαζική (=μαζί, από κοινού, μισή – μισή).

Την έχει μόνο ο νόμιμος άντρας της.

Ένας Βαυαρός αξιωματούχος ζητά κατόπιν σε χορό την Ελένη, κόρη της Μπουμπουλίνας και γυναίκα του Γρίβα, όπως είπαμε. Εκείνη, που βιαζόταν να εξευρωπαϊσθεί και να εκσυγχρονιστεί δέχεται και σηκώνεται, χωρίς την άδεια του συζύγου.

Αλλά ο Γρίβας ήταν Ρουμελιώτης – και μάλιστα Ξηρομερίτης – και δεν τα σήκωνε αυτά.

Να του αγκαλιάζουν άλλοι τη γυναίκα σε δημόσιο χώρο, με πρόσχημα το χορό, το θεω­ρούσε έσχατο εξευτελισμό.

Βγάζει λοιπόν το σπαθί, που είχε πάντα στο σελάχι του και ορμάει στους Βαυαρούς. Έκ­πληκτοι και τρομοκρατημένοι εκείνοι αφήνουν τις ντάμες και τρέχουν να σωθούν. Ο Γρίβας τούς κυνηγάει, με το χατζάρι και το κουμπούρι (!) ως τις ντόπιες του Ναυπλίου! Και ο λαϊκός ποιητής περιγράφει με χιούμορ το περιστατικό:

Χορευόντουσαν στ' Ανάπλι οι πρώτοι φράγκικοι χοροί.

Και του Γρίβα τη γυναίκα τη χορεύαν Βαυαροί.

Τη Λενιώ της Μπουμπουλίνας, τη Λενιώ τη λυγερή, αγκαλιάζουν Βαυαροί! Τί την έ­χουν; Μαζική;

Θοδωράκη! τη γυναίκα στη χουφτώνουν Βαυαροί!

Μου χουφτώνουν τη γυναίκα;

Τη χαντζάρα και πελέκα!

Την πιστόλα και τουφέκα!

Δεν την έχουν μισιακή!

Τί λαχτάρα ήταν και δαύτη!

Αστραπή η χατζάρα αστρά­φτει

και τρομάζουν οι Βαυαροί,

και χλωμιάζουν σαν κερί!

Στον επόμενο χορό, για να αμβλύνει το σκάνδαλο ο νεα­ρός βασιλιάς Όθων, διατάσσει την ορχήστρα να παίξει ελλη­νικούς χορούς, και καλεί τους καπεταναίους να χορέψουν πρώτοι.

Κορυφαίος ο Κολοκοτρώνης αρχίζει με αρβανίτικο, πηδηχτό χορό (τσάμικο).

Έχει περάσει τα εξήντα, αλλά δεν είν’ αυτό το πρόβλημα. Άλ­λο τον δυσκολεύει.

Μέχρι τώρα χόρευε κλέφτι­κους χορούς, φορώντας τσαρούχια ή ξυπόλυτος.

Απόψε, στην επίσημη εκδή­λωση, αναγκάστηκε να φορέ­σει παπούτσια, που δεν τάχει συνηθίσει και τον στενεύουν.

Τον πειράζει λοιπόν ο Γρίβας, σα να παίρνει ρεβάνς για το δι­κό του κάζο:

Στρατηγέ, δεν το χορεύεις τ’ αρβανίτικο καλά.

Σε βαρύνανε τα χρόνια, στρα­τηγέ μου τα πολλά.

Είν’ κι αυτός ο λόγος Γρίβα, μα τον τσάμικο χορό με παπούτσια να χορέψω, ού­τε ξέρω ούτε μπορώ.

Ο χορός ετούτος Γρίβα, θέ­λει τσαρούχι ή ξυπολιά.

Με παπούτσια δεν την παίρ­νεις τη σωστή γυροβολιά κι ας βαρούνε τα βιολιά. Ρώ­τα όποιον θες τσολιά.

Κλάφτε χώρες και χωριά - Γειά σου κλεφταρματωλιά!

Η Ελένη Μπούμπουλη, κόρη της ηρωικής Μπουμπουλίνας, πριν παντρευτεί το Γρίβα, ήταν αρραβωνιασμένη με τον Πάνο Κολοκοτρώνη, γιο του Θεόδωρου και δεξί του χέρι στην Επανάσταση.

Ο νεαρός Πάνος είχε πολεμή­σει γενναία στο Βαλτέτσι, στην Τριπολιτσά, στα Δερβενάκια και αλλού. Στα πεδία των μα­χών τον είχε γνωρίσει η Μπουμπουλίνα.

Θαύμασε την πολεμική και η­θική αρετή του και τον αρραβώνιασε με τη 17άχρονη τότε κόρη της Ελένη. Και συμπεθέ­ριασε έτσι με το Γέρο του Μο­ριά.

Για λίγο όμως, δυστυχώς.

Αγάπες και μίση στην Επανά­σταση.

Όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, ήρθαν στο Μο­ριά Ρουμελιώτικα σώματα, με επικεφαλής τον Κωλέττη, το Γρίβα και άλλους αρχηγούς.

Ο Κωλέττης, που ήταν άκα­πνος, ετάχθη με τους πολιτικούς.

Ο Γρίβας, μπαρουτοκαπνισμένος, με τους στρατιωτικούς.

Ο Κολοκοτρώνης τον εμπι­στευόταν και τον άφησε φρού­ραρχο στην Τριπολιτσά, όπου ήταν και η οικογένειά του (του Κολοκοτρώνη) και η νύφη του Ελένη.

Αποστολή του Γρίβα ήταν να φυλάει την Τρίπολη, αλλά και την οικογένεια του Αρχιστρα­τήγου, αφού ο ίδιος, και ο γυιός του Πάνος, είχαν τώρα διμέτωπο αγώνα:

Απελευθερωτικό με τους Τούρκους, και εμφύλιο με τους Έλληνες κυβερνητικούς! Τους άκαπνους κουραμπιέ­δες, που είπαμε, οι οποίοι δεν ήταν ικανοί να πολεμούν τον εχθρό, αλλά να υπονομεύουν τον αρχηγό.

Αυτοί λοιπόν οι κυβερνητικοί έστησαν ενέδρα και πυροβό­λησαν πισώπλατα και σκότω­σαν άνανδρα (= δολοφόνησαν τον Πάνο Κολοκοτρώνη, παλληκάρι 25 ετών.

Βούιξε τότε ο Μωριάς, ότι στο φονικό ενέχεται και η Ελέ­νη, ως ηθική αυτουργός, επει­δή ήθελε να ξεφορτωθεί τον Πάνο και να πάρει το Γρίβα, με τον οποίο «τα είχε φτιάξει», ό­ταν ο Πάνος έλειπε στα πεδία των μαχών!

Απειλούσαν λοιπόν να τη λυ­ντσάρουν, ως μοιχαλίδα και προδότρια.

Τη γλύτωσε ο γερο-Κολοκοτρώνης, πατέρας του αδικοχα­μένου παλληκαριού, για να μη χυθεί άλλο αίμα αδελφικό.

Και την Ελένη παντρεύτηκε αργότερα ο περί ου ο λόγος Θοδωράκης Γρίβας.

Ναι, ο δικός μας Ξηρομερίτης Γρίβας, που πήρε κυνήγι τους Βαυαρούς στο χορό, «για λό­γους τιμής», αλλά και τον ίδιο τον Όθωνα αργότερα, για λό­γους δημοκρατίας.

Ήθελε να θεωρείται υπέρμαχος της ελληνικής ηθικής και της ελληνικής τιμής, που επι­βουλεύονταν δήθεν οι Βαυαροί και οι Φράγκοι.

Το ότι και ο ίδιος είχε κάνει α­νέντιμη πράξη, στέλνοντας στην ενέδρα τον Πάνο Κολο­κοτρώνη και κλέβοντας μετά τη γυναίκα του, δεν το θεω­ρούσε ατιμία!

(Από το ιστορικό αρχείο του αείμνηστου συμμαθητού μου και φίλου μου Κων/νου Ράπτη, φιλολόγου καθηγητού).

Μπορείτε να προμηθευτείτε την εφημερίδα στα περίπτερα του νομού

ακολουθήστε το aixmi-news.gr στο Facebook για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

24/03/2022 - 13:54 Εκτύπωση