Γράφει η Τασσώ Γαΐλα

Περί Μαρμάρων και, συγκεκριμένα περί των Γλυπτών του Παρθενώνα το άρθρο μας, λόγω του "ντόρου" που σηκώθηκε τις τελευταίες μέρες με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και την πολιτική αντιπαράθεση με τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Πάμε από την αρχή;

Και κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια εφόσον η ιστορία των γλυπτών του Παρθενώνα ξεκινά από το 1799-τότε μεταξύ 1799-1804 ο Βρετανός διπλωμάτης και πρεσβευτής της Βρετανίας στην Οθωμανική Κωνσταντινούπολη Τόμας Μπρους, 7ος κόμης του Ελγιν, είναι που ζητά από τα συνεργεία του να αφαιρέσουν (με πριόνια) από τον Παρθενώνα πολυάριθμα γλυπτά προκαλώντας τους σημαντικές ζημιές. Όλα αυτά 240 χρόνια πριν!

Το 1806 τα Γλυπτά μεταφέρονται στη Βρετανία.

Το 1816 η αγγλική κυβέρνηση αγοράζει τα Γλυπτά από τον Ελγιν και από τότε βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.

Το 1936 τοποθετούνται στην έκθεση Duveen, η οποία δημιουργήθηκε για την προβολή και την έκθεση των Μαρμάρων.Και από τότε είναι εκεί…

Κάποτε, το Μουσείο ΣύγχρονηςΤέχνης του Λονδίνου είχε καλέσει την τότε υπουργό Πολιτισμού, Μελίνα Μερκούρη, να δώσει μία διάλεξη με θέμα «Η δημοκρατία στην τέχνη».Ωστόσο, με αφορμή αυτήν την πρόσκληση, έλαβε χώρα ένα από τα πιο αυθόρμητα και χαρακτηριστικά ντιμπέιτ γύρω από την διεκδίκηση των μαρμάρων, μεταξύ της Μελίνας και του υπεύθυνου του Βρετανικού Μουσείου Ντέηβιντ Ουίλσον, οι οποίοι συναντήθηκαν τυχαία στην εκδήλωση.

Υπάρχει μάλιστα και ένα σύντομο τηλεοπτικό ντοκουμέντο αυτή της συνάντησης, όπου ο φλεγματικός Βρετανός βρέθηκε αντιμέτωπος με το εκρηκτικό ταπεραμέντο της Μελίνας Μερκούρη. Μετά τις χαρές και τα φιλιά, η Μελίνα τον καθίζει κάτω και του αλλάζει τα φώτα μπροστά σε ένα εμβρόντητο πλήθος ανθρώπων της τέχνης, επισήμων και δημοσιογράφων.

«Είναι ένα μοναδικό κτίριο, του λέει, που του ακρωτηρίασαν τα μέλη, και εκείνος της ανταπαντά ότι υπάρχουν πολλά μοναδικά κτίρια, για να πάρει την αποστομωτική απάντηση. Ισχυρίζεσαι δηλαδή ότι υπάρχουν πολλοί Παρθενώνες;»

Το 1982, με πρωτοβουλία της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, η Ελλάδα καταβάλλει προσπάθειες να επαναπατρίσει τα Γλυπτά. Η προσπάθεια των ελληνικών αρχών για την επιστροφή τους στον τόπο καταγωγής και δημιουργίας τους υποστηρίζεται ενεργά από διεθνή, ομότιτλη επιτροπή.

Στις 30 Ιουλίου 1982 με μια ιστορική, συγκινητική ομιλία η Μελίνα Μερκούρη θέτει στη διάσκεψη των υπουργών Πολιτισμού της UNESCO το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα.

Έκτοτε συνέβησαν πολλά ,σταματάμε στο 2002 τότε που εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ο τότε υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος Βενιζέλος θέτει πρώτος το ζήτημα «δανεισμού» των Γλυπτών, προτείνοντας «δανεισμό για 100 χρόνια» από το Βρετανικό Μουσείο στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Οι Βρετανοί απορρίπτουν το αίτημα. Κατόπιν και, τον Απρίλιο του 2007 το Βρετανικό Μουσείο εκδίδει ανακοίνωση που αναφέρει ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών σε ελληνικό μουσείο.Θυμίζω,το 2009 εγκαινιάστηκε το νέο Μουσείο της Ακρόπολης των Αθηνών, στο οποίο ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος «αναμένει» να στεγάσει τα Γλυπτά όταν επανενωθούν με τους υπόλοιπους θησαυρούς του μνημείου.

«Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ». Μελίνα Μερκούρη.

Και, η έκπληξη;

«Η επιθυμία και η φιλοδοξία μας είναι η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά να ταξιδέψει ανά τον κόσμο και κάνοντάς το αυτό να μεταφέρει τη σπουδαία και ουσιαστική συνεισφορά της χώρας μας στο δυτικό πολιτισμό», δήλωσε ο πρωθυπουργός. «Σε αυτό το πλαίσιο, δεδομένης της σημασίας του 2021, θα προτείνω στον Μπόρις Τζόνσον ως πρώτη κίνηση, να μας δανείσει τα γλυπτά για μια ορισμένη χρονική περίοδο και εμείς να στείλουμε πολύ σημαντικά αντικείμενα που ποτέ δεν άφησαν την Ελλάδα, στο Βρετανικό Μουσείο». Κυριάκος Μητσοτάκης, πρωθυπουργός όχι … της Βρετανίας αλλά της Ελλάδας σε συνέντευξη του στoν Βρετανικό Observer….

Τόσα χρόνια, τόσες 10ετίες αγώνων και ένας Έλληνας πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να ακυρώσει όλες αυτές τις δεκαετίες διεκδίκησης και την αντίληψη η οποία με κόπο είχε χτιστεί για την πατρότητα των μαρμάρων, κι όχι των «Ελγινείων», όπως πρόσταζε κοφτά η Μελίνα.

Μάλιστα!Να μας τα δανείσουν λέει – λες και τους ανήκουν– για να γιορτάσουμε με την δέουσα μεγαλοπρέπεια τα 200 χρόνια του έθνους, κι ύστερα …τα επιστρέφουμε!

«Οι Έφοροι του Βρετανικού Μουσείου δεν θα δανείζουν σε καμία έκθεση αντικείμενα τα οποία είναι γνωστό ότι έχουν κλαπεί, παρανόμως εξαχθεί ή εντοπιστεί σε παράνομη ανασκαφή». Τον όρο αυτό στην Πολιτική Δανεισμών του Βρετανικού Μουσείου εάν τον διαβάσουμε έχοντας στο μυαλό συγκεκριμένα το θέμα του δανεισμού των Μαρμάρων του Παρθενώνα γεννά το ερώτημα άραγε δεν τον γνώριζε ο Πρωθυπουργός μας πρίν καταθέσει το αίτημα του στον Βρετανό ομόλογό του Μπόρις Τζόνσον, προκειμένου τα Γλυπτά να εκτεθούν στην Αθήνα το 2021, με αφορμή τους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την εθνική παλιγγενεσία;

Προσωπικά το όλο γεγονός το θεωρώ χυδαία εμπορική έμπνευση που δυστυχώς ανήκει στον Έλληνα Πρωθυπουργό. … Πως αλλιώς θα χαρακτηρίζαμε άραγε αυτή τη κίνηση της πολιτικής ηγεσίας του τόπου μας;

«Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ». Μελίνα Μερκούρη.

Προφανώς η ντίβα και λαμπερή προσωπικότητα Μελίνα Μερκούρη εννοούσε ότι θα έβλεπε τα Μάρμαρα ζωντανή ή νεκρή πίσω στην Αθήνα για ΠΑΝΤΑ… κι όχι σαν τουριστική ατραξιόν….με επιστροφή εκ νέου στο Λονδίνο

Βοήθημα: www.lifo.gr