Όλοι μας, πλην του ελληνικού κράτους (διότι οι κυβερνήσεις του δεν διαχειρίζονται δικά τους λεφτά!), όπως επιχειρήσεις, νοικοκυριά, με τη λήξη της εβδομάδας, του μήνα, του έτους ή μιας γιορτής ή άλλου γεγονότος, προβαίνουν σε έναν απολογισμό, κάνουν ένα ισοζύγιο και αξιολογούν τα αίτια που οδήγησαν σε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα. Το ίδιο θα έπρεπε να γινόταν και κατά τις εθνικές γιορτές, αποφράδες ή ευκλεείς, όπως, για παράδειγμα, για την άλωση της Κωνσταντινούπολης, για τον άτυχο πόλεμο του 1897, για τα «Μνημόνια» που επέβαλαν οι δανειστές το 1898 με τον περιβόητο Διεθνή Οικονομικός Έλεγχο (ΔΟΕ), ο οποίος διήρκεσε έως το 1978 και επαναλήφθηκε σκληρότερα το 2010 και, φυσικά, για τη σημερινή εθνική γιορτή του ηρωϊκού έπους του 1940 για την ελευθερία. Δηλαδή, κανονικά, όλα αυτά τα ιστορικά ή οικονομικά ή κοινωνικά γεγονότα θα έπρεπε να ήταν μια ευκαιρία για να εξετασθούν και να παρουσιασθούν τα κυριότερα αίτια, πνευματικά, ηθικά, οικονομικά, δημογραφικά, μεταναστευτικά, επισιτιστικά που προκάλεσαν ευκλεείς ή αποφράδες ημέρες με την εκκωφαντική επισήμανση να γίνονται μαθήματα όλα τα αντίστοιχα παθήματα. Αμ δε! Απόδειξη και τα σημερινά αποπροσανατολιστικά λογίδρια ή δηλώσεις ταγών, δηλαδή κομματαρχών.
Ο Ιωσήφ Βρυέννιος, για παράδειγμα, την Μ. Παρασκευή (14 Απριλίου) του έτους 1419, τριανταπέντε περίπου χρόνια πριν από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, εξεφώνησε ένα λόγο στο Παλάτι «επί παρουσία βασιλέων, και των εν τέλει, και συνελεύσει των εξαιρέτων του γένους ημών, και της βασιλίδος ταύτης των πόλεων», όπως χαρακτηριστικά γράφεται στην επικεφαλίδα. Τότε, στην Κωνσταντινούπολη ζούσαν περίπου 70.000 κάτοικοι και μάλιστα ο ίδιος έκανε έκκληση στους Κωνσταντινουπολίτες, χωρίς να υπάρχει ανταπόκριση, να συντελέσουν στην ανοικοδόμηση των τειχών της, εν όψει του μεγάλου κινδύνου. Όμως οι κάτοικοι, ιδιαιτέρως οι πλούσιοι, ασχολούμενοι με την αύξηση των ατομικών τους εσόδων, αδιαφορούσαν, με αποτέλεσμα η πόλη να μοιάζει, όπως λέγει, με «σεσαθρωμένον» πλοίον που ήταν έτοιμον να βυθισθή». Στον του αυτόν ο διακεκριμένος αυτός λόγιος μοναχός, παρουσίασε στους τότε άρχοντες της Κωνσταντινουπόλεως ανάγλυφα και παραστατικά τα πνευματικά, ηθικά, οικονομικά, δημογραφικά αίτια της επερχομένης πτώσης της Βασιλεύουσας, τα οποία ήταν ακριβώς όπως και τα σημερινά!!! Αλλά, σήμερα τσιμουδιά για όλα αυτά!
Επίσης, το 1907 δημοσιεύθηκε το συνθετικό ποίημα του Κωστή Παλαμά «Ο δωδεκάλογος του γύφτου», όπου στον όγδοο λόγο με τίτλο «Ο Προφητικός», που γράφτηκε το 1898, δηλαδή την επαύριο της εθνικής ταπείνωσης του 1897, ο ποιητής, βαθιά πληγωμένος, εκφράζει τη συνείδηση του έθνους του, τοποθετεί το σκηνικό τοποθετεί στο Βυζάντιο και τα γεγονότα μετατρέπονται σε προφητείες. Βλέπουμε στην Πόλη το βασιλιά να διασκεδάζει, να παίρνει μέρος σε αγώνες σαν άλλος Νέρωνας και να αποθεώνεται από τους κόλακες και τους αυλόδουλους. Ο Τούρκος πλησιάζει, αλλά όλοι μένουν αδιάφοροι, παραδομένοι στη διαφθορά. Κανένας δεν ακούει τη φωνή των ακριτών. Ο ποιητής-προφήτης τα βλέπει όλ' αυτά, αγανακτεί και προλέγει το χαμό της πολιτείας. Ο πόνος του για τον ξεπεσμό και το κατάντημα που βλέπει, φτάνει ως τα όρια της απελπισίας. Όμως, και από κει αναδύεται ένα όραμα ελπίδας και αισιόδοξο μήνυμα εθνικής αναγέννησης, διότι απαρίθμησε τα αίτια για να γίνουν μαθήματα, σ΄αντίθεση με το σήμερα, όπου όλα αυτά εμφανίζονται ως «μύθοι» ή «μασημένες τσιχλόφουσκες» για τον … λαό!!! Και η προφητεία του ποιητή εκπληρώθηκε διότι βροντοφώναζε πιστεύοντας στη δύναμη και την πίστη της φυλής και των πάσης φύσεως … Πάτσηδων ή … Απάτσι και προειδοποιούσε: «Και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί να κατρακυλήσεις πιο βαθιά στου Κακού τη σκάλα, - για τ' ανέβασμα ξανά που σε καλεί θα αιστανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά! τα φτερά, τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα»!
28η Οκτωβρίου 1940: «Αμύνεσθαι περί πάτρης»
Σαν σήμερα, πριν από 82 χρόνια, τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου του 1940 ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδος Ιωάννης Μεταξάς απέρριψε αδίστακτα το τελεσίγραφο της ιταλικής κυβέρνησης με το οποίο ζητούσε να επιτραπεί στον ιταλικό στρατό να καταλάβει διάφορες στρατηγικές θέσεις, χωρίς να κατονομάζονται οι θέσεις αυτές. Οι ιταλικές αξιώσεις είχαν διατυπωθεί έτσι ώστε να είναι βέβαιη η απόρριψή τους από την Ελλάδα. Τις προθέσεις της ιταλικής κυβέρνησης πρόδωσε και η σπουδή του ιταλικού στρατού να επιτεθεί πριν ακόμα λήξει η τρίωρη προθεσμία που όριζε το τελεσίγραφο για την ελληνική απάντηση. Το ηρωικό «ΟΧΙ» διερμήνευσε τη θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Η απόρριψη του τελεσιγράφου αυτού έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον ελληνικό λαό και προκάλεσε εκδηλώσεις θαυμασμού σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Αγγλία, πλην ορισμένων ντόπιων εθνομηδενιστών που έχουν χαρακτηρίσει ως «μύθο» και το έπος αυτό και τον πόλεμο ως επινόηση των … καπιταλιστών!!!
Αλλά, αυτά είναι γνωστά από προηγούμενα σχετικά αφιερώματα – επετειακά κείμενα που δημοσίευα επί δεκαετίες την ημέρα αυτή στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», στον «Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής» και, φυσικά, στη σελίδα αυτή. Έγινε όμως ένας απολογισμός του έπους αυτού και, κυρίως, τι έγινε στη συνέχεια αυτή η θυσία χιλιάδων Ελλήνων στρατιωτών που άφησαν την τελευταία τους πνοή στα χιονισμένα ηπειρωτικά βουνά, στο αλβανικό μέτωπο; Όχι, βεβαίως. Άλλα θέματα απασχολούν τους διαχειριστές μας ή υποψήφιους νέους κυβερνήτες μας: τα επιδόματα, οι εκλογές, η πλειοδοσία σε παροχές, η καρέκλα! Προς απογοήτευση όλων των ψυχών των στρατιωτών μας που έπεσαν για την ελευθερία, που αμύνθηκαν «περί πάτρης» και όχι «περί πάρτης», όχι «περί υπερχρέωσης», όχι «περί χλεύης» του Ερντογάν κι άλλων σύγχρονων δικτατόρων, που φτερουγίζουν στα βουνά του αλβανικού έπους!
Για τον λόγο αυτό, αγαπητές μου φίολες και αγαπητοί μου φίλοι, στο σημερινό επετειακό κείμενο - αφιέρωμα δεν θα αναφερθώ στη μεγαλειώδη αυτή εποποιία, αλλά στις τραγικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες στην Ελλάδα λίγο πριν από τον πόλεμο του 1940, οι οποίες κάνουν πιο εκπληκτική αυτή την ένδοξη ιστορία της χώρας μας, οι οποίες δεν εμπόδισαν τον ελληνικό λαό να πραγματοποιήσει αυτό το ευκλεές έπος, και, κυρίως, στην εφιαλτική συνέχειά του με με ένα άλλο «έπος», εκείνο του μακροοικονομικού λαϊκισμού, που άρχισε κυρίως το 1980 και με εκπληκτική επιτάχυνση νέκρωσε ως κατάρα από τότε έως σήμερα όλη τη χώρα, γκρεμίζοντας όλους τους πυλώνες που κρατούν όρθιο ένα έθνος.
Όλη αυτή την επική μακροοικονομική επιδρομή έχω καταγράψει στο τελευταίο υπό έκδοσιν βιβλίο μου με σπάνια διαχρονικά οικονομικά και κοινωνικά στοιχεία από το 1961 έως σήμερα, αλλά χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους εκδότες μου διότι δεν έχει «σπέρμα», «αίμα» και «ψέμα» για να συνεχιστεί η λεηλασία!
Ένας καθημαγμένος ελληνικός λαός δημιούργησε το ευκλεές έπος!
Τα κύρια χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας στις παραμονές του πολέμου του 1940 ήταν το χαμηλό επίπεδο, το ανεπαρκές βιοτικό επίπεδο, η εξάρτηση της χώρας μας από το εξωτερικό και η αδυναμία αξιοποίησης των πλούσιων παραγωγικών πηγών της. Ειδικότερα:
-Εθνικό εισόδημα: Κατά τον αείμνηστο καθηγητή και ακαδημαϊκό Άγγελο Αγγελόπουλο, το εθνικό εισόδημα εκτιμάται ότι στις παραμονές του πολέμου ανερχόταν σε 60 δισ. προπολεμικές δραχμές, από το οποίο το μισό σχεδόν προερχόταν από τη γεωργία. Ο καθηγητής Χρυσός Ευελπίδης εκτιμούσε ότι το εθνικό εισόδημα ανερχόταν τότε σε 67 δισ. προπολεμικές δραχμές.
-Κατά κεφαλήν εισόδημα: Το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων την περίοδο αυτών ήταν ανεπαρκές και σημαντικά χαμηλό. Η διαφορά μάλιστα από το αντίστοιχο των αγγλοσαξονικών χωρών ήταν τεράστια. Το κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα εκτιμάται ότι ανερχόταν στα 61 δολάρια, έναντι 369 δολαρίων του Βελγίου, 398 δολαρίων της Γαλλίας, 560 δολαρίων της Αγγλίας και 690 δολαρίων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.
-Διατροφή: Στις παραμονές του πολέμου, στην Ελλάδα η μέση διατροφή του λαού αντιστοιχούσε σε 2.300 θερμίδες την ημέρα, ενώ στην Αγγλία μόνο στην πολεμική διατροφή αντιστοιχούσε σε 2.827 θερμίδες. Ο ελληνικός λαός μάλιστα και ιδίως οι λαϊκές τάξεις τρέφονταν κυρίως με ψωμί. Το 60% των θερμίδων που έπαιρνε κατά μέσο όρο μια ελληνική οικογένεια προερχόταν από τα σιτηρά. Η αντίστοιχη αναλογία στις ΗΠΑ ήταν 24%, στην Αγγλία 35%, στη Γερμανία 39% και στη Γαλλία 55%.
-Κατανάλωση τροφίμων: Η προπολεμική κατανάλωση κρέατος στην Ελλάδα ανερχόταν σε 16 κιλά, έναντι 63 στην Αγγλία, γάλατος 40 κιλά, έναντι 94 κιλών στην Αγγλία, ζάχαρης 10 κιλών, έναντι 43 στην Αγγλία, ψαριών 5 κιλών, έναντι 21 στην Αγγλία Αυτά τα στοιχεία σημαίνουν ότι στη χώρα μας είχε αναχθεί σε «δόγμα» το «λιτοδίαιτο» του Έλληνα!
-Αγροτικό εισόδημα: Το μέσο εισόδημα μιας αγροτικής οικογένειας πριν από τον πόλεμο ανερχόταν σε 21.000 δραχμές, ενώ τα έξοδα για τη στοιχειώδη διατροφή της σε 28.000 δραχμές.
-Αγοραστική δύναμη: Για να καταδειχθεί η χαμηλή αγοραστική δύναμη των Ελλήνων κατά την περίοδο αυτή αναφέρεται ότι για ένα κιλό γάλα ένας εργάτης διέθετε το ένα πέμπτο του εισοδήματός του, ενώ ο Άγγλος εργάτης μόνο το ένα εικοστό του εισοδήματός του. Επίσης, για να αγοράσει ο Έλληνας εργάτης μισό κιλό κρέας έπρεπε να διαθέσει το ένα τέταρτο του ημερομισθίου, ενώ ο Άγγλος μόνο το ένα δέκατο!
-Γεωργική παραγωγή: Η καλλιέργεια σιτηρών κάλυπτε την περίοδο αυτή το 37% της συνολικής έκτασης. Το 1939 παραγωγή σιτηρών ανερχόταν σε 920.000 τόνους.
-Βιομηχανική παραγωγή: Η βιομηχανική παραγωγή είχε παρουσιάσει τον προηγούμενο χρόνο, δηλαδή το 1939, μικρή αύξηση.
-Εισαγωγή πρώτων υλών για τη βιομηχανία: Η εισαγωγή πρώτων υλών για τη βιομηχανία ανέρχονταν το 1939 σε 170.000 τόνους.
-Εμπορικό ισοζύγιο: Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου είχε μειωθεί σημαντικά το 1939 (4,2 εκατ. Λίρες.
-Σχέση εξαγωγών προς εισαγωγές: Η σχέση εξαγωγών προς εισαγωγές ανερχόταν το 1939 στο 74,95%.
-Τιμάριθμος κόστους ζωής: Ο τιμάριθμος κόστους ζωής τον Οκτώβριο του 1940 βρισκόταν στο 114,2 (1938=100).
-Τακτικός προϋπολογισμός: Ο τακτικός προϋπολογισμός του οικονομικού έτους 1938 – 1939 είχε προβλεφθεί ότι θα άφηνε έλλειμμα. Τελικά έκλεισε ισοζυγισμένος, χάρη στην καλύτερη απόδοση των τακτικών εσόδων.
-Καταθέσεις: Οι καταθέσεις τον Οκτώβριο του 1940 ανέρχονταν σε 13 δις. δραχμές. Φαινόμενα μαζικής ανάληψης καταθέσεων εκδηλώθηκαν τον Αύγουστο του 1939 εξαιτίας της κήρυξης του πολέμου στην Ευρώπη και το Μάϊο και τον Ιούνιο του 1940, εξαιτίας του κλίματος αβεβαιότητας που είχαν προκαλέσει οι έντονες πολεμικές προετοιμασίες για τον επικείμενο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οικογενειακοί προϋπολογισμοί – διατροφή
Επίσης, άλλα στοιχεία (Τράπεζα της Ελλάδος, Στέργιος Μπαμπανάσης και άλλοι) παρουσιάζουν ανάγλυφα την κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών (εισόδημα, διατροφή κλπ) λίγο πριν από τον πόλεμο. Ειδικότερα:
-Πραγματικό ημερομίσθιο: 96 δραχμές.
-Μέσος όρος ημερομισθίου ειδικευμένου εργάτη: 90 δραχμές ή 2.250 δραχμές μηνιαίως. Το ποσό αυτό κάλυπτε το 56,4% των αναγκών της οικογένειας.
-Μέσος όρος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη: 70 δραχμές ή 1. 750 δραχμές μηνιαίως. Με το ποσό αυτό καλυπτόταν το 43,5% των αναγκών του νοικοκυριού.
-Μηνιαίος οικογενειακός προϋπολογισμός τετραμελούς εργατικής οικογένειας: 3.900 δραχμές.
-Μηνιαίες αποδοχές απασχολουμένων: 1.950 δραχμές.
-Οικογενειακό εισόδημα: Το 38,5% των οικογενειών διέθετε κάτω από 20.000 δραχμές, δηλαδή κάτω από το όριο διαβίωσης ή φτώχειας, όπως λέμε σήμερα.
-Οικογενειακές δαπάνες: Για είδη διατροφής η οικογένεια διέθετε 28.000 δραχμές το χρόνο.
-Μηνιαία δαπάνη για τρόφιμα: 1.468 δραχμές.
-Μηνιαία δαπάνη για φωτισμό, θέρμανση: 837 δραχμές.
-Μηνιαία δαπάνη για ένδυση – υπόδηση: 437 δραχμές.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση σιτηρών: 146 κιλά, έναντι 123 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση οσπρίων: 8,6 κιλά έναντι 2,4 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση πατάτας: 17 κιλά, έναντι 116 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση κρέατος: 19 κιλά, έναντι 46,3 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση γάλακτος: 39 κιλά, έναντι 136 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση τυριού: 5,3 κιλά, έναντι 5,3 κιλών στην Αγγλία,
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση βουτύρου: 0,9 κιλά, έναντι 3,4 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση λαδιού-λίπους: 14 κιλά, έναντι 15,7 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση ζάχαρης: 10 κιλά, έναντι 28,2 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση φρούτων: 31,6 κιλά, έναντι 25 κιλών στην Αγγλία.
-Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση λαχανικών: 56 κιλά, έναντι 90 κιλών στην Αγγλία
-Ανεργία: 2,9 %.
-Γεννητικότητα: 24 παιδιά ανά 1.000 κατοίκους.
Με αυτήν την οικονομία και με αυτό το βιοτικό επίπεδο μπήκε η Ελλάδα στον πόλεμο του 1940, με εφιαλτικές συνέπειες που είναι γνωστές. Δυστυχώς, οι συνέπειες ή οι συμφορές που πλάκωσαν τη χώρα και μάλιστα σε περίοδο ειρήνης, εισροής τεράστιων κοινοτικών πόρων, φορολογικών εσόδων και, κυρίως, δανείων, είναι εφιαλτικότερες.
28η Οκτωβρίου 2022: «Επιτίθεσθαι περί πάρτης»!
Τι έγινε, λοιπόν, το άφθονο αίμα των νέων Ελλήνων Σαλαμινομάχων, Μαραθωνομάχωνπου χύθηκε για την ελευθερία στις 28 Οκτωβρίου του 1940; Έγινε, δυστυχώς, ένα απέραντο εθνικό, οικονομικό, ηθικό, πνευματικό, δημογραφικό, εκπαιδευτικό, οικογενειακό … κεραμιδαριό με του κακού της σκάλας το σκαλί συνεχώς να κατρακυλάει όλο και πιο «κάτου», όπως προφήτευσε ο ποιητής!
Τι έγινε; Αυτό που λέει το παραμύθι του Άντερσεν, ότι η χώρα, με τα άλλα γνωστά παραμύθια επί δεκαετίες, είναι γυμνή, όπως και ο βασιλιάς του παραμυθιού. Κι αυτή τη γύμνια αποκάλυπταν όλες οι οικονομικές κρίσεις, μολονότι από το 1981, δηλαδή από την ένταξη στην τότε ΕΟΚ έως σήμερα εισέρευσαν στα δημόσια ταμεία με τη μορφή φόρων, δανείων, κοινοτικών προγραμμάτων πάνω από 2,5 τρις. ευρώ, από οποία 1,4 τρις ευρώ μετά το 2001 (δηλαδή μετά την ένταξη στη Ευρωζώνη) ή ένα τρις. ευρώ μετά το 2010 κατά τη δωδεκαετή περίοδο των επαίσχυντων Μνημονίων. Και όχι μόνο «φαγώθηκαν» όλα αυτά, φεσώθηκαν και η σημερινή, η επόμενη και η μεθεπόμενη γενιά με πάνω από 500 δις. ευρώ, για τα οποία πληρώνουμε ετησίως περίπου 8 δις. Ευρώ για την εξυπηρέτηση του τερατώδους αυτού χρέους έως και το … 2071!!!
Δηλαδή, συνεχίστηκε η λεηλασία και μετά το 2000, μετά την ένταξη της χώρας μας στην ΟΝΕ το 2001, και μετά το 2009, το 2010 έως και σήμερα, με τους γνωστούς πολύχρωμους «μανδύες» ( «Ισχυρή Ανάπτυξη», «Iσχυρή Ελλάδα», «Κάρτες Σύγκλισης», «Κοινωνικές Κάρτες», «Πακέτα για εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας» κλπ), με παροχές από δανεικά κεφάλαια, με τη δημιουργία μιας επίπλαστης ευδαιμονίας και αφθονίας, με υπερχρέωση και ελλείμματα. Κι αυτή η αποκαλυπτική «φωνή» της οικονομικής κρίσης για τη γύμνια της ελληνικής οικονομίας ακούστηκε το 2008 και το 2009 και στη συνέχεια όταν ο ενοχλητικός «Οικονομικός Ταχυδρόμος» είχε ήδη σιγήσει ουσιαστικά από το φθινόπωρο του 1996, όταν αποκεφαλίστηκα, μαζί με τον Γιάννη Μαρίνο, από τη διεύθυνσή του για χάρη του Κώστα Σημίτη!!!
Τα αίτια
Τα αίτια της «γύμνιας» αυτής μπορεί να αναζητηθούν στον γνωστό κομματικό ανταγωνισμό, ο οποίος θυσίαζε στον βωμό της αλλότριων σκοπιμοτήτων τα ουσιαστικά συμφέροντας της χώρας και του λαού με τον μακροοικονομικό λαϊκισμό και την εφαρμογή ανεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής. Ιδού μερικά παραδείγματα:
-Ακόμη και μετά την υπαγωγή στη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος, δεν γινόταν συντονισμένη προσπάθεια για μόνιμη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών, δηλαδή για την επίτευξη διατηρήσιμης δημοσιονομικής θέσης. Η υστέρηση των εσόδων σε σχέση με τους στόχους ήταν συνεχής και κατά κανόνα αντιμετωπιζόταν με έκτακτα μέτρα προσωρινής απόδοσης.
-Στο σκέλος των πρωτογενών δαπανών δεν έγινε προσπάθεια εξορθολογισμένης συγκράτησης, αντίθετα δόθηκαν νέες παροχές, ενώ ήταν αισθητή η έλλειψη ενός θεσμικού δημοσιονομικού πλαισίου, απαραίτητου για τον έλεγχο των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
– Στο κοινωνικό επίπεδο, η συνεχής βελτίωση των εισοδημάτων και η ευχερέστερη πρόσβαση στο δανεισμό επηρέασαν καθοριστικά την καταναλωτική συμπεριφορά. Η ταχεία άνοδος της ιδιωτικής κατανάλωσης επέδρασε θετικά στην πορεία του ΑΕΠ, περιόρισε όμως την εγχώρια αποταμίευση και επιβάρυνε υπέρμετρα το εξωτερικό ισοζύγιο. Παράλληλα, η κοινωνία εξακολούθησε να εναποθέτει ελπίδες και προσδοκίες στο κράτος. Η συλλογική αντίληψη ότι το κράτος πρέπει να φροντίζει για όλα συνέχισε να επιβιώνει και μετά την ένταξη στο ευρώ, περιορίζοντας την αυτενέργεια, την πρωτοβουλία και την ανάληψη ευθυνών, όπως με τον “Πολιτειακό Σοσιαλισμό” του Περικλέους, όταν όλοι οι Αθηναίοι πολίτες θεωρούσαν υπεύθυνο το κράτος “ίνα μη λιμώττωσιν χωρίς νε εργάζωνται”!
Ένα τρισ. ευρώ για να «κατασκευαστεί» ένα απέραντο κοινωνικό… κεραμιδαριό μετά το 2010
Η πλήρης αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού με αύξηση των ανέργων έως τα 1.360.000 άτομα, με μείωση του κατά κεφαλήν καθαρού εθνικού διαθέσιμου εισοδήματος από 21.000 ευρώ στα 13.000 ευρώ, με αύξηση του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας από 3.000.000 σε 4.000.000, αβάσταχτη υπερφορολόγηση και λεηλασία της ιδιωτικής περιουσίας και της μεσαίας τάξης συντελέστηκε μετά το 2010 με τα Μνημόνια.
Κατά τη δωδεκαετή μνημονιακή περιπέτεια 2010 – 2021 πέντε εκλεγμένοι (Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς, Αλέξης Τσίπρας και Κυριάκος Μητσοτάκης) κι ένας βραχύβιας θητείας εξωκοινοβουλευτικός (Λουκάς Παπαδήμος) πρωθυπουργοί καθώς και έξι υπουργοί Οικονομικών (Γιώργος Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Ζαννιάς, Γιάννης Στουρνάρας, Γκίκας Χαρδούβελης, Χρήστος Σταϊκούρας) διαχειρίστηκαν, όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο σημείωμα, ποσό 1 τρισ. ευρώ.
Το ποσό αυτό που τρομάζει για το ύψος συγκέντρωσής του σε μια περίοδο κατά την οποία δεν λειτουργούσε τίποτε στην ελληνική οικονομία, εισέρρευσε στα δημόσια ταμεία με τη μορφή ματωμένων φόρων (565,9 δισ. ευρώ), δανείων κυρίως από τον Μηχανισμό Χρηματοδοτικής Στήριξης (204,5 δισ. ευρώ), κοινοτικών πόρων με το ζόρι απορροφούμενων (50,7 δισ. ευρώ) και εσόδων από «εκποίηση δημόσιας περιουσίας» (μόνο 8,8 δισ. ευρώ), όπως λέγονται από τους λάτρεις του τοξικού κρατισμού οι ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίοι στην πραγματικότητα είναι εχθροί των ελληνικών νοικοκυριών και των φορολογουμένων, καθώς αναγκάζονται να καλύπτουν ελλείμματα, να αναλαμβάνουν χρέη και να πληρώνουν καταπίπτουσες εγγυήσεις γαλαξία ζημιογόνων δημόσιων επιχειρήσεων και υπηρεσιών με τεράστια ποσά που θα πήγαιναν για επενδύσεις και τη βελτίωση των δημόσιων υποδομών (μετρό, νοσοκομεία κλπ).
Επίσης, υπενθυμίζω ότι τα ποσά αυτά που διατίθενται για τη στήριξη ελλειμματικών δημόσιων επιχειρήσεων, οργανισμών και αγνώστου αριθμού υπηρεσιών πηγαίνουν σε αύξηση του χρέους. Εκτιμάται ότι μόνο από τις αναλήψεις και εγγυήσεις αυτές το χρέος αυξήθηκε μετά το 1990 κατά 100 περίπου ποσοστιαίες μονάδες!
Σαν να ήταν η ελληνική οικονομία μία «εύφορη κοιλάδα»
Καθώς, λοιπόν, κατά την ίδια περίοδο το μεγαλύτερο μέρος (πάνω από το 50%) διατέθηκε για επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις και καταναλωτικές δαπάνες, σαν να ήταν η ελληνική οικονομία μία «εύφορη κοιλάδα», σημειώθηκε και υπέρβαση των δαπανών κατά 160 περίπου δις. ευρώ, η οποία οδηγούσε σε νέο δανεισμό, τη στιγμή που η χώρα αντί αύξησης της παραγωγής, του εθνικού προϊόντος και των επενδύσεων μεταβαλλόταν με τη σπατάλη του 1 αυτού τρις. ευρώ σε ένα απέραντο οικονομικό, κοινωνικό και θεσμικό… «κεραμιδαριό», καταρρίπτοντας μάλιστα όλα σχεδόν τα προηγούμενα αρνητικά ρεκόρ εξηκονταετίας κατά το πρώτο έτος ένταξης της χώρας μας στα Μνημόνια.
Πώς έγινε η πλήρης οικονομική ισοπέδωση της κοινωνίας
Είναι απογοητευτική η διαπίστωση ότι διατέθηκαν πόροι 1 τρισ. ευρώ σε μια δωδεκαετία, που αντλήθηκαν από ματωμένους φόρους, από δυσβάσταχτα για δύο γενεές δάνεια και από κοινοτικά προγράμματα που ενώ μας τα χαρίζουν δεν μπορούμε να τα απορροφήσουμε και να τα διοχετεύουμε προς τομείς για τους οποίους έχουν θεσμοθετηθεί, για να ισοπεδωθεί οικονομικά πλήρως ο κοινωνικός τομέας, η ελληνική κοινωνία, μετά την ελληνική οικονομία. Τα στοιχεία του παρατιθέμενου πίνακα είναι εύγλωττα, αλλά και εφιαλτικά για μια χώρα που διαθέτει πάμπολλα συγκριτικά πλεονεκτήματα για αυτοδύναμη ανάπτυξη και ευημερία. Για να μη κουράσω τους αναγνώστες παρουσιάζω με σύντομα σχόλια μερικές χαρακτηριστικές διαπιστώσεις που προκύπτουν από τον παρατιθέμενο πίνακα.
-Οι εργαζόμενοι: Πρώτον, τα πρώτα και αθώα θύματα της μνημονιακής καταιγίδας ήταν οι εργαζόμενοι, ο οποίοι από μια ανεργία τριβής μπορούμε να πούμε βρέθηκαν στον δρόμο άνεργοι κατά χιλιάδες, ενώ κατά εκατοντάδες έντρομοι εγκατέλειπαν τη χώρα επιστημονικοί εγκέφαλοι που σπούδασαν σε ελληνικά πανεπιστήμια με ετήσιο κόστος για τους φορολογούμενους ανά φοιτητή πάνω από 10.000 ευρώ. Οι άνεργοι, λοιπόν, από την πρώτη στιγμή αυξάνονταν και πληθύνονταν σε απόλυτους αριθμούς και σε ποσοστά με κορύφωση τους 1.360.000 ανέργους τον Σεπτέμβριο του 2013. Παράλληλα, με τις στρατιές των ανέργων, από το πρώτο κιόλας Μνημόνιο άρχισαν να πυκνώνουν και τα άτομα που ετέθησαν εκτός εργατικού δυναμικού και εντάχθηκαν στον μη ενεργό πληθυσμό σιτιζόμενοι από άλλους ή από το κράτος, όπως πολλές φορές έχω αναφέρει. Έτσι, οι άνεργοι από 542.000 το 2009 εκτοξεύθηκαν στα 1.360.000 άτομα και το ποσοστό ανεργίας από 10,8% στο 28,1% (Σεπτέμβριος του 2013).
-Τα νοικοκυριά: Δεύτερον, οι συνεχείς επελάσεις στα ελληνικά νοικοκυριά με περικοπές μισθών και συντάξεων και αύξηση της φορολογίας, μαζί με την κατάρρευση της εθνικής παραγωγής (ΑΕΠ) οδήγησαν στην εφιαλτική μείωση του ακαθάριστου και καθαρού εθνικού διαθέσιμου εισοδήματος από 21.000 περίπου ευρώ το 2009 στα 13.000 περίπου ευρώ στη συνέχεια, ενώ αυξήθηκαν και οι συνάνθρωποί μας που μπήκαν σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό από 3.000.000 άτομα ή 26% στα 4.000.000 άτομα ή 36%, έναντι μόνο 21% στην Ευρωπαϊκή Ένωση!
-Υλικές στερήσεις: Τρίτον, δραματική είναι η αύξηση και του πληθυσμού με υλικές στερήσεις, που από 23% του πληθυσμού έφτασαν στο 40% περίπου! Για όσους προφανώς δεν γνωρίζουν, σημειώνω ότι ο δείκτης «ποσοστό ατόμων με υλικές στερήσεις» εκτιμά το επίπεδο διαβίωσης, μετρώντας το ποσοστό του πληθυσμού που δεν μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά ή στερείται, λόγω οικονομικής αδυναμίας, τουλάχιστον τρεις από έναν κατάλογο εννιά αγαθών και υπηρεσιών, δηλαδή: πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως ενοίκιο ή δόση δανείου, πάγιοι λογαριασμοί (ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αερίου κ.λπ.), δόσεις πιστωτικών καρτών ή δόσεις δανείου για οικοσκευή, διακοπές κ.λπ., ή αγορές με δόσεις κύριας κατοικίας, διακοπές για μία εβδομάδα, διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, έκτακτες αλλά αναγκαίες δαπάνες, τηλέφωνο (περιλαμβάνεται και το κινητό τηλέφωνο), έγχρωμη τηλεόραση, πλυντήριο ρούχων, ΙΧ επιβατηγό αυτοκίνητο, ικανοποιητική θέρμανση.
-Νέα τάξη «επιδοματούχων» εισοδηματιών και μπαραξήδων: Δεν περνάει ημέρα που να μην ανακοινώνονται παροχές με τη μορφή επιδομάτων, επιδοτήσεων και επιχορηγήσεων σαν να είναι πλατανόφυλλα. Μόνο από επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι πρώτο εξάμηνο του 2022 χορηγήθηκαν διάφορα επιδόματα συνολικού ποσού 1,5 δις. Ευρώ σε πάνω από 800 … «δικαιούχους», όπως, για παράδειγμα, για στέγαση 216,1 εκατ. ευρώ σε 287.309 δικαιούχους, για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα 288 εκατ. ευρώ σε 225.257 δικαιούχους, για αναπηρικά 425,9 εκατ. ευρώ σε 171.709 δικαιούχους , σε 18.000 … ανασφάλιστους 38 εκατ. ευρώ κλπ.
-Φοροδιαφυγή: Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Οικονομικών περιχαρές ανακοίνωνε ότι το 70% περίπου των φορολογικών δηλώσεων έχουν … μηδενικό φόρο!
-Εισφοροαποφυγή: Την ίδια στιγμή, οι φορολογούμενοι επιχορηγούσαν το ΙΚΑ με πάνω από 21 δις. Ευρώ, ενώ περίπου 2.300.000 ασφαλισμένοι χρωστούσαν από εισφορές 44 δις. Ευρώ και έπαιρναν και … σύνταξη!!!
-Μπαταξήδες: Την ίδια στιγμή πάνω από 45.200.000 φορολογούμενοι χρωστούσαν στις εφορίες πάνω από 112 δις. Ευρώ, παρά τις προκλητικές, με συχνότητα μία κάθε χρόνο μετά το 1978, ρυθμίσεις και διαγραφές χρεών!!!
-Σχολεία χαβαλέ: Την ίδια στιγμή η σχολική, η ενδοσχολική βία και ο χαβαλές στις σχολικές αίθουσες από τους μαθητές, όπως αποκάλυψε με επιστολή παραίτησης ένας «γραφικός» καθηγητής Λυκείου και επισημαίνει και ο ΟΟΣΑ (ρεκόρ απώλειας ωρών διδασκαλίας από τον … «ντότο» των μαθητών!), μολονότι ο φορολογούμενος πληρώνει για κάθε μαθητή δημόσιου σχολείου πάνω από 4.000 ευρώ ετησίως κι άλλα τόσα το νοικοκυριό!!!
Αλλά, επειδή στην οικονομία όλα λειτουργούν ως αλυσίδα, η δωδεκαετής περίοδος των Μνημονίων έδωσε ίσως τη χαριστική βολή και στη δημογραφική αποσύνθεση της χώρας.
Ζήτω, λοιπόν, κατά τα άλλα η 28η Οκτωβρίου 1940…
