Βεβαίως, δεν πρόκειται για κάποια άλλη ομολογία, παρά για την πίστη στο πλήρωμα της Αγάπης ή άλλως, στην Τριαδικότητα του Θεού μας. Άλλωστε, τούτο δηλώνει και το Σύμβολο της Πίστεως που ακολουθεί, ως πλήρως τεκμηριωμένο ομολογιακό κείμενο. Τούτο απαιτεί και ο λόγος της λατρευτικής συνέπειας, ως στοιχείου εναρμόνισης μεταξύ Λειτουργού και πιστών. Στην παραγγελία του Λειτουργού, ο ευσεβής Λαός, ως πλήρωμα της Θείας Λειτουργίας, αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να αποκριθεί αναλόγως. Για τούτο και προβαίνει σε μια σύντομη και με σαφή τρόπο Ομολογία, προς εναρμόνιση του διαλόγου Λειτουργού και πιστών. Ομολογούν οι πιστοί, σήμερα μέσω των Ιεροψαλτών υμνολογικά: «Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοούσιον και αχώριστον». Κατά τη διάρκεια αυτής της υμνολογίας, γινόταν και ο ασπασμός των πιστών στην Αρχέγονη Εκκλησία. Σήμερα γίνεται μόνο μεταξύ των Λειτουργών Κληρικών, οι οποίοι ομολογούν και δικαιολογούν τον ασπασμό της Αγάπης μεταξύ τους. Λέγουν δε ασπαζόμενοι, όλοι κατ’ ιδίαν: «Αγαπήσω Σε, Κύριε, η ισχύς μου· Κύριος στερέωμά μου και καταφυγή μου και ρύστης μου», Ψαλ. ιζ΄2-3. Η διακήρυξη της αγάπης στο Χριστό, αντανακλά στην αγάπη μεταξύ των Λειτουργών σήμερα, μέσω του ασπασμού της αγάπης, αλλά και όλων των ανθρώπων.
Οι παριστάμενοι πιστοί με την σύντομη Ομολογία, αναγνωρίζουν την Τριαδικότητα του Θεού, κατονομάζοντας δηλαδή, τα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Ταυτόχρονα και προς πλήρη ομολογιακή διαπίστωση προχωρεί σύσσωμος και ομαδικά όλος ο Λαός να απαγγέλλει το Σύμβολο της Πίστεως. Να διευκρινίσουμε δε, ότι η ομολογία πίστεως στον Τριαδικό Θεό είναι βασική υποχρέωση όλων των αποδεδειγμένα πιστών, ως Βαπτισμένων και αποδεχόμενων ολόκληρη τη σωτηριολογική θεία διδασκαλία. Για τούτο και καλούνται αποκλειστικά και μόνο οι πιστοί από τον Λειτουργό για ομολογία, κατά παλαιά υποχρέωση με ταυτόχρονο αποκλεισμό των απίστων. Παραγγέλλει, προς τούτο: «Τας θύρας, τας θύρας! Εν σοφία πρόσχωμεν». Εκεί τότε, με το Σύμβολο της πίστεως, διευκρινίζονται και όλοι οι λόγοι Πίστεώς μας, χωριστά για το κάθε πρόσωπο της Αγίας Τριάδος με τις ιδιότητές του. Μαζί ομολογούνται και οι άλλες βασικές σωτηριολογικές διδασκαλίες. Δηλαδή: Η Πίστη στην Αρχέγονη Ορθόδοξη Εκκλησία, στο σωτήριο Βάπτισμα, στην Ανάσταση των νεκρών και στην αιώνιο Νέα Ζωή. Αυτή είναι η σωστή διαλογική αναγνώριση της Πίστεώς μας στο κάλεσμα του Λειτουργού.
Παρά ταύτα, παρατηρούμε ενίοτε, να υποτιμώνται τα παραπάνω εκτιθέμενα από πολλούς Ιεροψάλτες. Ίσως από μειωμένης ερμηνευτικής γνώσεως των ύμνων ή λαθεμένης εκτιμήσεως τούτων ή άλλο τι που δεν το λογίζομαι. Τότε, αντί για την επιβεβαίωση της ομολογιακής πίστεως στον Τριαδικό Θεό από τους προσευχομένους πιστούς κατά την παραγγελία του Λειτουργού, ψάλλονται δύο στίχοι του Δαυΐδ, που σχετίζονται με τον ασπασμό της αγάπης του Ιερατείου και όχι μόνο. Με την υμνολόγηση τούτων, εκφράζεται και δημιουργείται έτσι, διάφορη αίσθηση και εκτρέπεται η ομολογιακή υποχρέωση των πιστών. Εν τούτοις, ψάλλεται κατ’ αποκλειστικότητα (ως λάθος;) όταν Ιερουργεί Αρχιερέας και γράφεται λαθεμένα και σε βοηθητικά φυλλάδια του Ιεροψάλτη. Ψάλλουν και μάλιστα με έμφαση τους παραπάνω δύο στίχους του ασπασμού του Ιερατείου από τον ως άνω Ψαλμό, σε δύο επίπεδα και έννοιες, πλην όμως και σε ενιαίο σύνολο.
α. Ψάλλεται ως το πρώτο τμήμα: «Αγαπήσω σε, Κύριε, η ισχύς μου» στίχ.2. Γνωρίζουμε όμως, όπως μας δίδαξαν οι ερμηνευτές άγιοι Πατέρες μας, ότι λέγεται τούτο ως προσφορά αγάπης στο Θεό, ως αντίδωρο των όσων Εκείνος μας παρέχει ευεργεσίες, Χάρη και Έλεος. Όχι ως ομολογία πίστεως την Αγία Τριάδα. Τούτο μάλιστα, ταιριάζει και με άλλη σχετική αναφορά. «Τι ανταποδώσω των Κυρίω περί πάντων, ων ανταπέδωκέ μοι», Ψαλ. ριε΄3. Μόνο η πλήρης και τελεία αγάπη μας είναι το απόλυτο ζητούμενο, ως παλαιά εντολή, να αποδίδουμε στο Θεό. Παραγγέλλει ο Θεός: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνέμεώς σου», Δεύτ. στ΄5.
β. Ψάλλεται συνέχεια και το δεύτερο τμήμα, «Κύριος στερέωμά μου και καταφυγή μου και ρύστης μου» στίχ.3. Με τούτο το στίχο ο υμνωδός επιβεβαιώνει και πάλι την αγάπη του στο Θεό. Δεν αρκείται στην απλή και συνήθη ονομασία του Θεού, ως Αγάπη, αλλά την ενισχύει και του προσδίδει και ειδικές προσηγορίες, ως χαρακτηρισμούς.
Όπως:
Ονομάζει το Θεό, «στερέωμά μου», καθόσον, έκαμε ακλόνητο τον πιστό και αδιάσειστο στις προσβολές των καθημερινών πολέμων του πονηρού.
Επικαλείται το Θεό ως «καταφυγή μου», καθόσον, δέχθηκε τον πιστό όταν κατέφυγε στη σκέπη Του και τον διαφύλαξε με τη θεία Του βοήθεια.
Προσδιορίζει το Θεό ως «ρύστης μου», Σωτήρας και Λυτρωτής, που τον γλύτωσε και τον λύτρωσε από εκείνους που ήλπιζαν να τον σκλαβώσουν.
Ύστερα από όλα τα παραπάνω. Τι λέτε; Ταιριάζουν ως απάντηση στο κάλεσμα του Λειτουργού αυτοί οι στίχοι; Φρονώ, προσωπικώς, ότι είναι ένα λάθος. Μόνο που δεν γνωρίζω αν είναι λάθος επίδειξης ή συνέπειας προς ικανοποίηση, κάποιων εντυπώσεων. Δεν γνωρίζω ούτε αποφαίνομαι.
Εν τούτοις, αυτήν την ερμηνευτική θέση μου δεν την δείχνω αυθαίρετα, την στηρίζω και στα ερμηνευτικά των στίχων αυτών, όπως μας τα δίδαξαν οι ερμηνευτές άγιοι Πατέρες μας. Ζιγαβηνός, Νικόδημος ο Αγιορείτης, Θεοδώρητος, ιερός Αυγουστίνος και άλλοι. Αρχικά λένε ότι ολόκληρος ο δέκατος έβδομος (17ος) Ψαλμός του Δαυΐδ, είναι αφιερωμένος στο Θεό μετά την εξαφάνιση των εχθρών του ψαλμωδού. Πλέον τούτων, επειδή και εμείς οι σύγχρονοι πιστοί δεν έχουμε τίποτα άλλο να προσφέρουμε στο Θεό για τις πολλές ευεργεσίες Του, ας του αφιερώσουμε την αγάπη μας, αλλά στο ομολογιακό κάλεσμα του Λειτουργού, η ομολογία μας να είναι σαφής και πλήρης στον Τριαδικό Θεό μας. Να ξεχωρίζουμε τις υποχρεώσεις μας. Άλλο η αγάπη ως ανταπόδωμα στο Θεό της Αγάπης και άλλο η Ομολογία μας στο Θεό της πίστεώς μας. Θυμίζεται, εν προκειμένω: «Πας ουν όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του Πατρός μου του εν ουρανοίς», Ματθ. ι΄32.
Η Ομολογία:
Είναι το συστατικό και η ταυτότητα της πίστεώς μας.
Ιερά Πόλις Μεσολογγίου 02/02/20
Υπαπαντή του Κυρίου
Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης
Καθηγητής Θεολογίας
6972725701
