Ξανά στην κανονικότητα, τουλάχιστον μέχρι τις βουλευτικές εκλογές, με την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, το 2019, να είναι αφιερωμένη στην καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με σκοπό να κινητοποιήσει κυβερνήσεις, βιομηχανίες και πολίτες να αναλάβουν δράσεις προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις πράσινες τεχνολογίες και την βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στο μήνυμά του για την σημερινή ημέρα, κάλεσε τα κράτη όλου του κόσμου «να φορολογήσουν τη ρύπανση, και όχι τους ανθρώπους, να σταματήσουν την επιδότηση των ορυκτών καυσίμων και να σταματήσουν να χτίζουν νέους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα».
Εκτός από τα άμεσα οφέλη για την υγεία των ανθρώπων, η μείωση εκπομπής των αερίων του θερμοκηπίου αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για να επιτευχθεί η μείωση της ανόδου της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 2οC που έθεσε η «Συμφωνία των Παρισίων» για την κλιματική αλλαγή το 2015.
Οι παρατηρούμενες αλλαγές στο κλίμα έχουν ήδη ευρείες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, στην οικονομία και στην ανθρώπινη υγεία και διαβίωση στην Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση «Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2016» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Νέες τιμές ρεκόρ εξακολουθούν να καταγράφονται για τις θερμοκρασίες στην Ευρώπη αλλά και παγκόσμια, καθώς και για το ύψος της στάθμης της θάλασσας και τη μείωση των θαλάσσιων πάγων στην Αρκτική.
H κλιματική αλλαγή κατά την διάρκεια του 21ου αιώνα προβλέπεται να μειώσει σημαντικά τα ανανεούμενα επιφανειακά ύδατα και τα αποθέματα του υπόγειου νερού στις περισσότερες ξηρές υποτροπικές περιοχές, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό στη χρήση του νερού. Αντίθετα, τα αποθέματα του νερού προβλέπεται να αυξηθούν στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη (λιώσιμο πάγων). Οι ακριβέστερες πλέον κλιματολογικές προβλέψεις πιστοποιούν περαιτέρω ότι τα ακραία φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής θα αυξηθούν σε πολλές περιοχές της Ευρώπης. Το οικονομικό κόστος αυτής μπορεί να είναι εξαιρετικά υψηλό και ακόμη υψηλότερο στην περιοχή της Μεσογείου, όπου υφίσταται τις μεγαλύτερες πιέσεις λόγω της γεωμορφολογίας και του υψηλού ποσοστού του πληθυσμού που κατοικεί σε αυτή.
Σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή για το Κλίμα (IPCC), τα τελευταία χρόνια το κλίμα της Ελλάδας υπόκειται σε μια προοδευτική αύξηση της θερμοκρασίας.
Στον δήμο μας έχουμε ήδη γίνει μάρτυρες των ακραίων καιρικών φαινόμενων που έπληξαν την περιοχή, ιδιαίτερα την προηγούμενη 5ετία.
Φυσικά οι ΔΕΥΑ δεν θα μπορούσαν να λείπουν από την αντζέντα αφού είναι κι αυτές μεγάλοι «πελάτες» ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θυμίζουμε ότι προέρχεται από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα. Η υπεράντληση των υδατικών πόρων, η έλλειψη ορθολογικής διαχείρισης του μη-ανταποδοτικού νερού (διαρροές και υδατοκλοπές) στα δίκτυα ύδρευσης, η λειτουργία βιολογικών καθαρισμών μας καθιστά σημαντικούς ρυπαντές της ατμόσφαιρας.
Η ανάγκη της αντικατάστασης των δικτύων ύδρευσης αποτελεί πάγιο αίτημα της ΔΕΥΑΜ από τις αρχές του 2000 αφού το 60-70% του αντλούμενου νερού δεν καταγράφεται στα υδρόμετρα των κατανωλωτών και τα ποσά της ενέργειας που δαπανώνται είναι τεράστια τόσο σε κόστος όσο και σε KW.
Ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και η υιοθέτηση λιγότερο ενεργοβόρων πρακτικών, ακόμη και σήμερα, φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός όταν δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε την ανεπαρκή στελέχωση, την έλλειψη μακρόπνοου στρατηγικού σχεδιασμού και επενδυτικών σχεδίων (παραγωγή ενέργειας, διαχείριση λυματολάσπης, εμφιάλωση νερού). Όταν το νερό διαχειρίζεται κάτω από το πρίσμα οικονομικών συνιστωσών και όχι με περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις, όταν η ανάκτηση του κόστους του νερού αποτελεί το μοναδικό διαχειριστικό εργαλείο για την λειτουργία των ΔΕΥΑ, όταν μεθοδεύεται η απαξίωση του ρόλου τους με σκοπό την ιδιωτικοποίηση του νερού και την εμπορευματοποίησή του.
Μέχρι σήμερα, η ΔΕΥΑΜ έχει να επιδείξει ένα σημαντικό έργο στους παραπάνω τομείς. Χρειάζονται όμως περισσότερα αν θέλουμε να συμβαδίσουμε με το σήμερα, αν θέλουμε να προστατεύσουμε και να παραδώσουμε τους πολύτιμους φυσικούς πόρους, που εμείς κληρονομήσαμε, στις επόμενες γενιές.
Μαίρη Κατσώτα
Διπλ. Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ
Υπάλληλος ΔΕΥΑ Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου
