Ηταν και για τους Τσουκαλαδιώτες και για τους Φρυνιώτες οι παραλίες που κατέβαιναν για ψάρεμα. Οι βάρκες αραγμένες στην άκρη, πάνω στην άμμο, δίπλα στο φλοίσβο. Κατέβαιναν και για τη μπουγάδα, με τα νερά που έβγαιναν υπόγεια απ΄ το βουνό και σχημάτιζαν τις γλύφες με το γλυκό νερό. Ένα ζωντανό ποίημα, μνημείο της φύσης. Εκεί ήταν και τα καμίνια στη πίσω αμμουδιά, όπου έκαναν τον ασβέστη. Στο τελευταίο κομμάτι της παραλίας, πριν το σπίτι του Σταύρου και τα πολυβολείο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και μπροστά, προς τη θάλασσα ήταν οι μπαράγκες, μικρά και χαμηλά καλοκαιρινά σπιτάκια όπου έρχονταν οι οικογένειες, να περάσουν τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού στο θεσπέσιο τοπίο με τις ζείδωρες αύρες. Tοπίο υπερβατικό, αρχαίο βύθισμα που αποκόπηκε αιφνίδια απ΄ το βουνό, στην αέναη δυναμική της γής, έγινε υδροβιότοπος και τον στεφάνωσε η αμμουδιά.
Οδική πρόσβαση, απ’ το δρόμο του ελαιώνα. Δεν υπήρχε ο σημερινός δρόμος που τη δεκαετία του ’80 άλλαξε τη μοίρα του Αη -Γιάννη και οδήγησε το μοναδικό αυτό τοπίο στη σημερινή του κατάσταση. Παρθένα φύση που έγινε οικόπεδα. Σιγά – σιγά άρχισαν να εμφανίζονται οικοδομές – εκτός σχεδίου δόμηση. Πρώτα για θερινές κατοικίες. Άλλες με κάποιο μέτρο και άλλες εμφατικά προβεβλημένες, προεξάρχουσες, αλλοιώνοντας το τοπίο, τη γραμμή του ορίζοντα και της βουνοπλαγιάς που σβήνει στη θάλασσα. Μετά ήρθαν οι επενδυτές. Για εισόδημα, τουριστικό. Χτίστηκε πρώτα το βαρκό, το βύθισμα, με πολυώροφα συγκροτήματα. Αφού επιχώθηκε με φερτά και ανθρωπογενή μπαζώματα, αφού ξεριζώθηκε η βλάστηση. Μετά τα μπετά εξαπλώθηκαν, προχώρησαν, προς την άκρη. Σπίτια, βίλλες, πισίνες, μπαλκόνια, κι άλλες πολυώροφες οικοδομές, μάντρες, κολώνες και καλώδια σκαρφάλωσαν στο βουνό.
Γέμισε και το διάσελο απ’ τους Τσουκαλάδες. Όλα χωρίς αποχέτευση. Κάθε χρόνο νέες οικοδομές, μπάζα και απόβλητα κατασκευών, κόλλες, τούβλα, χρώματα, βάζα, πλακάκια, τσιμέντα, γυψοσανίδες, σωροί δίπλα στο δρόμο. Κάθε χρόνο τσιμεντώνεται όλο και περισσότερο η γή, που ξεδιψούσε με το νερό της βροχής και έδινε το γλυκό νερό, που ανάσαινε ελεύθερη κι έτρεφε το μικροβίωμά της, τα δέντρα, την πλούσια πανίδα και τους ανθρώπους.
Σπίτια, βίλλες και πολυκατοικίες για τους τουρίστες που δίνουν εισόδημα στους επενδυτές και στη Λευκάδα μένουν τα υποβαθμισμένα τοπία, απορρίμματα, λύματα, μπάζα, οδικά ατυχήματα.
Βίλλες και ξενοδοχεία που στραγγίζουν το δίκτυο ύδρευσης, όχι μόνο για πόσιμο νερό, αλλά και για πισίνες, πότισμα και πλυσίματα.
Ζούμε τώρα την τελευταία φάση αυτής της ολίσθησης, σε διάφορες εκφάνσεις: πολυώροφες βίλλες πάνω στο βουνό, σε αναβαθμούς, σκάμματα και προβόλους, υπόσκαφα, πυκνή δόμηση στο βαρκό, «τροχοβίλλες» δίπλα στη παραλία. Όλα νομότυπα. Χτίζεται και η γη δίπλα στο εκκλησάκι και στο κοιμητήριο των μοναχών του Αη-Γιάννη.
Εξαντλείται το μαγευτικό περιβάλλον, ο πόλος έλξης επισκεπτών.
Η πολιτεία, σιωπηρά, ομολογεί πιά αδιαμφισβήτητα, την κραυγαλέα αδυναμία της να προστατεύει μοναδικά τοπία και μνημεία της φύσης, όπως του Αη-Γιάννη. Τοπία που δημιουργούν πλούτο, οικονομικό και ψυχικό. Ομολογεί διαρρήδην την ανικανότητά της να ορίσει με στόχους, διατάξεις και κίνητρα το μονοπάτι προς την ισορροπημένη ανάπτυξη, προς την αληθινή πρόοδο, που προωθεί τις αληθινές επενδύσεις σε κάθε περιοχή, που δημιουργούν και διαχέουν το εισόδημα, αυξάνοντας τον κοινωνικό πλούτο και τη γνώση και παράλληλα προφυλάσσουν, ως κόρην οφθαλμού, τοπία ιδιαιτέρου κάλλους (όπως η ίδια τα έχει ορίσει με προεδρικά διατάγματα).
Οι παραλείψεις και η ανοχή της στις παραβιάσεις του ΠΔ για την «ιδιαιτέρου κάλλους» περιοχή Κάστρο –Γύρα – Μύλοι- Αη-Γιάννης, το οποίο περιλαμβάνει οριοθετημένη αδόμητη ζώνη, είναι καταφανείς. Η πολιτεία και οι εκπρόσωποί της, αιρετοί και μη, αδυνατούν να κατανοήσουν ότι η εκτός σχεδίου δόμηση είναι η δραστικότερη και πλέον υποβαθμιστική παρέμβαση στο περιβάλλον. Γιατί είναι ες αεί, ό,τι χτίζεται δεν ξεχτίζεται. Γιατί φέρνει κι άλλη δόμηση, εξορύγματα, μπαζώματα, αποψίλωση, δρόμους, δουλείες, φέρνει καταστροφή του τοπίου, απόβλητα, μόλυνση, θόρυβο, κυκλοφοριακό, φωτορρύπανση, σκοτώνει τη φύση και τη ζωή. Και οι δρόμοι και οι δουλείες 4 και 5 μ πλάτους, φέρνουν πυκνότερη δόμηση. Η επιβάρυνση από την εκτός σχεδίου δόμηση που κυριαρχεί στη Λευκάδα, στην ανατολική ακτή και στη δυτική, στους ελαιώνες, στπυ αμπελώνες, στον καθρέφτη, στον Αη-Γιάννη, είναι υπέρμετρη.
Δεν αξιολογούνται οι οικονομικές συνέπειες από την απώλεια του φυσικού τοπίου, ως πόρου ζωής και εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων αυτών στον τουρισμό.
Δεν συνεκτιμάται το πολλαπλασιαστικό υποβαθμιστικό της αποτέλεσμα.
Δεν λαμβάνεται υπ΄όψη ούτε το πώς επηρεάζει τα δίκτυα και τις υποδομές (αποχέτευση, βιολογικός, νερό, ηλεκτρική ενέργεια, τηλεφωνικές γραμμές, κάδοι) που πρέπει να επεκταθούν, πλόκαμοι προς τα νέα κτίσματα που πολλαπλασιάζονται.
Η βλάβη από την εκτός σχεδίου υπερδόμηση στη Λευκάδα, από την οποία το κεντρικό κράτος εισπράττει αδρά, είναι πλέον ανήκεστος. Στον Αη-Γιάννη και στο νησί της Λευκάδας το τοπίο δεν αποκαθίσταται, αντίθετα χειροτερεύει χρόνο με το χρόνο.
Η φύση σε άτακτη υποχώρηση, ο παράδεισος του Αη-Γιάννη σε συνεχή ήττα, προς την υποβάθμιση και ολοσχερή αλλοίωση.
Η Λευκάδα, σαν ταύρος, καλπάζει ασυγκράτητα προς την καταστροφή του φυσικού της κεφαλαίου, του μοναδικού της πόρου, κάθε ικμάδας που έχει απομείνει.
