Σήμερα, με αφορμή τα αιματηρά γεγονότα που συμβαίνουν μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, θα επιχειρήσουμε μια προσέγγιση του θέματος, κάνοντας μια συνοπτική αναφορά, στο ιστορικό, τις συνέπειες, τις διεθνείς παρεμβάσεις και τοποθετήσεις και τέλος παρουσιάζοντας τις προβλέψεις ( αν είναι δυνατόν ), για μια τέτοια πολύπλοκη περιοχή και υπόθεση.

Σύντομο ιστορικό

 ίναι γνωστό ότι η γεωγραφική θέση, το υψηλό και ιδιαίτερα ευαίσθητο θρησκευτικό φορτίο της περιοχής, ως γενέτειρα τριών μεγάλων θρησκειών, (Χριστιανισμός – Ισλάμ – Ιουδαϊσμός), τα μεγάλα αποθέματα ενέργειας στον περίγυρο, η δυνατότητα ελέγχου του Σουέζ και της Ανατολικής Μεσογείου, ενίσχυσαν κατακόρυφα την γεωπολιτική αξία αυτού του χώρου.

 Δυστυχώς όμως τα καπρίτσια της ιστορίας έφεραν αντιμέτωπους στην περιοχή, δύο από τους ποιο δυναμικούς λαούς που μοιράζονται τον ίδιο χώρο, τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς, σένα αδυσώπητο αγώνα ζωής και θανάτου.

 Περίπου,από το 1850, αναπτύσσεται στην Ευρώπη ένα κίνημα για την δημιουργία εβραϊκού κράτους στην περιοχή της Παλαιστίνης, οι Εβραίοι έποικοι φτάνουν στην περιοχή κατά χιλιάδες, αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις και αρχίζουν να αναπτύσσουν και να λειτουργούν τους δικούς τους θεσμούς.

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι διπλωμάτες, Σάικς της Βρετανίας και Πικό της Γαλλίας,έλαβαν απόρρητη εντολή από τις κυβερνήσεις τους να «διαμοιράσουν τα ιμάτια» της καταρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θέτοντας υπό την επιτήρησή των τις περιοχές της Εγγύς Ανατολής.

Η Βρετανία το 1917 με την « Διακήρυξη Μπαλφούρ» δηλώνει στήριξη για την δημιουργία « Εθνικής Εστίας για τον Εβραϊκό Λαό στην Παλαιστίνη», οι Άραβες της περιοχής απογοητεύονται από την εξέλιξη, στρέφονται στη βία κατά των Βρετανικών δυνάμεων κατοχής και εβραίων εποίκων. Στο μεταξύ ο εβραϊκός εποικισμός συνεχίζεται στο διάστημα του Μεσοπολέμου για να φτάσει τις 450.000χιλ., ήτοι το 30% του συνολικού πληθυσμού στο χώρο της Παλαιστίνης.

 Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το «ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ», η πίεση διεθνώς αυξάνεται για τη δημιουργία εβραϊκού κράτους. Το 1947 η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. αποφασίζει, κατά πλειοψηφία, την τριχοτόμηση της Παλαιστίνης, σε αραβικό κράτος, σε εβραϊκό και την Ιερουσαλήμ, λόγω θρησκευτικής βαρύτητας, σε ξεχωριστό σώμα υπό διεθνή προστασία.

Το 1948 η Βρετανία αποχωρεί από την περιοχή, οι εβραίοι ηγέτες ανακηρύσσουν τη δημιουργία κράτους στις 14 Μαΐου 1948, ενώ την επόμενη μέρα τα γειτονικά αραβικά κράτη της, Αιγύπτου- Ιορδανίας – Λιβάνου – Ιράκ - Συρίας, εισβάλουν κατά του νεοσύστατου κράτους του Ισραήλ.

Έτσι ανοίγει ποια δυναμικά, ο χορός του αίματος, της βίας και της συνεχούς τροποποίησης των συνόρων. Ο διχασμός των Αράβων σαυτό τον πόλεμο του 1948 αναδεικνύει νικητή το Ισραήλ, το οποίο καταλαμβάνει νέες εκτάσεις και διαμορφώνει υπέρ του ένα νέο εδαφολογικό status, ενώ την ίδια στιγμή 750.000χιλ. Παλαιστίνιοι παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς, κυρίως προς την γειτονική Ιορδανία, Λίβανο και Συρία. Έτσι το Παλαιστινιακό κράτος που προέβλεπε η απόφαση του Ο.Η.Ε. ουδέποτε πλέον εμφανίστηκε στο χάρτη της Μέσης Ανατολής.

 Η Κρίση του Σουέζ το 1956, με αφορμή την εθνικοποίηση της Διώρυγας από την Αίγυπτο και με αιτία την υποβόσκουσα αντιπαράθεση και αυξανόμενη ένταση μεταξύ Αιγυπτίων και Βρετανών, έφερε τους τελευταίους, μαζί με τους Γάλλους και με την συνεργασία των Ισραηλινών να επεμβαίνουν στρατιωτικά κατά της Αιγύπτου.

 Η διεθνής κρίση και η απειλή της παγκόσμιας ειρήνης, είχε σαν αποτέλεσμα την ταπεινωτική και οριστική αποχώρηση των ποιο ισχυρών ευρωπαϊκών αποικιοκρατικών δυνάμεων, της Βρετανίας και της Γαλλίας, από τη Μέση Ανατολή και την αντικατάστασή των από τις Η.Π.Α. και Ρωσία.

 Τα επόμενα χρόνια, τα επεισόδια και η κλιμακούμενη ένταση μεταξύ Ισραηλινών – Παλαιστινίων στα σύνορα με τις Αραβικές χώρες, η άνοδος των Μπάαθ στη Συρία, η ενεργοποίηση της P.L.O.(Palestine Liberation Organization – Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), η υπογραφή αμυντικής συμφωνίας Συρίας – Αιγύπτου, ενίσχυσαν την « καύσιμο ύλη» και πυροδότησαν τους δύο νικηφόρους πολέμους για το Ισραήλ, αυτόν του « Έξη Ημερών το 1967» και του « Γιόμ Κιπούρ το 1973». Οι συνέπειες για τους εμπλεκόμενους και την περιοχή ήταν:

• Το Ισραήλ παγίωσε την κυριαρχία του, ιδιαίτερα σαν στρατιωτική δύναμη, ενώ προσάρτησε σημαντικά εδάφη (Σινά – υψίπεδα του Γκολάν – Δ. Όχθη).
• Οι Άραβες ηγέτες διαμόρφωσαν το αδιάλλακτο δόγμα «όχι αναγνώριση – όχι διαπραγματεύσεις – όχι ειρήνη με το Ισραήλ.
• Άλλες 250.000χιλ. απογοητευμένοι Παλαιστίνιοι καταφεύγουν στην Ιορδανία, αλλοιώνοντας την πληθυσμιακή εικόνα της χώρας, ενώ αρχίζουν να κατανοούν το έλλειμα ισχύος των «Αράβων αδελφών» και φοβούνται ότι, πλέον, μόνοι αναλαμβάνουν την προσπάθεια της Παλαιστινιακής υπόθεσης.
• Τέλος οι Η.Π.Α. ενισχύουν την εικόνα τους στην περιοχή έναντι της Ρωσίας.

 Όμως παρά την νικηφόρα κατάσταση για τους Ισραηλινούς, γίνεται κατανοητό ότι η χώρα τους δεν είναι δυνατόν να αντέξει τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση με τον Αραβικό κόσμο, ο οποίος αρχίζει να βάζει στην φαρέτρα του και να χρησιμοποιεί και το όπλο της ενέργειας, προκαλώντας ενεργειακές και οικονομικές αναταράξεις σε διεθνή κλίμακα.

 Τα παραπάνω δεδομένα ενεργοποιούν την παρέμβαση του νέου προέδρου των Η.Π.Α., Τζίμι Κάρτερ και του υπουργού Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ, και οδηγούν το Ισραήλ και την Αίγυπτο, το ισχυρότερο αραβικό κράτος και το οποίο σήκωνε και το μεγαλύτερο φορτίο στις Άραβο-Ισραηλινές διενέξεις, στις συμφωνίες του Κάμπ Ντέιβιντ και στην Συνθήκη της Ουάσιγκτον το 1979. Τα αποτελέσματα αυτής της συνθήκης, γενικά, ήταν:

• Το Ισραήλ αναγνωρίζεται διπλωματικά από το μεγαλύτερο και ισχυρότερο αραβικό κράτος, του παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης ναυσιπλοΐας στο Σουέζ και στα στενά του Τιράν, ενώ αποχωρεί από το Σινά.
• Η ρήξη μεταξύ Αιγύπτου – Ρωσίας είναι οριστική, ενισχύεται η παρουσία των Η.Π.Α. στην περιοχή, ενώ ο Σύνδεσμος Αραβικών Χωρών,αποβάλει την Αίγυπτο, περίπου, για μια 10ετία.
• Για το «Παλαιστινιακό» δεν προκύπτει κάτι συγκεκριμένο, ούτε καν αυτό το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.

 Οι παραπάνω εξελίξεις, η απουσία του Παλαιστινιακού προβλήματος από τα διεθνή φόρα, η αδυναμία των « Αράβων Αδελφών» να προωθήσουν διπλωματική λύση (Οι Συμφωνίες του Όσλο 1993-1995, μεταξύ Ισραήλ – P.L.O.,ναυάγησαν στην ασάφεια χρονοδιαγράμματος οργάνωσης Παλαιστινιακού κράτους, στους εποικισμούς εκ μέρους του Ισραήλ, στη βία και στο αίμα), έπεισε πλέον τους Παλαιστίνιους ότι μόνοι τους θα έπρεπε να αναμετρηθούν με τους Ισραηλίτες.

 Έτσι ξεκινά, πλέον, η ένοπλη δράση και οι τρομοκρατικές ενέργειες από Παλαιστινιακές οργανώσεις,( P.L.O., ΦΑΤΑΧ, ΧΕΖΜΠΟΛΑΧ, ΗΑΜΑΣ, κ.τ.λ.), με αεροπειρατείες, βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας, και με κορυφαίες δύο πολυετείς εξεγέρσεις (ιντιφάντα) του 1987-1991 και 2000-2005.

 Η πλέον αιματηρή επιδρομή της ΗΑΜΑΣ είναι η πρόσφατη, αυτή της 7^ης Οκτωβρίου, που έπιασε, κυριολεκτικά στον ύπνο ένα κράτος με την ποιο αποτελεσματική υπηρεσία πληροφοριών και μέσα υψηλής τεχνολογίας. Οι Ισραηλινοί απάντησαν με απόφαση να εξαφανίσουν την ΗΑΜΑΣ και να ισοπεδώσουν τη Γάζα. Βαρύτατος ο φόρος αίματος, κυρίως μεταξύ των αμάχων, με πλέον των 14.000 νεκρών παλαιστινίων και 2.500 Ισραηλινών.

Οι συνέπειες – διεθνείς τοποθετήσεις.

 Η ΧΑΜΑΣ επέλεξε το χρόνο της επέμβασης σε μια περίοδο που το Ισραήλ είχε έντονα εσωτερικά πολιτικά και συγχρόνως διασπαστικά, της κοινωνικής συνοχής, προβλήματα. Συγχρόνως βρισκόταν σε εξέλιξη «Οι Συμφωνίες του Αβραάμ», δηλαδή οι εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τα αραβικά κράτη και κυρίως με τη Σαουδική Αραβία. Γενικά οι κυριότερες συνέπειες – διεθνείς τοποθετήσεις είναι:

• Η ΧΑΜΑΣ: Επιτυγχάνει να αιφνιδιάσει το Ισραήλ, «παγώνει» την εξέλιξη ομαλοποίησης των σχέσεων με τα Αραβικά κράτη (Συμφωνίες του Αβραάμ), ιδιαίτερα με την Σαουδική Αραβία και τέλος επαναφέρει το Παλαιστινιακό πρόβλημα στη διεθνή επικαιρότητα.
• Το Ισραήλ: Είναι αποφασισμένο να εξαφανίσει τη ΧΑΜΑΣ και κάθε υποδομή λειτουργίας της.
• Η Δύση: Αναγνωρίζει τη ΧΑΜΑΣ και την φονική επιδρομή κατά του Ισραήλ, ως τρομοκρατική οργάνωση και ενέργεια, συγχρόνως αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα και τέλος πιστεύει ότι η λύση για την πολύπαθη περιοχή είναι η δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους.
• Οι Η.Π.Α.: Αναπτύσσουν έντονη και συνεχή διπλωματική - στρατιωτική κινητικότητα και παρουσία στην περιοχή με σκοπό την αποφυγή εξάπλωσης της κρίσης, αρχικά, και την εξομάλυνση της κατάστασης στην πορεία.
• Τα Αραβικά κράτη: Ενισχύουν την επικοινωνία τους,(ενδεικτική είναι η πρόσκληση του Σιϊτικού Ιράν στην τελευταία Αραβική Διάσκεψη), χωρίς όμως να προβαίνουν σε ουσιαστικά μέτρα κατά του Ισραήλ και να υιοθετούν τις ενέργειες της ΧΑΜΑΣ. Άλλωστε είναι γνωστός ο φόβος αποσταθεροποίησης των μοναρχικών καθεστώτων των Αραβικών κρατών από την ριζοσπαστικοποίηση και άνοδο των « Αδελφών Μουσουλμάνων».
• Η Τουρκία: Αναγνωρίζει την ΧΑΜΑΣ ως απελευθερωτικό κίνημα, προκαλώντας την μήνη της Δύσης και διαρρηγνύοντας, για άλλη μια φορά, τις σχέσεις της με το Ισραήλ, μετά την υπόθεση του πλοίου MAVI MARMARA το 2010. Σκοπός της Τουρκίας είναι να ενισχύσει, ανεπιτυχώς, τη θέση της ως « Ο Πατερούλης του Ισλαμικού Κόσμου». Είδη βρίσκεται εκτός οποιασδήποτε διαδικασίας και συνέργειας για την κατάσταση στην περιοχή.
• Το Ιράν: Μπορεί να τροφοδοτεί τον « Άξονα της Αντίστασης», τις γνωστές τρομοκρατικές οργανώσεις, στη Συρία- Ιράκ (ISIS),ΧΕΖΜΠΟΛΑΧ στο Λίβανο, ΧΑΜΑΣ στη Γάζα, Χούθι στην Υεμένη, κ.τ.λ., αλλά, πέρα από φραστική υποστήριξη της ΧΑΜΑΣ, δεν προχώρησε σε ποιο δραστικά μέτρα.
• Η Ρωσία και ο Πούτιν σιωπούν: Διότι βλέπει ότι ο πόλεμος της Ουκρανίας μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και ακόμη οι « Συμφωνίες του Αβραάμ» μπαίνουν στο «ψυγείο», οι οποίες σκοπούσαν στην εξομάλυνση στην περιοχή, υπό τις ευλογίες των Η.Π.Α..

Η Ελλάδα και η Κύπρος: Υιοθετούν τις θέσεις της Δύσης και του Ο.Η.Ε., δηλώνοντας ότι η λύση των δύο κρατών θα φέρει την πολυπόθητη ειρήνη στην περιοχή. Ακόμη αναγνωρίζονται, η Ελλάδα και η Κύπρος, ως βασικός άξονας σταθερότητας και αξιοπιστίας, απέναντι σένα εύφλεκτο περιβάλλον Ουκρανίας – Μέσης Ανατολής.

Προβλέψεις.

 Σήμερα, μπροστά σε αυτή την εκρηκτική κατάσταση, οι πρωταγωνιστές που έφεραν μια προσωρινή εκεχειρία και σίγουρα θα έχουν ισχυρό ρόλο και λόγο στις εξελίξεις είναι : Οι Η.Π.Α. που πρωτοστατούν στην περιοχή και μπορούν να πιέσουν το Ισραήλ, Το Κατάρ που επικοινωνεί με την ΧΑΜΑΣ, η Αίγυπτος που αναγνωρίζεται ως το ποιο ισχυρό αραβικό κράτος και επίσης προσπαθεί να αναδειχθεί ως « Το Κράτος - Πυρήνα του Ισλαμικού Κόσμου» και το Ισραήλ ως εμπλεκόμενο μέλος. Σύμφωνα με αναλυτές οι δυνατές προβλέψεις για το μέλλον είναι:

• Το Παλαιστινιακό πρόβλημα επανέρχεται δυναμικά στη διεθνή σκηνή με ενισχυμένη θέση για μια λύση δύο κρατών στην περιοχή.
• Το Ισραήλ θα επιμείνει στρατιωτικά για την εξαφάνιση της ΧΑΜΑΣ, όμως όσο υπάρχει κατοχή παλαιστινιακών εδαφών πάντα θα υπάρχει και κάποια ΧΑΜΑΣ, θα δέχεται τη διεθνή πίεση για την αναγνώριση Παλαιστινιακού Κράτους, ενώ αναμένεται και το πολιτικό τέλος του Νετανιάχου.
• Η εύφλεκτη Μέση Ανατολή, μαζί με την ενεργειακή και γεωπολιτική αξία της Ανατολικής Μεσογείου, επανέρχονται δυναμικά στη διεθνή σκηνή, εμπλέκοντας το ενδιαφέρον των μεγάλων και περιφερειακών δυνάμεων και σε συνδυασμό με το Ουκρανικό, να αποτελούν στρατηγικό άξονα και πηγή διεθνούς ανησυχίας. Μέσα σαυτό το επισφαλές περιβάλλον αναγνωρίζεται ο σταθερός και χρήσιμος ρόλος Ελλάδας – Κύπρου.
• Η Τουρκία ενταφιάζοντας, μάλλον, οριστικά τις σχέσεις της με το Ισραήλ, φαίνεται ότι βάζει και την ταφόπλακα σε οποιασδήποτε σκέψεις μεταφοράς της ενέργειας της Α. Μεσογείου, με αγωγούς, μέσω αυτής και ενισχύει το ενδιαφέρον σενάριο για την Ελλάδα – Κύπρο για τον αγωγό EAST MED.

 ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΠΟΡΙΑ – ΕΡΩΤΗΣΗ: Η αναγνώριση ενός Παλαιστινιακού Κράτους στην παραθαλάσσια περιοχή της λωρίδας της Γάζας, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, θα προέβλεπε Α.Ο.Ζ. (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) και υφαλοκρηπίδα, επηρεάζοντας έτσι τα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα αερίου του Ισραήλ. Μήπως,λοιπόν, ο « Ισλαμιστής Πατερούλης Ερντογάν» αναγνωρίζοντας τη ΧΑΜΑΣ, ενδιαφέρεται να απλώσει ένα «πλοκάμι» αντίστοιχης συνεργασίας με αυτό του Λιβυκού Μνημονίου; Μήπως στην πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα ΥΠ.ΕΞ. κου Γεραπετρίτη, στον Παλαιστίνιο ηγέτη Αμπάς, η ατζέντα είχε και αυτό το θέμα;

Κλείνοντας, λοιπόν, αυτό το γεμάτο, γεγονότα και βία, οδοιπορικό, στο χρόνο και στον τόπο της Μέσης Ανατολής, αβίαστα, ο μεγάλος αυτός ηγέτης Ντε Γκώλ, θα άλλαζε τον τίτλο και τα λόγια του ημερολογίου που κρατούσε και θα έγραφε:

ΠΟΛΥΠΛΟΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΑΘΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ.

Γιώργος Πρεβεζάνος