Πολιτική και στρατιωτική κατάσταση

Στη Δυτική Ελλάδα το 1823

14 Φεβρουαρίου

Το βουλευτικό σώμα της Ελληνικής Κυβέρνησης εκδίδει Διάταγμα που ορίζει ότι το Μεσολόγγι και το Ανατολικό (μετά την Απελευθέρωση έλαβε την αρχαία ονομασία του Αιτωλικό) αποτελούν μία επαρχία με πρωτεύουσα το Μεσολόγγι. Σφραγίδα της επαρχίας φέρει στο μέσον της το εθνικό σύμβολο με κυκλική επιγραφή "Επαρχία Αιτωλίας".

7 Μαρτίου

Ορίζονται Γενικοί Αρμοστοί της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας οι Ιωάννης Παπαδάκης, Αλέξιος Βλαχόπουλος, Τάτσης Μαγγίνας.

5 Απριλίου

Με εντολή του προέδρου του Εκτελεστικού Σώματος (πρωθυπουργού) Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου, ο μηχανικός οχυρωματοποιός (εκπαιδευθείς στη Γαλλία) Μιχαήλ Κοκκίνης εκ Χίου ανοικοδόμησε εκ βάθρων τις οχυρώσεις του Ανατολικού και του Μεσολογγίου. Στο Ανατολικό τοποθέτησε έξι κανόνια με την επίβλεψη του Άγγλου πυροβολητή Μάρτιν.

Το Ανατολικό, ισοθαλλάσιο νησάκι αριθμούσε 2.000 κατοίκους από τους οποίους μάχιμοι ήταν 500, ενώ φιλοξενούσε πολλές οικογένειες από το Ξηρόμερο.

Το Μεσολόγγι αριθμούσε 5.000 κατοίκους από τους οποίους μάχιμοι ήταν 1.500 με πολεμική εμπειρία από την Πρώτη Πολιορκία (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1822).

7 Ιουλίου

Ο Γενικός Έπαρχος Δυτικής Ελλάδας Κωνσταντίνος Μεταξάς συναντάται στο Κεράσοβο στο όρος Αράκυνθος με οπλαρχηγούς για σχεδιασμό και συντονισμό αγώνα απέναντι σε δύο πανίσχυρες στρατιές. Ο Μουσταής Πασάς της Σκόδρας ηγείται 13 χιλιάδων Αλβανών, Γκέκηδων και Μιρδιτών (καθολικοί χριστιανοί), ενώ συμπορεύεται ο πασάς Ομέρ Βρυώνης με 3.000 Αλβανούς. Όλοι οι οπλαρχηγοί συμφώνησαν στην ανάγκη Άμυνας στην εχθρική εισβολή. Αποφασίστηκε να την αντιμετωπίσουν στο Καρπενήσι οι δυνάμεις Καραϊσκάκη, Σιαδήμα, Γιολδάση, Κίτσου στον Κραβασαρά (Αμφιλοχία) οι δυνάμεις Τσόγκα, Μακρή, στις διαβάσεις Μακρυνόρος του Βάλτου οι Ράγκος και Ίσκος, στο Λεσίνι ο Δημοτσέλιος.

Ο ναύαρχος Χοσρέφ με ναυτικές επιχειρήσεις έκαψε το Νεοχώρι και αποβίβασε στο Γαλατά στρατιώτες και ναύτες αλλά Μεσολογγίτες και Αιτωλικιώτες με αρχηγό τον Γενικό Έπαρχο Κωνσταντίνο Μεταξά τον πολέμησαν, τον νίκησαν αναγκάζοντας τον σε οπισθοχώρηση και επιβίβαση των στρατευμάτων του σε πλοία. Απώλειες Ελλήνων 11 νεκροί, εχθρών 95 νεκροί.

9 Αυγούστου - Μάχη του Καρπενησίου

Στράτευμα εχθρικό με 5.000 υπό των Τσελελεντήμπεη στρατοπεδεύει στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου. Στην περιοχή 1.200 Έλληνες με αρχηγούς τον Μάρκο Μπότσαρη, Κίτσο Τζαβέλλα, Λάμπρο Βεΐκο, Σιαδήμα και Γιολδάση. Οι Έλληνες συντρίβουν τους εχθρούς αλλά ο Μάρκος Μπότσαρης πληγώνεται από σφαίρα στο μέτωπο και πέφτει νεκρός με αποτέλεσμα οι Έλληνες να αναγκαστούν να αποχωρήσουν. Απώλειες Ελλήνων 60 νεκροί εχθρών 800. Η σορός Μπότσαρη μεταφέρθηκε στο Μεσολόγγι στις 10 Αυγούστου και κηδεύεται με κάθε λαμπρότητα. Ο θάνατος του αγνού ήρωα προκαλεί μεγάλο πένθος στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη (στο Παρίσι κεντρικός σταθμός του μετρό αλλά και λεωφόρους ονομάζονται BOTSARIS).

28 Αυγούστου- Μάχη της Καλιακούδας

Δύο χιλιάδες γενναίοι Έλληνες πολέμησαν υπερτέρους αριθμητικά εχθρούς και νικήθηκαν. Απώλειες Ελλήνων 150, εχθρών 400. Οι στρατιές του Μουσταή Σκόδρας και του Ομέρ Βρυώνη σκορπούν τρόμο και φόβο και οι άμαχοι των περιοχών Βραχωρίου, Λεσινίου, Λεπενού καταφεύγουν στο Ανατολικό και στο Μεσολόγγι.

Πολιορκία του Ανατολικού (ΑΙΤΩΛΙΚΟΥ)

17 Σεπτεμβρίου

Οι στρατιές των τριών πασάδων (Μουσταής - Βρυώνης - Κιουταχής) στρατοπεδεύουν στη Δυτική πλευρά στην περιοχή Παληοσάλτσενα προς τα νησάκια Εχινάδες ώστε να υποστηριχθούν από τον παραπλέοντα οθωμανικό στόλο του ναυάρχου Χοσρέφ. Η πόλη του Ανατολικού ενισχύεται με δύναμη 200 ανδρών από το Μεσολόγγι προς ενίσχυση των πεντακοσίων μαχίμων ντόπιων υπό την αρχηγία του Αποστόλη Κουσαρή και του Κίτσου Σουλιώτη. Ο γενικός έπαρχος Κωνσταντίνος Μεταξάς διορίζει αντιπρόσωπο του στο ανατολικό τον Διονύσιο Φωκά με δύναμη μαχητών.

Αρχές Οκτωβρίου

Απόσπασμα Ελλήνων συγκρούεται με τις προφυλακές του Μουσταή Πασά δυτικά του Ανατολικού και αφού προηγουμένως είχαν απορριφθεί εχθρικές προτάσεις για συνθηκολόγηση. Ο εχθρός βομβαρδίζει το Ανατολικό με τέσσερα πυροβόλα και δύο βομβοβόλα. Οι Έλληνες μέσω της Λιμνοθάλασσας ανταποδίδουν τα πυρά με δικά τους 3 πυροβόλα ενώ τη σοβαρότερη φθορά στον εχθρό πέτυχε το κανόνι 48 λίτρων που έστειλε ο Μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιος κατασκευασμένο στην Πίζα της Ιταλίας και το οποίο ανάγκασε τον εχθρό να φύγει από την παραλία.

Ο εχθρός για να ελέγχει την κυκλοφορία πλοιαρίων στη λιμνοθάλασσα εγκαθιστά κανονιοστάσια δυτικά στη θέση Άγιος Νικόλαος αλλά οι Έλληνες στη νύχτα στήνουν κανονιοστάσια με δύο πυροβόλα στο νησάκι Πόρος χίλια μέτρα νοτιοανατολικά της πόλης και αναγκάζουν τους εχθρούς να αποσυρθούν.

14 Οκτωβρίου

Οι εχθροί επιδιώκουν να ναυπηγήσουν πλοιάρια κατάλληλα για τα αβαθή νερά της λιμνοθάλασσας ώστε να πραγματοποιήσουν απόβαση στο νησί Ανατολικό. Οι Έλληνες με εύστοχα πυρά από οκτώ κανονιοφόρες πάσσαρες υποχρεώνουν τους εχθρούς να εγκαταλείψουν τη ναυπήγηση και να κάψουν τα υπό κατασκευή πλοιάρια.

22 Οκτωβρίου

Ο Οθωμανικός στόλος αποπλέει από τα παράλια της Αιτωλίας λύνοντας τον στενό αποκλεισμό του Ανατολικού (παρέμειναν τέσσερα πλοία για χαλαρό πλέον έλεγχο των ακτών). Αιτία ήταν η αντιμετώπιση της επίθεσης στόλου χριστιανικών κρατών για καταστολή της πειρατείας στα λιμάνια Αλγερίας και Τυνησίας που ήταν οθωμανικές κτήσεις.

8 Νοεμβρίου - Εορτή Ταξιαρχών

Η έλλειψη πόσιμου νερού βασανίζει τους πολιορκημένους αφού η μεταφορά του από ξηράς είναι αδύνατη. Στις 8 Νοεμβρίου τουρκική οβίδα έπληξε τη στέγη της Εκκλησίας των Ταξιαρχών, διαπέρασε το δάπεδο του Ιερού Ναού δημιουργώντας κρατήρα (διατηρημένο έως σήμερα) από τον οποίον ανέβλυσε άφθονο πόσιμο νερό που έσβησε τη δίψα των πολιορκημένων. Το εκπληκτικό θαυματουργό περιστατικό αποδόθηκε στη Θεία Πρόνοια και αναπτέρωσε το ηθικό των πολιορκημένων.

17 Νοεμβρίου - Μάχη σε Σκαλί - Φοινικιά

Αντιπερισπασμός των Ελλήνων με δυνάμεις 300 Σουλιωτών υπό τον Κίτσο Τζαβέλα και 100 Μεσολογγιτών υπό τον Γιαννάκη Ραζηκότσικα εξοντώνουν 300 ιππείς του εχθρού και αποκτούν πολλά λάφυρα. Οι νυχτερινές ενέδρες συνεχίζονται με απώλειες εχθρικές 120 νεκρών.

30 Νοεμβρίου - Λύση Πολιορκίας

Οι Πασάδες - πολιορκητές υπολογίζοντας την έλλειψη εφοδίων, τις σημαντικές απώλειες, τις σοβαρές αποτυχίες, την απομάκρυνση του Οθωμανικού στόλου, τα κρούσματα πανώλης στο στρατόπεδο, αναγκάζονται να λύσουν την πολιορκία του Ανατολικού και να αναχωρήσουν άπρακτοι. Η πόλη Ανατολικού δέχτηκε πάνω από 2.500 οβίδες με 23 νεκρούς και κανένα αιχμάλωτο. Οι κάτοικοι επέδειξαν θάρρος, καρτερία, αγωνιστικότητα, υπομονή. Οι εχθροί υπέστησαν σημαντικές απώλειες 1.500 νεκρών και εγκατέλειψαν μεγάλο αριθμό όπλων, αλόγων και άλλων λαφύρων, σε μία ταπεινωτική άδοξη και πολεμικά επιζήμια πολιορκία.

Μνήμης δοξαστικό

200 χρόνια από την πολιορκία Ανατολικού (Αιτωλικού)

Είναι επέτειος όχι μόνο ιστορικών γεγονότων και συμβολική λειτουργία ενός επίσημου τελετουργικού και ανέξοδων πανηγυρικών αλλά είναι επέτειος χρήσιμη για να προβάλουμε την ιστορική μνήμη ως ατομική, ως συλλογική και ως εθνική συνείδηση.

Η διακοσιοστή επέτειος της πολιορκίας Αιτωλικού συνδέει την ιστορία με το σήμερα, παραδειγματίζει το παρελθόν στην εξέλιξη της πατρίδας μας, υποχρεώνει την άσκηση της ευθύνης στην καθημερινότητά μας.

Οι αγωνιστές της πολιορκίας Αιτωλικού ντόπιοι Μεσολογγίτες, λοιποί Έλληνες, αποτελούν υπόδειγμα αξιακής πατριωτικής δράσης, προσφοράς και θυσίας.

Αιώνια τιμή και δόξα

στους πολιορκημένους του Ανατολικού

*Ο Συμεών Γκόρπας είναι εμπνευστής, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΩΝ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

ακολουθήστε το aixmi-news.gr στο Facebook για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις