«Δεν πρέπει να βρει τίποτε άπλυτο µέσα στο σπίτι ο καινούργιος χρόνος τίποτε απολύτως». Δεν µιλάµε για την καθαριότητα του σπιτιού, αυτή ήταν δεδοµένη. Μιλάµε για τα ρούχα, σεντόνια, πετσέτες κλπ. που χρησιµοποιεί ο άνθρωπος καθηµερινά. Κι επειδή δε µιλάµε για ρούχα στεγνά και σιδερωµένα, αλλά για ρούχα καθαρά, οι νοικοκυρές, άλλαζαν ρούχα στα παιδιά (φανελάκια, καλτσάκια κλπ) την τελευταία µέρα του παλιού χρόνου προς το µεσηµέρι, ώστε να µην προλάβουν να λερωθούν µέχρι τα µεσάνυχτα και να τα έβρει ο καινούργιος χρόνος 0ΛΑ καθαρά. Στη συνέχεια έβαζαν τη µπουγάδα.

Εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν πλυντήρια, οι γυναίκες έπλεναν στη σκάφη. Ανάλογα µε τις διαστάσεις του σπιτιού, τη σκάφη την έστηναν µέσα στο σπίτι, στο ισόγειο, ή έξω από το σπίτι στο πεζοδρόµιο. Ζεστό νερό και πράσινο σαπούνι πλάκα, να τρίβουν, να τρίβουν και να στύβουν και πάλι να σαπουνίζουν και πάλι να τρίβουν, να ξεβγάζουν και να στύβουν.

Και τώρα, έπρεπε να τα έχουν όλα καθαρά, πριν µπει ο καινούργιος χρόνος και δει κανένα παιδικό καλτσάκι άπλυτο και παρεξηγηθεί.

-Γιατί γίνονται όλα αυτά; ρώτησα την κυρά-Θοδώρα, µια γειτόνισσα.

-Για το καλό.

-Ποιο είναι το καλό;

- Πολλά ρωτάς! Να πας ρωτήσεις τη µάνα σου!

Η αλήθεια είναι πως και η µάνα µου το ίδιο έκανε, µπουγάδα, αλλά όχι και τόσο φανατικά. Αυτή η αιτιολογία «για το καλό» δεν την έπειθε και πάρα πολύ. Είχε και µένα, κοριτσάκι στις πρώτες τάξεις του Δηµοτικού, ζιζάνιο µέσα στα πόδια της, να ρωτάω «ποιο είναι το καλό και γιατί το καλό έρχεται µόνο την Πρωτοχρονιά και δηλαδή το καλό είναι η µπουγάδα;» και δεν είχε τί να µε κάνει.

Τώρα, όλα αυτά φαίνεται να έχουν τελειώσει. Αν κάπου κάτι παρόµοιο υφίσταται και συµβαίνει, αυτό είναι σποραδικό και σπάνιο. Έµεινε όµως η ανάµνηση, το ζωντανό παρελθόν, το βίωµα του διαφορετικού.

΄Ω, µνήµες πάναγνες των παιδικών µου χρόνων. Εσείς φωτίζετε τα αισθήµατα και τη συνείδησή µου…

2. Το ποδαρικό στον καινούργιο χρόνο

Αυτό για το οποίο τώρα γράφω δεν είναι ούτε έθιµο, ούτε παράδοση, ούτε οτιδήποτε άλλο θα µπορούσες να το πεις .Είναι µια δοξασία που έρχεται από το σκοταδιστικό χθες, βαθιά φυλαγµένη µέσα στο µπαούλο της δεισιδαιµονίας. Η αντίληψη που λέει ότι κάθε άνθρωπος κουβαλάει µαζί του ένα πνεύµα, µια αύρα, που µπορεί να φέρει ευτυχία ή κακοτυχιά στους ανθρώπους που συναναστρέφεται και στο χώρο όπου µπαίνει. Κυρίως στο χώρο του σπιτιού. Κι επειδή όπου µπαίνεις, µπαίνεις µε τα πόδια σου, κι επειδή κάθε καινούργιος χρόνος είναι και καινούργιο «κισµέτ», οι άνθρωποι που την Πρωτοχρονιά µπαίνουν στο σπίτι σου µπορεί να σου φέρουν ευτυχία ή δυστυχία, καλό ποδαρικό, ή κακό ποδαρικό.

Αµυδρά θυµάµαι µια πρωτοχρονιά στην Πάτρα, στο σπίτι της θείας µου, όπου στην πολυκατοικία που έµενε ζούσε και µια οικογένεια µε ένα µικρό κορίτσι, πολύ όµορφο, πολύ πρόσχαρο και πολύ γλυκό. Μόλις λοιπόν µπήκε ο καινούργιος χρόνος, άρχισαν όλοι της πολυκατοικίας να τηλεφωνούν στους γονείς της:

- Στείλε µας εδώ την Ευγενούλα, να µας κάνει ποδαρικό!

Η Ευγενούλα πήγε σε όλους και γύρισε µε τα χεράκια της γεµάτα σοκολάτες, κουραµπιέδες και λουλούδια κόκκινα αλεξανδριανά.

Στον αντίποδα,στο Αιτωλικό, µια Πρωτοχρονιά πρωί, ήµουνα στην εκκλησία µε τη γιαγιά µου (δεν θυµάµαι αν πήγαινα στο Δηµοτικό και σε ποια τάξη). Στην απόλυση, βρήκε µια φιλενάδα της και σταθήκανε έξω από την πόρτα της εκκλησιάς και τα λέγανε:

-Πάµε, µαρή Λέν’ στο σπίτ΄ να πγιούµι καφέ.

Η γιαγιά µου ανένδοτη, δεν µπορούσε, την περιµένανε στο σπίτι του κόσµου οι δουλειές.

Όταν γυρνούσαµε στο σπίτι µας, τη ρώτησα:

-Γιαγιά, γιατί δεν ήθελες να πάµε; (Εγώ ήθελα να πάµε, ήξερα ότι θα έτρωγα λουκουµάκι.)

-Γιατί είµαι γριά και χήρα, µεσ’ τα µαύρα. Τη µέρα της Πρωτοχρονιάς δεν πρέπει να κάνω επισκέψεις.

-Κι αν άλλοι έχουν κάνει ποδαρικό;

-Ας είναι, εγώ δεν είµαι πρόσωπο για επισκέψεις την Πρωτοχρονιά.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφέρω πως η αείµνηστη Αιτωλικιώτισσα Αλεξάνδρα Στούµπου, που την είχα δασκάλα στο Σχολείο και κατηχήτρια στο Κατηχητικό, µας έλεγε πως αυτές οι ιδέες είναι προλήψεις που δεν ταιριάζουν µε το πνεύµα του Χριστιανισµού.

Πόσοι ακόµα τα πιστεύουν και τα εφαρµόζουν;

 Την εποχή της Τεχνολογίας;

ακολουθήστε το aixmi-news.gr στο Facebook για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις