Τις αυστηρές και παρατεταμένες νηστείες. Τους καλλίφωνους ψάλτες στα αναλόγια. Με το αυγό της Μ. Πέμπτης. Την περιφορά των επιταφίων και τις μαγικές στάσεις για τις ευχές δίπλα στη θάλασσα. Το «άρατε τας πύλας» του μπάρμπα Πάνου του Σαμαρά. Τα «πατλατζίκια» της Μεγάλης Παρασκευής και της Ανάστασης, όπου όλο το Αιτωλικό μύριζε καπνό και πυρίτιδα, λες κι ερχόταν ο Ιμπραήμ πασάς να μας κυριεύσει. Που ψήναμε τα αρνιά στη σούβλα και το είχαμε έθιμο όλοι στην οικογένεια «να γυρίσουν». Με τους γυφτέους που τριγύριζαν στις γειτονιές με τα κλαρίνα και τα νταούλια. Και πραγματικά ο κόσμος χόρευε και γλεντούσε. Ήταν η μέρα η Λαμπρή, η Ανάσταση του Κυρίου.
Σημείωση: Το αυγό της Μεγάλης Πέμπτης. Στα χρόνια εκείνα, της δεκαετίας του ’60, όλες οι νοικοκυρές έβαφαν τα αυγά τους, εννοείται κόκκινα, σύμφωνα με το αίμα του Χριστού, τη Μεγάλη Πέμπτη, αυτό ήταν παράδοση. Παράδοση ακόμα ήταν ανάμεσα στ’ αυγά να υπάρχει κι ένα που το γέννησε η μανούλα του ανήμερα τη Μ. Πέμπτη. Υπήρχε μεγάλη αγωνία ανάμεσα στις νοικοκυρές να βρουν ένα τέτοιο αυγό. Το έβαφαν μαζί με τ’ άλλα και το ανέβαζαν στα εικονίσματα. Το θεωρούσαν κάτι σαν φυλαχτό για τους άγριους ανέμους και τη θαλασσοταραχή. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, οι γυναίκες ή οι μανάδες των ψαράδων και των ναυτικών που ήταν στη δουλειά και πιθανόν να κινδύνευαν, κατέβαζαν το πολύτιμο αυγό από τα εικονίσματα και πήγαιναν και το πετούσαν στη θάλασσα, μαζί με μια μικρή, εσώψυχη ή μεγαλόφωνη προσευχή στην Παναγία για την προστασία τους.
Όχι, δεν μου φαίνονται πολύ μακρινά όλα αυτά…
Γυρίζουμε στο σήμερα και το τώρα. Στον πόλεμο της Ουκρανίας. Μιλάμε για την Οδησσό, για την ελληνική κοινότητα εκεί και τα σημερινά της βάσανα. Ιστορική η πόλη για μας. Εκεί ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία, που ενέπνευσε κι οργάνωσε την Ελληνική Επανάσταση. Τέσσερις Έλληνες μικροαστοί, (τέσσερις εμποράκοι, γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης), Αθανάσιος Τσακάλωφ από τα Γιάννενα, Νικόλαος Σκουφάς από την Άρτα, Εμμανουήλ Ξάνθος από την Πάτμο και Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος από την Ανδρίτσαινα ίδρυσαν στην Οδησσό της Ρωσίας, στο τέλος του 1814 και οργάνωσαν επαναστατική εταιρεία μιμούμενοι παρόμοια σωματεία της Δύσεως. Η Φιλική Εταιρεία μιλούσε για μια «αόρατη αρχή» κι άφηνε τα μέλη της να θεωρούν ότι αυτή η αρχή ήταν ο ομόδοξος τσάρος της Ρωσίας. Δεν ήταν, αλλά και μόνο η προσδοκία έδινε θάρρος στους διστακτικούς. Η Ορθοδοξία έπαιξε σημαντικό ρόλο στο κεφάλαιο «Ελληνική Επανάσταση».
Διευκρίνιση: Γράφουμε και λέμε «Οδησσός της Ρωσίας. Λοιπόν, το αρχαιότατο ρωσικό κράτος ιδρύθηκε στα εδάφη της σημερινής Ουκρανίας, αργότερα μετατοπίστηκε στα ΒΑ. Ο ηγεμόνας των Ρώσων Βλαδίμηρος Α΄ επεδίωξε να έχει δεσμούς φιλίας με την πανίσχυρη τότε Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Το 989 πέτυχε να του δοθεί για σύζυγος η αδερφή του αυτοκράτορα Βασιλείου του Β’(του Βουλγαροκτόνου) ‘Αννα, υπό τον όρο να βαφτισθεί χριστιανός και να διαδώσει το χριστιανισμό στη χώρα του. Μετά το βάπτισμα του ηγεμόνα τους χιλιάδες Ρώσοι βαφτίσθηκαν χριστιανοί στον Δνείπερο ποταμό. Στη συνέχεια, ιδρύθηκε Ρωσική Εκκλησία στο Κίεβο κι εξαρτήθηκε από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
Όχι, ούτε αυτά μου φαίνονται πολύ μακρινά…Αλλά, υπάρχουν και τα σύγχρονα.
Πριν από ένα μήνα σχεδόν, στις 21 Μαρτίου, το βόριο ημισφαίριο της γης γιόρτασε την εαρινή του ισημερία. Τα ρολόγια μια ώρα μπροστά για όλους. Κι ονειρευόμαστε καλοκαίρια κι εκδρομές. Κάτι που το έχουμε πολλή ανάγκη. Τα δυο τελευταία χρόνια, λόγω της πανδημίας, δεν βγήκαμε έξω, δεν κυκλοφορήσαμε. Πνιγόμαστε! Ας έχουμε τουλάχιστον μεγάλες και ζεστές μέρες. Για έξι μήνες μόνο. Στις 21 Σεπτεμβρίου πάλι ισημερία. Τα ρολόγια μια ώρα πίσω ξανά. Για όλους. Και θα περιμένουμε ξανά την Άνοιξη. Με καρτερική υπομονή!
Και κάτι τελευταίο τώρα. Απίστευτο κι όμως αληθινό. Πριν λίγες μέρες, μπροστά σε ένα μηχάνημα ΑΤΜ μιας Τράπεζας στη γειτονιά μου, είχε σχηματισθεί μια μικρή ουρά αναμονής. Εκεί κι εγώ, για τις δουλειές μου. Μπροστά μου, ένας ψηλός κύριος, γύρω στα 40. Ήταν ο μόνος χωρίς μάσκα. Όλοι οι άλλοι φορούσαμε.
Όταν ήρθε η σειρά του να πάει στο μηχάνημα, γύρισε και μου είπε:
- Να μη με πλησιάσεις, γιατί μπορεί να με κολλήσεις κορονοϊό.
Χάζεψα!
- Εγώ θα σας κολλήσω, κύριε, εγώ φορώ μάσκα, εσείς δεν φοράτε. Εσείς μπορεί να μας κολλήσετε όλους εδώ.
Δεν μιλούσε. Εγώ επέμεινα.
- Κύριε, γιατί δεν φοράτε μάσκα;
- Δε βρέθηκε ακόμα ο άνθρωπος που θα με αναγκάσει να φορέσω μάσκα!
Έτσι, μπράβο, ήταν επαναστάτης ο άνθρωπος. Από Κολοκοτρώνη κι επάνω. Χαμόγελα στην ομήγυρη.
- Και να σκεφθεί κανείς, σχολίασε ένας κύριος, ότι ο άνθρωπος αυτός έχει δικαίωμα ψήφου και σου βγάζει και Κυβέρνηση.
- Και το χειρότερο, διαιωνίζει και το είδος, συμπλήρωσε μια κοπέλα.
Πολύ εύστοχα τα σχόλια, συμφωνείτε;
Μπορείτε να προμηθευτείτε την εφημερίδα στα περίπτερα του νομού
ακολουθήστε το aixmi-news.gr στο Facebook για να μαθαίνετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
