Το μεγάλο ΟΧΙ του Ιωάννου Μεταξά, πρωθυπουργού της Ελλάδος, στο Ιταλικό τελεσίγραφο, με το οποίο η Ιταλική Κυβέρνηση ζητούσε από την Ελληνική Κυβέρνηση … το δικαίωμα να καταλάβει δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων … ορισμένα στρατηγικά σημεία του Ελληνικού εδάφους … (δηλαδή κατάλυση της εδαφικής μας κυριαρχίας), δεν σηματοδοτεί μόνο μία από τις λαμπρότερες σελίδες της τρισχιλιόχρονης ιστορίας μας, αλλά είχε και σημαντικές πρακτικές συνέπειες, όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στο διεθνές διπλωματικό πεδίο.Πρώτη συνέπεια ήταν το ξάφνιασμα και ο ενθουσιασμός των φίλων της Ελευθερίας σε όλο τον κόσμο, που προκάλεσαν οι εντυπωσιακές επιτυχίες και οι πρώτες νίκες των ελληνικών δυνάμεων κατά των δυνάμεων του άξονα, οι οποίες εκείνη την εποχή θεωρούνταν ακατανίκητες.
Η Ελλάδα βρέθηκε απότομα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Αρχηγοί Κρατών, πρωθυπουργοί και υπουργοί, διαπρεπείς στρατιωτικοί ηγέτες και επιφανείς δημοσιογράφοι, εκλεκτοί άνθρωποι του πνεύματος απ’ όλες τις Ηπείρους, συναγωνίζονταν, με δηλώσεις ή ανταποκρίσεις και άρθρα τους, σε εκδηλώσεις θαυμασμού για τον αγώνα της Ελλάδος, που μάλιστα πολλοί τον έκριναν ισάξιο με τα πολεμικά τρόπαια των αρχαίων Ελλήνων. Κατανοούσαν όλοι τους από τις πρώτες εβδομάδες των Ελληνικών αγώνων, επιτυχιών και νικών τη μεγάλη σημασία τους και έγραφαν για μεταβολή της καταστάσεως και για καμπή στην εξέλιξη του γενικού πολέμου.
Από την πρώτη ημέρα άρχισαν να φθάνουν μηνύματα θαυμασμού και αλληλεγγύης. Καταγράφω μερικά από αυτά.
Ο Πρωθυπουργός του Καναδά Μάκενζυ Κίνγκ, έγραφε: «όταν η κοιτίδα του ευγενέστερου πολιτισμού που γνώρισε η ανθρωπότητα, η χώρα που της οφείλομε ό,τι καθιστά τη ζωή ανώτερη και ωραιότερη, υφίσταται τέτοια επίθεση, η θέση όλων των αληθινών ανθρώπων είναι στο πλευρό της».
Οι «Τάιμς» του Λονδίνου έγραφαν: «Η Ελλάς έχει το δικαίωμα να συγχαίρει τον εαυτό της για την πάλη της εναντίον εχθρού υπερπενταπλασίου. Η ξένη τυραννία δεν πραγματοποίησε μεγαλύτερη πρόοδο εναντίον του πρώτου προμάχου των ελευθεριών στην Ευρώπη από όση οι Πέρσες, όταν πριν 2.500 χρόνια κατατροπώθηκαν από τους Έλληνες παρά την καταπληκτική τους υπεροπλία στην ξηρά και στη θάλασσα».
Στις 4 Νοεμβρίου (1940), αμέσως ύστερα από την αναγγελία των πρώτων Ελληνικών επιτυχιών και πριν ολοκληρωθεί η μεγάλη νίκη της Πίνδου, η αμερικανική εφημερίδα «Κρίστιαν Σάτενς Μόνιτορ» σχολίαζε: «Το θέαμα των λίγων Ελλήνων στρατιωτικών, που συγκρατούν και απωθούν τα στρατεύματα της μεγάλης φασιστικής Ιταλίας, έχει τόση εξαιρετική σημασία ώστε μπορεί να πει κανείς αδίστακτα ότι ίσως εκεί πάνω στα βουνά της Ηπείρου, κρίνεται η τύχη του όλου πολέμου».
Στις 9 Νοεμβρίου (1940) ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Ουΐνστον Τσώρτσιλ, μιλώντας σε γεύμα του λόρδου δημάρχου του Λονδίνου, έλεγε: «Δεν χρειάζεται να μιλήσομε σήμερα για πολλά Έθνη. Υπάρχει όμως ένα μικρό ηρωικό έθνος, προς το οποίο οι σκέψεις μας στρέφονται με συμπάθεια και θαυμασμό. Είναι η γενναία Ελλάς και τα στρατεύματά της που υπερασπίζουν σήμερα το πάτριον έδαφος εναντίον της τελευταίας Ιταλικής επιδρομής. Προς αυτούς στέλνομε σήμερα από την καρδιά του παληού Λονδίνου την πιστή υπόσχεση, ότι μέσα σε όλες μας τις στενοχώριες και τις αγωνίες θα κάνομε ό,τι μπορούμε για να τους βοηθήσουμε στον αγώνα τους…».
Η πτώση της Κορυτσάς στις 22 Νοεμβρίου προκάλεσε νέο ενθουσιασμό και νέα εγκώμια για την Ελλάδα. Ο Τσώρτσιλ τηλεγραφούσε: «Εγκάρδια συγχαρητήρια για τις νίκες στο Αλβανικό μέτωπο, που επιστέφθηκαν με την κατάληψη της Κορυτσάς. Μεγάλο ενθουσιασμό εμπνέει σε όλους μας το κατόρθωμα αυτό της Ελληνικής ανδρείας εναντίον εχθρού τόσον υπερτέρου σε αριθμό και σε εξοπλισμό. Το κατόρθωμα αυτό υπενθυμίζει τα Ελληνικά τρόπαια της κλασικής εποχής. Ζήτω η Ελλάς».
Οι «Τάιμς» της Νέας Υόρκης, σε κύριο άρθρο τους, στις 28 Νοεμβρίου, έγραφαν: «Σε ένα σύντομο μήνα το μικρό Ελληνικό Έθνος διέλυσε τον κακό εφιάλτη, που σκότιζε το πνεύμα του δημοκρατικού κόσμου… Οι Έλληνες κατέφεραν την πρώτη πραγματική ήττα στις κατά ξηράν δυνάμεις του άξονα… Και αν ακόμη η Ελλάς συντριβόταν αύριο, η στρατιωτική συμβολή της θα έμεινε αμείωτη… Θα είναι δόξα της Νεωτέρας Ελλάδος, ότι συνέτριψε το μύθο του αηττήτου του Άξονα…».
Ο τούρκος Χουσεΐν Τζαχήντ, στη «Γενή Σαμπάχ» έγραφε: «Αν η Ελλάς δεν απαντούσε στο Ιταλικό τελεσίγραφο με την αναγκαία τόλμη και δεν μαχόταν κατόπιν με ηρωισμό που κατέπληξε το κόσμο, ο Ιταλικός στρατός θα βρισκόταν τώρα στα τουρκικά σύνορα και η Ιταλία θα δοκίμαζε το ίδιο παιχνίδι και εναντίον της χώρας μας».
Στο τεύχος 30 Νοεμβρίου της Επιθεωρήσεως «Cavalcade» ο αρθρογράφος της, αφού αρχικά έψεγε τους συμπατριώτες του Άγγλους για την αρχική δυσπιστία τους, κατέληγε: «… Κανείς δεν τολμούσε να προείπει, ότι οι Έλληνες, που 500 χρόνια π.χ. είχαν ρίξει στη θάλασσα τους παντοκράτορες Πέρσες, θα επαναλάμβαναν κατά το 1940 αυτό το κατόρθωμα. Και όμως στην πραγματικότητα οι Έλληνες κατέπληξαν τον κόσμο με ένα νέο Μαραθώνα».
Πολλοί άλλοι πρωθυπουργοί, πολλές εφημερίδες, πολλοί ραδιοφωνικοί σταθμοί και πολλοί εκλεκτοί άνθρωποι, διάσημοι και μη, σε όλο τον κόσμο, σχολίαζαν τότε με παρόμοιο πνεύμα τα πολεμικά γεγονότα του Ελληνοϊταλικού πολέμου και χαιρέτιζαν με ενθουσιασμό τις Ελληνικές νίκες.
Οι ειδήσεις για τις νίκες αυτές και τα εγκωμιαστικά σχόλια επηρέαζαν την παγκόσμια κοινή γνώμη. Η στάση της Ελλάδος και οι πρώτες επιτυχίες της μετέβαλαν την ατμόσφαιρα του πολέμου. Είχαν επίδραση ανυπολόγιστης αξίας στο ηθικό των λαών. Αυτή ήταν η πρώτη και πολυτιμότατη προσφορά της Ελλάδος στον πόλεμο εναντίον του Άξονα.
Υπήρξαν όμως και άμεσως σπουδαιότατες συνέπειες από την αντίσταση της Ελλάδος και τις πρώτες επιτυχίες. Η διάψευση του θρύλου για το αήττητο του Άξονα και η μεταβολή έτσι στις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του πολέμου είχε σοβαρότατες επιπτώσεις στο διπλωματικό πεδίο. Κράτη, που θεωρούταν βέβαιο, ότι θα μετείχον στον πόλεμο υπέρ του Άξονα, άρχισαν να εμφανίζουν διστακτικότητα για τη συμμετοχή τους ή και να προβάλλουν άρνηση.
Σχετικά, οι «Τάιμς» του Λονδίνου έγραφαν στο φύλλο της 28ης Νοεμβρίου: «Οι Ελληνικές νίκες είχαν τεράστια απήχηση στην εγγύς Ανατολή… Στην Αίγυπτο διέλυσαν τελείως οι ανησυχίες για Ιταλική εισβολή και μετέβαλαν το Μουσσολίνη, που θεωρούνταν από τη λαϊκή φαντασία ως κάτι σπουδαίο, σε κωμικό πρόσωπο».
Πολλές άλλες εφημερίδες πολλών κρατών έγραφαν για τη μεγάλη αυτή μεταβολή στη διπλωματική κατάσταση στην Ευρώπη.
Η μεταβολή αυτή στο διπλωματικό πεδίο επιμαρτυρείται και από τον ίδιο το Χίτλερ σε δύο επιστολές του προς το Μουσσολίνη. σε επιστολή του από τη Βιέννη με ημερομηνία 20 Νοεμβρίου 1940 και σε άλλη από την Ισπανία με ημερομηνία 31 Δεκεμβρίου 1940.
Στις επιστολές του αυτές ο Χίτλερ αφού περιγράφει τις βαρύτατες ψυχολογικές και στρατιωτικές συνέπειες που είχε ο αγώνας και οι επιτυχίες των Ελλήνων στο μέτωπο, έγραφε στη δεύτερη επιστολή του από την Ισπανία: «Η Ισπανία, εξαιρετικά ταραγμένη από την κατάσταση, που κατά την αντίληψη του Φράνκο, μεταβλήθηκε, απέρριψε τη συνεργασία με τις αξονικές δυνάμεις». Πράγματι, η πιο χαρακτηριστική περίπτωση Κράτους, που αρνήθηκε τότε τη σύμπραξη με τον Άξονα, ήταν η Ισπανία.
Εκτός όμως από τις συνέπειες εναντίον του Άξονα στο διπλωματικό πεδίο, που είχε ο πόλεμος της Ελλάδος ήδη κατά τους δύο πρώτους μήνες, το Νοέμβριο δηλαδή και το Δεκέμβριο του 1940 το γεγονός ότι παρατάθηκε άλλους πέντε μήνες και μάλιστα ότι παρασύρθηκε σε ανάμιξη και η Γερμανία, με άμεσο αποτέλεσμα τη δέσμευση ισχυρότατων ιταλικών και γερμανικών δυνάμεων, που διαφορετικά θα ήταν δυνατό να είχαν διατεθεί σε άλλα μέτωπα, έδωσε τη δυνατότητα στους Βρετανούς να σταθεροποιήσουν τη θέση τους στην Αφρική και στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, με επιπτώσεις σπουδαιότατες στην εξέλιξη του όλου πολέμου.
Τη μεγάλη αυτή συμβολή της Ελλάδας κατά τον αγώνα της των επτά μηνών περιέγραψε και εξήρε, στις 28 Οκτωβρίου 1942 σε ραδιοφωνική ομιλία του ο Φίλιπ Νόελ Μπάϊκερ, Υπουργός τότε της Εμπορικής Ναυτιλίας της Μεγάλης Βρετανίας. Αφού περιγράφει τις τραγικές συνέπειες που θα είχε για όλο το κόσμο, αν συνθηκολογούσε η Ελλάδα, καταλήγει ως εξής: «… Τα αποτελέσματα της Ελληνικής αντιστάσεως γίνονται αισθητά ακόμη και σήμερα στους αγώνες μας. αν το Στάλινγκραντ και ο Καύκασος κρατούν σήμερα, αυτό δεν είναι άσχετο προς την Ελληνική αντίσταση, από την οποία επωφελούμαστε έτσι και ύστερα από την πάροδο δύο ολόκληρων χρόνων. Ο κόσμος πραγματικά, δεν δικαιούται να λησμονήσει τα κατορθώματα των Ελλήνων κατά την ιστορική εκείνη στιγμή».
Τέλος, σπουδαιοτάτη υπήρξε η συμβολή του πολέμου της Ελλάδος για την ήττα των Γερμανών στο Ανατολικό μέτωπο. Η εμπλοκή ειδικά της Γερμανίας στον πόλεμο αυτό και οι ευρύτερες επιχειρήσεις στα Βαλκάνια, που υποχρεώθηκε να διενεργήσει, ήταν η κυριότερη αιτία για την αναβολή της ενάρξεως της επιθέσεως εναντίον της Σοβιετικής Ενώσεως κατά πέντε έως έξι εβδομάδες. Οι συνέπειες της αναβολής αυτής υπήρξαν κρισιμότατες για τους Γερμανούς, καθώς επήλθε ο βαρύτατος Ρωσικός χειμώνας, πριν προφτάσουν να επιτύχουν αποφασιστικά αποτελέσματα. Έκτοτε ο χρόνος εργαζόταν εις βάρος τους ως την τελική ήττα.
Η μεγάλη αυτή υπηρεσία της Ελλάδος στο συμμαχικό αγώνα είχε τονισθεί ενώ ακόμη διαρκούσε ο πόλεμος, απ’ όλους τους ηγέτες της Ευρώπης. Η Ρωσία, με εκπομπή του Ραδιοφωνικού σταθμού της Μόσχας στις 27 Απριλίου 1942, με θέμα «Χαιρετισμός προς Έλληνες», ανέφερε: «… Επολεμήσατε μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήταν δυνατό να γίνει διαφορετικά, γιατί είσαστε Έλληνες. Ως Ρώσοι κερδίσαμε, χάρις στη θυσία σας, χρόνο για να αμυνθούμε. Σας ευγνωμονούμε».
Εν κατακλείδι, το ηρωικό ΟΧΙ του Μεταξά και ο ηρωικός αγώνας της Ελλάδος εναντίον του Άξονα, από 28 Οκτωβρίου 1940, ως 31 Μαΐου 1941, υπήρξε πραγματικά μεγάλο ιστορικό γεγονός, με την πολλαπλή και κρίσιμη συμβολή του για την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την πορεία της Παγκόσμιας Ιστορίας.
