1. Ο Διογένης ο Απολλώνιος εξ Απολλωνίας της Κτήτης (5ος αι. π.Χ.), φιλόσοφος και οπαδός της Σχολής του Αναξιμένους, που διατύπωσε το (αρχή των όντων ο αήρ).
2. Ο Διογένης ο Λαέρτιος. Συγγραφέας εκ της Πόλης Λαέρτης της Κιλικίας. Δεν έχουμε ακριβείς πληροφορίες για τον χρόνο γεννήσεώς του. Πιθανολογείται ότι ήκμασε κατά τον 3ον π.Χ. αιώνα. Ασχολήθηκε με την συγγραφή του βίου των φιλοσόφων παρ’ ότι δε το έργο του χαρακτηρίζεται ως «κακοσύνθετος συναγωγή ερανισμάτων», παρά ταύτα αποτελεί αξιόλογο πηγή αντλήσεως πληροφοριών περί της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας.
3. Ο Διογένης ο Κυνικός, μαθητής εν Αθήναις του ιδρυτού της Κυνικής φιλοσοφίας Αντισθένους. Υπήρξε ο αντιπροσωπευτικότερος και επιφανέστερος των Κυνικών.
Τα σκληρά και μέχρι βαναυσότητος ευφυολογήματά του τον κατέστησαν περιώνυμο.
Παρεδόθησαν περί του Διογένους του Κυνικού διάφορα ανέκδοτα ετοιμολογίας, σκώμματος, περιφρονήσεως και καυστικής ειρωνείας, χαρακτηρίζοντα και τον άνθρωπο και τον φιλόσοφο. Θα παραθέσω κατωτέρω πολλά εξ αυτών προς τέρψη των αναγνωστών!
1ον. Παροιμιώδης παρέμεινε η περιφρονητική συμπεριφορά του προς τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος κατά την στην Κόρινθο μετάβασή του βρήκε τον Διογένη ξαπλωμένο στον ήλιο και του είπε να του ζητήσει ό,τι θέλει, ο δε Διογένης του απάντησε: «μικρόν από του ηλίου μετάστηθι», μετακινήσου ολίγον από τον ήλιο, εκείνο που θέλω δηλαδή, είναι να μην μου κρύβεις τον ήλιο. Ο Αλέξανδρος θαυμάσας το φρόνημα του Κυνικού, είπεν στους περί αυτόν, ότι εάν δεν ήταν Αλέξανδρος, θα ηύχετο να είναι Διογένης.
2ον. Επίσης όταν ο Αλέξανδρος έστειλε στην Αθήνα στον Αντίπατρο επιστολή με κάποιον ονόματι Αθλίου, πληροφορηθείς ο Διογένης είπεν: «Αθλίας παρ’ αθλίου, δι’ αθλίου προς άθλιον». Μερικά ακόμη αξιόλογα ευφυολογήματα του Διογένους.
3ον. Ταξιδεύων στην Αίγινα, αιχμαλωτίσθηκε από πειρατές, οι οποίοι τον μετέφεραν στην Κρήτη, για να τον πωλήσουν ως δούλο. Όταν ο κήρυξ τον ηρώτησε κατά την διαπραγμάτευση, ποια τέχνη γνωρίζει, προφανώς για να υπολογισθεί στην τιμή πωλήσεώς του, ο Διογένης απάντησε με γενναιότητα και αγερώχως: «ανθρώπων άρχειν», γνωρίζω δηλαδή, να διοικώ ανθρώπους, υπόδειξε δε προς τον κήρυκα παρευρισκόμενον μεταξύ των αγοραστών καλοενδεδυμένον Κορίνθιο, ονόματι Ξενιάδην, και είπε: «Εις αυτόν να με πωλήσεις, αυτός χρειάζεται δεσπότην». Ο Ξενιάδης αγόρασε τον παράξενο αυτό δούλο, ο δε Διογένης του είπε: «από τούδε θα με υπακούης, όπως ακριβώς θα επέτρεπες εις τον ιατρόν ή τον ναύκληρόν σου να σε διευθύνουν, εάν ήσαν δούλοι σου».
Ο Ξενιάδης, θαυμάσας την απάντηση, του ανέθεσε στην Κόρινθο την ανατροφή των τέκνων του.
4ον. Οι εν Αθήναις φίλοι του, πληροφορηθέντες την πώλησή του στον Ξενιάδη, έσπευσαν στην Κόρινθο για να τον εξαγοράσουν, ο Διογένης όμως αρνήθηκε, λέγων: «ότι ένας λέων αιχμάλωτος δεν είναι δούλος του τρέφοντος αυτόν, αλλ’ ότι ο τρέφων είναι δούλος του λέοντος».
5ον. Στον ιατρό Διδύμωνα, που είχε την φήμη μοιχού, ο οποίος είχε θεραπεύσει τον οφθαλμό μιας παρθένου, όταν τον συνάντησε στο δρόμο, του είπε: «πρόσεξε μήπως θεραπεύων τον οφθαλμόν, φθείρης την κόρην».
6ον. Σε δάσκαλο που είχε ολίγους μαθητές και πολλά αγάλματα θεών είπε: «συν Θεοίς διδάσκαλε έχεις πολλούς μαθητάς». Το συν θεοίς είναι διφορούμενο. Δεν το είπε ο Διογένης με την έννοια «με τη βοήθεια των Θεών», αλλά μαζί με τους θεούς, δηλαδή, μαζί με τα αγάλματα έχεις πολλούς μαθητές.
7ον. Όταν του δώσανε ένα μαχαίρι ενός παιδιού με το οποίο είχε κάνει κακή πράξη είπε: «η μεν λεπίς καλή, η δε λαβή αισχρά». Εξαίσια ειρωνικά λογοπαίγνια του Διογένους τα προεκτεθέντα. Μερικά επίσης φιλοσοφήματα, αποφθέγματα και πεποιθήσεις του Διογένους.
8ον. Συλληφθείς ο Διογένης, μετά την εν Χαιρωνεία μάχη οδηγήθηκε προ του Φιλίππου, ο οποίος τον ερώτησε ποιος είναι. Ο Διογένης αγερώχως του απάντησε «είμαι κατάσκοπος της απληστίας σου». Το κατάσκοπος το είπε με την έννοια ότι ήτο περίεργος ο Διογένης και ήθελε να μάθει μέχρι ποίου σημείου έφθανε η κατακτητική όρεξη του Φιλίππου. Ο Φίλιππος θαύμασε το φρόνημά του και τον άφησε ελεύθερο.
9ον. Ερωτηθείς τι κέρδισε εκ της φιλοσοφίας είπε: «το πλουτείν μήδ’ οβολόν έχοντα» = το να αισθάνομαι τον εαυτόν μου πλούσιο χωρίς να έχω ούτε μία πεντάρα.
10ον. Ερωτηθείς επίσης πότε πρέπει κανείς να γευματίζει, απάντησε: «οι πλούσιοι όποτε θέλουν, οι πτωχοί όποτε έχουν». 11ον. Καταπληκτική και φιλοσοφημένη η απάντηση του Διογένους στο ερώτημα ποια πρέπει να είναι η σχέση του ανθρώπου προς τους ανωτέρους του. Απάντησε: «ο άνθρωπος πρέπει να πλησιάζει τους ανωτέρους του, όπως ακριβώς κάμνη και με την φωτιά, όχι πολύ πλησίον, δια να μη καή, ούτε πολύ μακράν, δια να μη παγώση».
Στο επόμενο άρθρο μου συνέχεια με τα καυστικά και δηκτικά αποφθέγματα του Διογένους.
Μπορείτε να προμηθευτείτε την εφημερίδα στα περίπτερα του νομού
