aixmi-news.gr

Αλκυονίδες ημέρες

Διαβάστηκε 3005 φορές
16/01/2021 - 08:30

Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 14/01/2021

Του Χρήστου Παπαδημητρίου

Oι ηλιόλουστες και μετά νηνεμιών ημέρες του χειμώνος, συμπίπτουν προς τα μέσα Ιανουαρίου περίπου.

Επεκράτησε δε οι θαυμάσιες αυτές ημέρες να λέγονται «αλκυονίδες» εκ του ονόματος της Αλκυόνης, θυγατρός, κατά τη μυθολογία, του Αιόλου, κυβερνήτου των ανέμων.

Η Αλκυόνη, τιμωρηθείσα για ασέβεια προς τον Δία, μεταμορφώθηκε στο πτηνό «Αλκυών» και καταδικάστηκε να επωάζει κατά τον χειμώνα, αντί της ανοίξεως.

Επειδή όμως το θαλάσσιο αυτό πτηνό αποθέτει τα ωά του στις όχθες των ποταμών και τους παρά την θάλασσα βράχους, όπου τα κύματα του χειμώνος παρασύρουν τα ωά και τους νεοσσούς, παρεκάλεσε τον Δία να τη συγχωρήσει, αυτός δε (ο Δίας), τη λυπήθηκε και διέταξε τον Αίολο να διακόπτει περί τις 14 ημέρες τους ισχυρούς του ανέμους για να επωάζει η Αλκυόνη με ασφάλεια. Εξ αυτού του λόγου λέγονται οι ημέρες αυτές του Ιανουαρίου «Αλκυονίδες ημέρες», η δε έκφραση αυτή μεταφορικώς σημαίνει ήρεμο, γαλήνιο, ευτυχή βίον.

Μνεία περί «αλκυονίδων ημερών» γίνεται και στις «Όρνιθες» του Αριστοφάνους (στ. 1594).

Επίσης μνεία γίνεται και στον διάλογο του Πλάτωνος υπό τον τίτλο «Αλκυών», ο οποίος διάλογος θεωρείται μεταξύ των θεωρημένων ως μη γνησίων, όπως και οι διάλογοι «Σίσυφος» και «Ερυξίας».

Στο διάλογο αυτό, ο οποίος υποτίθεται ότι έλαβε χώρα σε παραθαλάσσια περιοχή και μάλιστα στο Φάληρο, ο Σωκράτης, αφού πρώτα διηγείται στον συνομιλητή του Χαιρεφώντα τον μύθο περί της μεταμορφώσεως της Αλκυόνης σε πτηνό, του εξηγεί, αφού δυσπιστούσε και δίσταζε να δεχθεί ότι είναι δυνατόν να μεταμορφωθεί το πτηνό, σε άνθρωπο, ή ο άνθρωπος σε πτηνό, ότι, η παντοδυναμία του Θείου (θεών και δαιμόνων) είναι ασύλληπτη για την ανθρώπινη διάνοια, ότι ο άνθρωπος είναι ασήμαντο μόριο έναντι του απείρου χώρου (των Ουρανών) και του ατελεύτητου χρόνου («επεί μικρός πάνυ και νεογιλός ο του βίου χρόνος προς τον πάντα αιώνα»), ότι όσο διαφέρει ο άνθρωπος σε μέγεθος από όλο τον κόσμο, τόσο διαφέρει κατ’ αναλογία («ανάλογον διαφέρειν») και σε δύναμη και ότι τα πάντα, και αυτά ακόμη τα θεωρούμενα ως αδύνατα για τον άνθρωπο, είναι δυνατά για τη φύση και τον Θεό.

Ας θυμηθούμε και την Ευαγγελική ρήση «τα αδύνατα παρ’ ανθρώπων, δυνατά παρά του Θεού έστιν» (Λουκά Ι.Η. 27).

Μεταξύ δε των άλλων επιχειρημάτων και παραδειγμάτων τα οποία χρησιμοποιεί ο Σωκράτης για να πείσει τον Χαιρεφώντα περί της δυνατότητος της περί ης ο λόγος μεταμορφώσεως, αναφέρει και «τας των αλκυόνων, προσαγορευομένας ημέρας», δηλαδή τις αλκυονίδες ημέρες, κατά τις οποίες η θεία δύναμη δαμάζει τα φοβερά στοιχεία της φύσης, τις θύελλες, τις καταιγίδες και τις λαίλαπες και μετατρέπει τον καιρό σε ευδίαν, αιθρίαν και γαλήνην.

Καίτοι ο όλος διάλογος στερείται σοβαρότητος, καταδεικνύει εν τούτοις τη βασική γραμμή της θεοσέβειας του Πλάτωνος.

Σημειώνω δε εν παρόδω ότι στον εν λόγω διάλογο γίνεται λόγος και περί των δύο γυναικών του Σωκράτους, Ξανθίππης και Μυρτούς, γεγονός που αναφέρει και ο Σχολιαστής «ότι δύο γυναίκας είχεν Σωκράτης Ξανθίππην και Μυρτώ».

Επίσης ο Ευριπίδης στην τραγωδία του «Ιφιγένεια εν Ταύροις» (1089 κ.ε.) ο Χορός αποκαλεί την ηρωίδα Ιφιγένεια, «άπτερον Όρνιθα», παρομοιάζει δε αυτή προς την Αλκυόνα, η οποία, κατά μία εκ των πολλών και ποικίλων περί αυτής μυθολογικών παραδόσεων, «μέλπει» και «θρηνεί» για τον απολεσθέντα σύζυγόν της Κήϋκα.

Η Αλκυών φημίζεται για τη συζυγική της πίστη, κατά τις λαϊκές δε δοξασίες έχει πολλές θαυμαστές ιδιότητες και θεωρείται ως σύμβολο γαλήνης, κατευνασμού και προστασίας. Στα χωριά μας δε οι κάτοικοι, όσοι έχουν απομείνει μετά την ερήμωση, τις τελευταίες δεκαετίες, των χωριών μας, κυρίως οι μεγάλης ηλικίας, πιστεύουν ότι η Αλκυών απομακρύνει τον κεραυνό, καταπαύει την θαλασσοταραχή, φέρει ευημερία και γαλήνη στην οικία και προφυλάσει από τον σκόρο!

Τελειώνοντας το άρθρο μου εύχομαι, το μυθικό μήνυμα της Αλκυώνος για γαλήνη, ηρεμία και ευτυχία, να μεταμορφωθεί σε πραγματικότητα, ώστε όλα όσα πρωτόγνωρα σημάδεψαν το 2020 τις ζωές μας, να μείνουν οριστικά στο παρελθόν και το 2021 που έχει ανατείλει, να γιατρέψει τις πληγές μας για να ατενίσουμε ξανά το μέλλον με δύναμη και αισιοδοξία.-

Μπορείτε να προμηθευτείτε την εφημερίδα στα περίπτερα του νομού

16/01/2021 - 00:02 Εκτύπωση