ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Κάλπικες αποδείχτηκαν οι υποσχέσεις της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και πολλά και μεγάλα τα ψέματα της προς την αγροτιά.

Τα άγρια, σκληρά μέτρα που ξεκληρίζουν βίαια τους μικρομεσαίους αγρότες που έχουν απομείνει, ταχύτατα τα προωθεί η κυβέρνηση, αν και πριν 7 μήνες ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τα χαρακτήριζε μέτρα-ταφόπλακα για τον αγροτικό τομέα, σύμφωνα με το επίσημο δελτίο τύπου που επισυνάπτεται:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 30 Ιουνίου 2015

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αποστόλου: Ιδού τα μέτρα-ταφόπλακα του αγροτικού τομέα που ζητούν οι δανειστές.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων για τα μέτρα που περιλαμβάνει η πρόταση των δανειστών όσον αφορά τον αγροτικό τομέα, οΑναπληρωτής Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Βαγγέλης Αποστόλουανέφερε ότι από την ελληνική κυβέρνηση ζητήθηκε να αποδεχτεί τα παρακάτω μέτρα:

1. Εξομοίωση της φορολογίας των αγροτών με τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις.
   1. Αύξηση του συντελεστή φορολόγησης από 13 % σε 26%.
   2. Αύξηση της προκαταβολής φόρου από το 27,5% στο 100%.
   3. Κατάργηση της απαλλαγής από φόρο των επιδοτήσεων για ποσό έως 12.000 ευρώ.
   4. Κατάργηση της επιστροφής για τον φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο για τους αγρότες.
   5. Μείωση στο μισό της επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης για τον προϋπολογισμό του 2016.
   6. Αύξηση της τιμής του αγροτικού ρεύματος.
   7. Τριπλασιασμός εισφορών στον ΟΓΑ.
   8. Αύξηση Φ.Π.Α αγροτικών εφοδίων στο 23% από 13%.
   9. Αύξηση του Φ.Π.Α συσκευασμένων αγροτικών προϊόντων στο 23%.

«Η αποδοχή αυτής της πρότασης θα αποτελούσε την ταφόπλακα για τον αγροτικό χώρο» δήλωσε ο Βαγγέλης Αποστόλου και πρόσθεσε: «οι Έλληνες αγρότες γνωρίζουν ότι το μοναδικό ερώτημα στο δημοψήφισμα της Κυριακής αφορά την αποδοχή ή την απόρριψή της. Θα πουν λοιπόν ένα βροντερό και περήφανο όχι, ανοίγοντας το δρόμο για ένα καλύτερο αύριο».

Ακριβώς αυτά τα εξοντωτικά μέτρα που εξυπηρετούν το στρατηγικό στόχο της ΕΕ και γι’ αυτό πάνε αγκαλιά με την ΚΑΠ, υιοθέτησε και υλοποιεί η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τσακίζοντας την μικροκρομεσαία αγροτιά. Συνεχίζει την αντιλαϊκή πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Ο διακηρυγμένος στόχος της ΕΕ για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας και στον αγροτικό τομέα, μέσα από την οικονομική μεγέθυνση, σημαίνει καταστροφή και συρρίκνωση των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων, προκειμένου να συγκεντρωθεί και να ενισχυθεί παραπέρα η κερδοφορία των μεγάλων καπιταλιστικών αγροτικών επιχειρήσεων. Επιταχύνουν λοιπόν και αυτά τα μέτρα τη συγκέντρωση στη γη, παραγωγή και εμπορία των αγροτικών προϊόντων στις μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις.

Εξάλλου είναι γνωστό ότι, σύμφωνα με τους κανόνες της ΚΑΠ της ΕΕ, το 80% των αγροτών παίρνει μόνο το 20% των επιδοτήσεων και το 20% των αγροτών απολαμβάνει το 80% των επιδοτήσεων, ευνοώντας τους μεγάλους να γίνουν μεγαλύτεροι. Ειδικά με τη νέα ΚΑΠ 2014-2020 στερήθηκαν 90.000 δικαιούχοι της πενιχρής επιδότησης, επειδή ήταν κάτω των 250 ευρώ και είχε διοικητικό κόστος η διανομή της! Ωστόσο τα 3,5 δις ευρώ που προβάλει ως πανάκεια η κυβέρνηση ότι θα πάνε για αγροτική ανάπτυξη, δεν αφορούν τους μικρομεσαίους και τους νέους αγρότες, που τους εξοντώνει η αντιλαϊκή πολιτική της, αλλά κυρίως θα πάνε για την ανάπτυξη και ενίσχυση της κερδοφορίας του εμποροβιομηχανικού κεφαλαίου (μεταποιητές, μεγαλοεξαγωγείς, μεγαλέμποροι κ.ά.).

Ο κατάλογος με τα εργαλεία εξόντωσης των μικρομεσαίων είναι μεγάλος, περιέχονται στο 3^ο μνημόνιο που ψήφισαν μαζί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΠΟΤΑΜΙ, εξειδικεύονται σε νομοσχέδια που προωθούνται με συνοπτικές διαδικασίες.

Αυτή η αγριότητα των μέτρων έκανε «το ποτήρι να ξεχειλίσει», βγάζει μαζικά γεωργούς, κτηνοτρόφους, ψαράδες, μελισσοκόμους στους δρόμους, από την Ορεστειάδα, την Πέλλα, την Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα, την Πελ/σο μέχρι τη Νάξο και την Κρήτη, στα μπλόκα του αγώνα για την επιβίωση. Τα βασικότερα είναι:

• Η τεράστια αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΓΑ. Ο συντελεστής σύνταξης από το 7% που είναι σήμερα, αυξάνεται σταδιακά. Σχεδόν θα τριπλασιαστεί και το 2019 θα φτάσει στο 20%. Επιπλέον, από το 2017 αυξάνεται η εισφορά για την Υγεία από 2,5% στο 6,95%, ενώ θα υπάρχει και εισφορά 0,5% για την αγροτική εστία.Έτσι, η συνολική επιβάρυνση του αγρότη/κτηνοτρόφου για την ασφάλισή του θα είναι 27,45% στο εισόδημά του το 2019. Δηλαδή από 753 ευρώ το χρόνο που πληρώνει ο αγρότης/ κτηνοτρόφος ως κατώτερη εισφορά στον ΟΓΑ, από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και το 2016 θα είναι 950 ευρώ, το 2017 θα πάει 1.210 ευρώ, το 2018 στα 1.375 ευρώ και το 2019 θα φτάσει τα 1.544 ευρώ! ακόμη κι αν τον προηγούμενο χρόνο είχε ζημιές. Με το ίδιο κατώτατο ποσό επιβαρύνεται η αγρότισσα και κάθε άλλο ασφαλιζόμενο ενήλικο μέλος της ίδιας οικογενειακής εκμετάλλευσης που δεν έχει άλλη ασφάλιση.

Σήμερα περισσότερο από το 50% των αγροτών δεν έχει να πληρώσει την ασφαλιστική εισφορά στον ΟΓΑ. Αφορά κυρίως ανασφάλιστες αγρότισσες και στερούνται ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η κατάργηση του ΟΓΑ και η αύξηση της εισφοράς σχεδόν στο 3πλάσιο, σημαίνει ότι ακόμα μεγαλύτερος αριθμός αγροτικών οικογενειών θα μείνουν ανασφάλιστοι. Όποιος έχει λεφτά, θα φροντίζει την υγεία του, θα εμβολιάζονται τα παιδιά του, θα έχει φάρμακα και περίθαλψη, έστω και υποβαθμισμένα από τα δημόσια νοσοκομεία. Όποιος δεν έχει πεθαίνει «σαν το σκυλί στο αμπέλι». Αυτή είναι η βαρβαρότητα του καπιταλισμού και με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ!

• Αύξηση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματοςαπό το 13% στο 20% για τα εισοδήματα του 2016 και στο 26% για τα εισοδήματα του 2017. Αύξηση της προκαταβολής φόρου από το 55% στο 75% για τα εισοδήματα του έτους 2015 και στο 100% για το 2016. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική επιβάρυνση για ένα αγροτικό νοικοκυριό, όπου εργάζονται ο άνδρας και η σύζυγός του κι έχουν καθαρό εισόδημα έως 10.000 ευρώ το χρόνο, το συνολικό ποσό για που θα κληθεί να πληρώσει φόρο και ασφάλιση, θα ξεκινήσει από τα 5.400 ευρώ το 2016, θα ανεβεί στα 7.613 ευρώ το 2017, στα 7.951 ευρώ το 2018 και θα φτάσει στα 8.288,5 ευρώ το 2019! Αν έχει επιβιώσει μέχρι τότε! Εξάλλου αν ο υπολογισμός γίνει με βάση το τεκμαρτό εισόδημα τότε ο αγρότης πληρώνει περισσότερα και από το πραγματικό εισόδημά του!!!
• Σε αυτά προστίθενται η αύξηση του ΦΠΑ στα αγροτικάεφόδια(λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ζωοτροφές, σπόροι, φυτάρια κ.ά.), από το 13% στο 23%, που ισχύει από 20 Ιούλη 2015, η πλήρης κατάργηση της επιστροφής ΕΦΚ από 1/10/2016 (για τους εφοπλιστές συνεχίζει το αφορολόγητο πετρέλαιο), που συμβάλλουν στην αύξηση του ήδη διογκωμένου κόστος παραγωγής με δραματικές επιπτώσεις σε μικρούς και μεσαίους αγρότες. Ποιος θα αντέξει ; μόνο ο μεγαλοπαραγωγός, αφού η μεγάλη ιδιοκτησία έχει το πλεονέκτημα του μικρότερου κόστους παραγωγής συγκριτικά με τους μικροκληρούχους. Ήδη αυξήθηκε ο ΦΠΑ στο 23% στα συσκευασμένα τρόφιμα. Η αύξηση του κόστους παραγωγής για τις νέες σοδειές, θα πυροδοτήσει νέα αύξηση στην τιμή τροφίμων στη λαϊκή κατανάλωση, δηλαδή στην καθημερινή μπουκιά της οικογένειας της Εργατικής Τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.
• Παραμένει ο ΕΝΦΙΑ στο σπίτι, το χωράφι, την αποθήκη, τη στάνη και τα χαράτσια σε ΕΛΓΑ, τελών χρήσης ψεκαστήρων, γεωτρήσεων κ.ά.

Αυτή είναι η μεθόδευση επιτάχυνσης της συντριβής του μικρομεσαίου αγρότη για να πραγματοποιηθεί «μεγαλύτερη συγκέντρωση της αγροτικής εκμετάλ­λευσης»,στο πλαίσιο της στρατηγικής για την «ανταγωνιστικότητα της γεωργίας», όπως προβλέπει το 3ο μνημόνιο.

Ωστόσο η οργή και αγανάκτηση ξεχειλίζουν στην αγροτιά και από την απληρωσιά στους δικαιούχους των ενισχύσεων από την κυβέρνηση (βιολογικά, εξισωτική, απονιτροποίση, κ.ά), αλλά και από την παράδοση προϊόντων στους ιδιώτες. Επίσης ήταν δραστική η μείωση των ενισχύσεων που με το νέο σύστημα της ΚΑΠ 2014-2020 φτάνει μέχρι και το 50%, αλλά και από τη στέρηση της προκαταβολής στην πετσοκομμένη βασική ενίσχυση. Μεγάλος αριθμός δικαιούχων, έχουν μείνει απλήρωτοι π.χ. κτηνοτρόφοι που δεν τους αναγνωρίζουν τους βοσκότοπους που χρησιμοποιούν ως επιλέξιμους, αλλά και πολλοί νέοι αγρότες, με πολλές αδικίες, ανισότητες, λάθη κ.ά. ακόμα και σε αυτό το άδικο σύστημα. Καθόλου δεν είναι τυχαίο ότι πολλές κινητοποιήσεις αγροτών έγιναν έξω από γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών). Την ίδια στιγμή τα χρέη πνίγουν τους μικρούς και μεσαίους αγρότες.

Αυτά είναι τα αποτελέσματα της ΚΑΠ της ΕΕ που στηρίζουν τα κόμματα του ευρωμονόδρομου.

Το ΚΚΕ είπε την αλήθεια για την ΚΑΠ, τα μνημόνια, τα αντιλαϊκά μέτρα όλων των κυβερνήσεων και αντιπαλεύει την αιτία τους που είναι η ΕΕ, τα μονοπώλια, ο καπιταλισμός. Καθαρά λέμε ότι κανένα κόμμα, καμιά κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλιστικού ευρωμονόδρομου δεν μπορεί να σταματήσει την πορεία καταστροφής πολλών μικρών και μεσαίων αγροτοπαραγωγών. Δεν έχουν κάτι νέο να προτείνουν, όλα είναι παλιά και δοκιμασμένα. Στηρίζουν την ΕΕ και την πολιτική που χρεωκοπεί μαζικά φτωχά στρώματα και αυτός είναι ο λόγος που μαζί ψήφισαν το 3^ο μνημόνιο που ενισχύει το κεφάλαιο και συντρίβει το φτωχό αγρότη.

Ταυτόχρονα όμως δείχνουμε το δρόμο της Λαϊκής Συμμαχίας, της ρήξης και της ανατροπής, για την κοινωνία όπου ο μόχθος του αγροτοπαραγωγού δεν θα συνθλίβεται από τα μονοπώλια και το κράτος τους.

Γι' αυτό το ΚΚΕ στήριξε και στηρίζει τους αγώνες επιβίωσης και τα αιτήματά της μαχόμενης αγροτιάς για:

• Να μην περάσει καμιά αύξηση στις ασφαλιστικές εισφορές στον ΟΓΑ. Μείωση των ορίων συνταξιοδότησης στα 60 για τους αγρότες και στα 55 για τις αγρότισσες. Συντάξεις αξιοπρέπειας. Να ανακληθεί άμεσα η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια που ισχύει σήμερα. Αποκλειστικά δημόσια δωρεάν Υγεία - Πρόνοια. Να σφραγιστούν όλα τα βιβλιάρια υγείας του ΟΓΑ χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
• Φορολογία σε κάθε πραγματικό εισόδημα, κατάργηση των τεκμηρίων. Αφορολόγητο οικογενειακό εισόδημα 30.000 ευρώ, προσαυξημένο με 5.000 ευρώ για κάθε παιδί. Προοδευτική φορολόγηση στο επιπλέον εισόδημα για τους μεγαλοαγρότες και τους επιχειρηματίες στο 45%. Κατάργηση των λογιστικών βιβλίων σε φτωχούς αγρότες με τζίρο έως 40.000 ευρώ.
• Κατάργηση όλων των άμεσων και έμμεσων περιορισμών της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής που επιβάλλει η νέα ΚΑΠ 2014-2020 της ΕΕ, να μην ισχύσουν οι περικοπές στις επιδοτήσεις - ενισχύσεις, σύνδεση των ενισχύσεων με την παραγωγή, το ζωικό κεφάλαιο.
• Αφορολόγητο πετρέλαιο, όπως στους εφοπλιστές - Άμεση μείωση της τιμής του αγροτικού ρεύματος κατά 50% στους μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους. Καμία επιβάρυνση στους αγρότες για επιστροφή επιδοτήσεων προηγούμενων ετών που η Ε.Ε. αδίκως τις θεωρεί παράνομες.
• Να εξοφληθούν άμεσα όλα τα χρωστούμενα σε νέους αγρότες, καθώς και οι δικαιούχοι εξισωτικών αποζημιώσεων, επιστροφής φόρου καυσίμων, νιτρορύπανσης, βιολογικών καλλιεργειών κ.α. Αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος από το εμπάργκο στη Ρωσία. Το κράτος να εγγυηθεί την άμεση πληρωμή όλων των χρωστούμενων προϊόντων από εμπόρους, εξαγωγείς και βιομήχανους, καθώς και την παροχή από τις τράπεζες άτοκων καλλιεργητικών δανείων σε νέους αγρότες, μικρομεσαίους αγρότες και κτηνοτρόφους.
• Κατώτατες εγγυημένες τιμές για τα αγροκτηνοτροφικά προϊόντα, που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να αφήνουν εισόδημα για επιβίωση και συνέχιση της αγροτικής δραστηριότητας. Φθηνά προϊόντα για τις λαϊκές ανάγκες ενάντια στην κερδοσκοπία εμπόρων και βιομηχανιών.
• Άμεση αποζημίωση για τις καταστροφές στην παραγωγή και μέτρα για την αποκατάσταση του αγροκτηνοτροφικού κεφαλαίου, ΕΛΓΑ κρατικός φορέας που θα καλύπτει και θα αποζημιώνει στο 100% της ζημιάς απ' όλες τις αιτίες καταστροφής σε φυτική, ζωική παραγωγή και πάγιο κεφάλαιο χωρίς καθυστερήσεις.
• Ενίσχυση της κτηνοτροφίας και εξασφάλιση των αναγκαίων βοσκήσιμων εκτάσεων. Δωρεάν κρατική σήμανση ζώων, νομιμοποίηση σταβλικών εγκαταστάσεων,  υποδομές για την αντιμετώπιση ζωονόσων και πρόσληψη γεωτεχνικών.
• Καμιά κατάσχεση πρώτης, δεύτερης κατοικίας ή χωραφιού, από δάνεια που βρίσκονται στο "κόκκινο", συνολικής αντικειμενικής αξίας μέχρι 300.000 ευρώ. Διαγραφή των τόκων και "κούρεμα" του κεφαλαίου σε ποσοστό 30% για επαγγελματικά δάνεια μέχρι 200.000 ευρώ των φτωχών αγροτοκτηνοτρόφων και ψαράδων.
• Να γίνουν τα απαραίτητα έργα υποδομής για εξασφάλιση επαρκούς άρδευσης, αντιπλημμυρικά έργα. Να μην ιδιωτικοποιηθεί η διαχείριση των νερών όπως προβλέπει η οδηγία 60/2000 της ΕΕ.
• Να σταματήσουν τα αγροτοδικεία και η ποινικοποίηση των αγροτικών και κοινωνικών αγώνων.

Ωστόσο θεωρούμε ότι η λύση που συμφέρει τους πολλούς, ενάντια στη φτώχεια, την ανεργία και το ξεκλήρισμα είναι ο δρόμος της λαϊκής εξουσίας, με κοινωνικοποίηση των καπιταλιστικών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, της γης, των συγκεντρωμένων μηχανο­ποιημέ­νων μέσων παραγωγής, των κρατικών υποδομών και του εμπορίου, με άμεση ένταξή τους στον κεντρικό σχεδιασμό, για παραγωγή με στόχο την ικανοποίηση πρώτα απ’ όλα των εγχώριων λαϊκών αναγκών, διατροφής και πρώτων υλών βιομηχανίας. Η κοινωνικοποιημένη κρατική αγροτική παραγωγή θα αξιοποιεί όλες τις παραγωγικές δυνατότητες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, εδαφοκλιματικά, τεχνογνωσίας, επιστήμης, βιομηχανικής παραγωγής, επεξεργασίας πρώτων υλών, προστασίας του περιβάλλοντος και διαχείρισης των φυσικών πόρων. Με αυτές τις οικονομικές προϋποθέσεις, η λαϊκή εξουσία κάνει πράξη την αποδέσμευση από ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΔΝΤ προς όφελος του λαού.

Σε αυτόν τον ανώτερο τύπο οργάνωσης της οικονομίας και κοινωνίας μέσω του αγροτικού παραγωγικού συνεταιρισμού των μικροϊδιοκτητών αγροτών, που θα μειώνει το κόστος παραγωγής, θα αξιοποιούνται καλύτερα οι παραγωγικές δυνάμεις. Έτσι δίνεται λύση στη μικρή και πολυτεμαχισμένη αγροτική μικροϊδιοκτησία, που μετατρέπεται σε μεγάλη συνεταιριστικοποιημένη. Απαλλάσσοντας τους μικρομε­σαίους αγρότες μια για πάντα από το κεφάλαιο, τις τράπεζες, τους βιομήχανους και μεγαλέμπορους, από φόρους. Εξασφαλίζοντας τιμές και διάθεση της παραγωγής, προστασία από φυσικές καταστροφές και όχι ξεκλήρισμα και δυστυχία. Ταυτόχρονα παρέχεται η δυνατότητα να αποκτήσουν μορφωτική - πολιτιστική ζωντάνια τα χωριά, σύγχρονες κρατικές υποδομές γενικής Παιδείας, Υγείας, Πολιτισμού και Φυσικής Αγωγής.

Ο δρόμος αυτός δεν είναι εύκολος, έχει θυσίες που όμως πιάνουν τόπο για να υπάρξει λαϊκή ευημερία.

ΕΠΕΡΩΤΑΤΑΙ η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τι μέτρα θα πάρει για την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων των αγροτών, που βρίσκονται στα μπλόκα του αγώνα για την επιβίωση τους και πως θα αναπτύξει τον αγροτικό τομέα σε όφελος του λαού και των μικρομεσαίων αγροτών.

Οι βουλευτές

Δημήτρης Κουτσούμπας

Αλέκα Παπαρήγα

Σάκης Βαρδαλής

Γιάννης Γκιόκας

Γιάννης Δελής

Λιάνα Κανέλλη

Νίκος Καραθανασόπουλος

Χρήστος Κατσώτης

Γιώργος Λαμπρούλης

Διαμάντω Μανωλάκου

Νίκος Μωραΐτης

Θανάσης Παφίλης

Κώστας Στεργίου

Μανώλης Συντυχάκης

Σταύρος Τάσσος

Δικαιολογημένα η «ματιά μας» αυτή τη χρονική περίοδο στέκεται στα φλέγοντα για όλους μας ζητήματα του προσφυγικού, του ασφαλιστικού, της υπερφορολόγησης, των αγροτικών κινητοποιήσεων και των υπό διαμόρφωση πολιτικών ανακατατάξεων. Η εκπαίδευση - αν και διεξάγεται ένας ακόμη εθνικός διάλογος με προμετωπίδα εκ νέου μεταρρυθμίσεις - παραμένει δευτερεύον θέμα παρ’ όλο που θα έπρεπε να έχει πρωτεύουσα σημασία, ειδικά σε συνθήκες οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής κρίσης σαν και αυτής που βιώνουμε τα τελευταία 7 χρόνια.

Η κατάσταση όμως βαίνει συνεχώς επιδεινούμενη και δικαίως αρκετοί χαρακτηρίζουν την κατάσταση ως οριακή. Ανάμεσα τους και ο νυν υπουργός Παιδείας Ν. Φίλης, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε πως «Μέσα σε αυτά τα προβλήματα υπολειτουργίας αν δεν ενεργήσουμε καίρια, θα έχουμε ουσιαστικά διάλυση του δημόσιου σχολείου».

Τα προβλήματα γνωστά, χρονίζοντα και αγκαλιάζουν ολάκερο το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Υποχρηματοδότηση - από το 2010 και μετά, μόνο σε ΑΕΙ –ΤΕΙ, «κούρεμα» του 75% της δημόσιας χρηματοδότησης τους και απομείωση κατά περίπου 30% των διδασκόντων τους στο όνομα της δημοσιονομικής σταθερότητας και σε πλήρη αντιστοιχία με ότι συμβαίνει στον ευρωπαϊκό χώρο, συνέπεια της «Λευκής Βίβλου» - συρρίκνωση μαθητικού πληθυσμού καισχολείων, σοβαρές υλικοτεχνικές ελλείψεις, γερασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, χαμηλές επιδόσεις σε βασικά μαθήματα (οι μαθητές των ελληνικών σχολείων καταλαμβάνουν τις τελευταίες θέσεις στην επίδοση στα βασικά γνωστικά αντικείμενα (μαθηματικά, γλώσσα, φυσικές επιστήμες), διαρκής λιτότητα στους μισθούς των εκπαιδευτικών με ταυτόχρονη αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης τους (στα 67 προς το παρόν), διορισμοί με το σταγονόμετρο κ.α.

«Παράπλευρες κοινωνικές απώλειες» αυτής της κατάστασης, η μεγέθυνση της παιδικής φτώχειας, η αύξηση της μαθητικής διαρροής - για πρώτη φορά μετά τα τελευταία τριάντα χρόνια όπου είχε μειωθεί εντυπωσιακά (με δεδομένο ότι στη δεκαετία του ’80 ξεπερνούσε το 20%) - η διόγκωση της ανεργίας των νέων, σχεδόν στο 60% - η μετανάστευση δεκάδων χιλιάδων επιστημόνων χωρίς ελπίδα επιστροφής, το 40% των ανασφάλιστων «ευέλικτων» εργαζομένων και κυρίως η εντεινόμενη όξυνση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων, αφού η χώρα μας σημειώνει το μεγαλύτερο εύρος ανισοκατανομής πόρων ανάμεσα σε προνομιούχα (κοινωνικό - οικονομικά και πολιτιστικά) και μη προνομιούχα σχολεία στην Ε.Ε.

Οι δια γυμνού οφθαλμού παιδαγωγικές συνέπειες αυτής της κατάστασης, είναι ο συνδυασμός της «χαμένης παιδικότητας» στο πρωτοβάθμιο επίπεδο της εκπαίδευσης, λόγω της υπερφόρτωσης με ανούσιες και εξειδικευμένες γνώσεις, τεχνολογικές πληροφορίες και δραστηριότητες που εξαντλούν, απορροφούν και συμπιέζουν αφόρητα εκείνους που έχουν την οικονομική δυνατότητα, με την παράλληλη απόρριψη για τα παιδιά των οικογενειών των μη εχόντων και κατεχόντων. Συνεπακόλουθη συνέπεια στο δευτεροβάθμιο επίπεδο, η πτώση του μορφωτικού επιπέδου της πλειοψηφίας σχεδόν των μαθητών.

Πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ που πέρασε στα «ψιλά» των ΜΜΕ, με τίτλο «Η ταυτότητα της ελληνικής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από το 2002 έως το 2014», αναδεικνύει το όλο πρόβλημα και με στατιστικά στοιχεία. Συγκεκριμένα:

Που κατευθύνεται η όλη κατάσταση; ο Κ. Γαβρόγλου, Πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, υποστηρίζει πως: «Κομβικό στοιχείο για τους όποιους μελλοντικούς σχεδιασμούς αποτελεί η αποδοχή ότι διεθνώς, αλλά και στη χώρα μας, έχουν διαμορφωθεί νέες συνθήκες και νέες πραγματικότητες. Στα χρόνια αυτά έχουν αλλάξει ριζικά οι διαδικασίες παραγωγής και διάχυσης της γνώσης, η χρηματοδότηση των εκπαιδευτικών και ερευνητικών θεσμών, οι δομές εξουσίας της πανεπιστημιακής κοινότητας, οι συνθήκες εργασίας των μελών της, οι σχέσεις πτυχίου και αγοράς εργασίας, έχουν έρθει στο προσκήνιο νέες τεχνολογίες, έχουν γιγαντωθεί τα ερευνητικά δίκτυα, οι δυνατότητες πρόσβασης στην πληροφορία και στη γνώση». Και προσθέτει πως, «επιπλέον, η παραδοσιακή απασχόληση (πλήρης και μόνιμη εργασία) είναι πλέον παρωχημένη».  

Ουδείς θα διαφωνήσει πως «έχουν αλλάξει ριζικά οι διαδικασίες παραγωγής και διάχυσης της γνώσης παγκοσμίως», όμως εγείρονται σημαντικά ερωτήματα, όπως:

(Α) Προς ποια κατεύθυνση κινούνται αυτές οι αλλαγές; (Β) Αν αυτή η κατεύθυνση είναι αποδεκτή από την κυβέρνηση και τους σχεδιαστές των νέων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων; (Γ) Αν υφίστανται οι όποιες και ποιες δυνατότητες ελεύθερης επιλογής σε σχέση με τις δεσμεύσεις του 3^ου μνημονίου; και κυρίως (Δ) Που οδηγεί αυτή η κυρίαρχη κατεύθυνση - η οποία να τονίσω πως διατηρεί πολλά στοιχεία από την περιβόητη εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ – για τους μαθητές, τους σπουδαστές και τους αυριανούς εργαζόμενους της πατρίδας μας;

Απαντήσεις δεν υπάρχουν έως τώρα, όπως δεν υπάρχει ουσιαστική συζήτηση και απάντηση σ’ ένα καθοριστικό, κατά τη γνώμη μου, ερώτημα:

Ποιο είναι το αποδεκτό εννοιολογικό πλαίσιο της γνώσης και της πρόσβασης σε αυτήν και για όλους, μέσα στις συνθήκες της παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας; Διότι στη βάση αυτής της απάντησης καλείται η παιδεία στη χώρα μας να συμμορφωθεί και να μεταρρυθμιστεί για μια ακόμη φορά, αυτή τη φορά δε με αριστερό πρόσημο.

Είναι το κυρίαρχο πλαίσιο που στο όνομα της λεγόμενης «επέλασης της τεχνικής προόδου», σκιαγραφεί μια έννοια της γνώσης συνώνυμης με την πληροφόρηση; Η οποία δύναται μάλιστα να ποσοτικοποιείται σε αναλογία με την πληροφόρηση, να μην έχει σταθερό περιεχόμενο και συχνά να ταυτίζεται με την ίδια τη διαδικασία πρόσβασης-απόκτησης τεχνικών πληροφόρησης;

Γνώση που όταν μετουσιώνεται στο αντίστοιχο εκπαιδευτικό σύστημα, «στρέφει τα φώτα της» στο άτομο και όχι στην κοινωνία, στους φορείς και στους θεσμούς της; Το περίφημο «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» είναι εξαιρετικά γενικόλογο ως στόχος των μεταρρυθμίσεων και σε συνδυασμό με την κυριαρχία ενός δόγματος «φιλελεύθερου εξατομικευμένου πραγματισμού» αποτελεί την εστία της όξυνσης των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων, σε μια εποχή δε που θα έπρεπε να κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για τη μείωση τους.

Η άποψη μου - παρ' όλο που δεν τη ζήτησε κανείς ούτε από εμένα ούτε από εκατοντάδες μάχιμους εκπαιδευτικούς με θέσεις και ιδέες για τη δημόσια εκπαίδευση - είναι πως η κατάσταση δεν παίρνει άλλα φτιασιδώματα. Απαιτείται να σχεδιασθεί δημοκρατικά, με γενναία χρηματοδότηση και σε βάθος χρόνου, μια ριζοσπαστική – εναλλακτική αποδόμηση του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος Πάνω στα σαθρά θεμέλια ενός ερειπωμένου οικοδομήματος δεν χτίζεις ένα νέο σχολείο που να χαράζει προοπτική και να συγκινεί, δασκάλους, μαθητές και γονείς. (Τα δεδομένα όρια του παρόντος άρθρου δεν είναι πρόσφορα για την ανάλυση που έπεται άμεσα)

Εκτίμηση μου είναι όμως, πως στα πλαίσια του διεξαγόμενου εθνικού διαλόγου δεν πρόκειται να δοθούν ουσιαστικές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, γι’ αυτό και θα καταλήξουμε σε εκ νέου «εκπαιδευτικά μπαλώματα με ημερομηνία λήξης», ενώ η όλη κατάσταση θα επιδεινώνεται.

Μακάρι να διαψευσθώ…

Κατσούλης Παναγιώτης

Εκπαιδευτικός

Δημοτικός Σύμβουλος