Προσδιοριστικά. Δύο προαπαιτούμενα πνευματικά αποκτήματα, ημών των πιστών Χριστιανών, που οδηγούν στην κατάκτηση της σωτηρίας μας και της Βασιλείας του Θεού, είναι η Αγιότητα και η Αγάπη.
Αυτά τα δύο, μπορούν και να αλληλο-επικαλύπτονται, ως προς την έκφραση και την προσδοκία μας. Ρωτάμε: Ποιο θα είναι πρώτο και ποιο ύστερο; Για την κατανόησή τους, παρατηρούμε ότι ο Αποκαλυπτικός λόγος του Θεού, προσδιόρισε και τα δύο αυτά, με διάφορο τρόπο και έκφραση. Άλλον τρόπο στην Παλαιά Διαθήκη και με άλλες εκφράσεις στην Καινή Διαθήκη. Τελικός πάντως σκοπός και στις δύο Διαθήκες, ήταν η κατάκτηση της Βασιλείας του Θεού με αυτά τα αποκτήματα, ως κατάληξη της Σωτηρίας μας.
Στην πρώτη Διαθήκη, την Παλαιά, ταυτίζεται η έννοια της Αγάπης όπως την υποδεικνύει ο Θεός. Το συνολικό έργο της Δημιουργίας και ιδίως του ανθρώπου, εξ αγάπης του Θεού έγινε τούτο το έγο. Την έννοια δε της Αγιότητας, την εκφράζει ο Θεός, με την «καθ’ ομοίωσίν» Του από τον άνθρωπο.
Στη δεύτερη Διαθήκη, την Καινή, προσδιορίζεται και συνδέεται η Αγάπη με το συνολικό σωτηριολογικό έργο του ενανθρωπίσαντος Υιού και Λόγου του Τριαδικού Θεού, του Ιησού Χριστού. Θα μας διδάξει ο ιερός Χρυσόστομος, σχετικώς, ότι ο Θεός, «ός τον κόσμον σου ούτως ηγάπησας, ώστε τον Υιόν σου τον μονογενή δούναι, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απώληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον». Δόθηκε ο Χριστός, ως ένα σαφές υπόδειγμα Αγάπης, με εφαρμογή αναλογικά και για την Αγάπη του Ανθρώπου. Η Αγιότητα όμως, ορίζεται εδώ ως κατάκτηση με προσωπική ευθύνη και αγώνα του Ανθρώπου.
Όλα όμως αυτά δόθηκαν και με την ενίσχυση, βεβαίως, της θείας Χάριτος και του θείου Ελέους. Είναι άκρως διδακτική και βοηθητική η αποκαλυπτική διδασκαλία και των δύο Αγίων Γραφών, όπως θα ιδούμε στη συνέχεια.
Το θεμέλιο. Σαφής προσδιορισμός, για θεμελίωση της αναγκαιότητας αυτών των δύο προαπαιτουμένων αποκτημάτων για τη σωτηρία μας, μας δίδεται με το λόγο του Θεού και από τις δύο Διαθήκες, Παλαιά και Καινή. Στην πρώτη Διαθήκη, με συμβολισμούς και σπερματικά, αλλά στη δεύτερη, οριστικά και με σαφήνεια, για να μη λαθεύουμε.
Σ’ αυτά τα θεόπνευστα κείμενα, διαπιστώνουμε την κυριαρχία της Αγάπης, ως αρχικό και κυρίαρχο προαπαιτούμενο στοιχείο σωτηρίας. Προέρχεται από τη θεία Ουσία του προσώπου του Θεού, καθόσον, «Ο Θεός αγάπη εστί, και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ», (Α΄Ιωάν.δ΄16). Εμπνέεται έτσι στον Άνθρωπο η αναγκαιότητα της προσωπικής του Αγάπης, προς έκφραση και εφαρμογή της δια της Πίστεως. Όσο για την Αγιότητα, αυτή παραγγέλλεται ως ιδιαιτέρα επιθυμία και προσωπική θέληση του Θεού – Πατρός και ως συνέχεια της Αγάπης. Λέγεται: «Τούτο γάρ εστι θέλημα του Θεού, ο αγιασμός υμών», (Α΄Θεσ. δ΄3).
Στο σημείο τούτο, είναι απαραίτητο να παρουσιάσουμε μερικά σχετικά στοιχεία, από τους λόγους και των δύο Γραφών. Με αυτά, χρεώνεται ο Άνθρωπος να αναζητήσει τη σωτηρία του δια της Αγάπης και της Αγιότητας. Δωρήθηκαν και φυτεύτηκαν στον άνθρωπο και τα δύο αυτά, ως προαπαιτούμενα, από τον ίδιο το Δημιουργό Θεό, ως ακολούθως.
Α. Δια της Αγάπης
Μαθαίνουμε αρχικά, ότι η εξ αγάπης του Θεού φροντισμένη δημιουργία του Ανθρώπου, ως βασιλέως και κυριάρχου της κτίσεως, ορίστηκε και φυτεύτηκε σ’ αυτόν η Αγάπη, κυριαρχικό του στοιχείο. Μέσω δε αυτού πέρασε προς ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια, μερικές ενδεικτικές περιπτώσεις.
α. Με τη θέα της Εύας, την οποία οδήγησε νυμφαγωγικά ο ίδιος ο Θεός στον Αδάμ, ως Γυναίκα του, εκείνος διακήρυξε την αγάπη του, όχι μόνο στην προσωπικότητά της, αλλά και στην οικογενειακή ζωή. Είπε, χαρμόσυνα: «ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν», (Γεν. β΄24). Δείχνεται το μέγεθος και η αξία της οικογένειας.
Ήταν η πρώτη εκδηλωμένη αγάπη του Ανθρώπου.
Ομοίως, στη νέα εποχή ορίστηκε η Αγάπη στην οικογενειακή ζωή, ορίζεται ως αδιάλυτος και αδιατάρακτος δεσμός των συζύγων. Ως θεμέλιο δε αυτής της Αγάπης, το τοποθέτησε ο Απόστολος Παύλος με τον αποκαλυπτικό λόγο του. Έγραφε προς τους Κορινθίους και δι’ αυτών προς την οικουμένη: «Δέδεσαι γυναικί; Μη ζήτει λύσιν», (Α΄ Κορ. ζ΄27 ). Δηλαδή: Είσαι δεμένος δια των ιερών δεσμών του Γάμου με γυναίκα; Μη ζητάς να λυθείς από αυτόν το δεσμό.
Καθιερώνεται έτσι η αιώνια αγάπη προς την οικογενειακή ζωή.
β. Στη συνέχεια δόθηκε με φροντισμένη προσφορά για κατοικία των πρώτων συζύγων, του Αδάμ και της Εύας, ο Παράδεισος. Εκείνοι, αναλάμβαναν την υποχρέωση να δείχνουν την αγάπη τους προς το περιβάλλον. Αναλάμβαναν ως έργο τους το, «εργάζεσθαι αυτόν (τον Παράδεισο) και φυλάσειν». Να προσφέρουν έργο και ιδιαιτέρα φροντίδα προς το περιβάλλον του Παραδείσου. Τούτο, το συνιστά ο Θεός. Ο άνθρωπος ανταποκρίνεται με αγάπη και φροντίδα.
Είναι η δεύτερη εκδηλωμένη αγάπη του Ανθρώπου.
Στη νέα εποχή προβάλλει, εκτός από τις παραπάνω φροντίδες, και άλλο σχετικό έργο Αγάπης. Συνιστά και πάλι ο Θεός την ιδιαίτερη φροντίδα και αγάπη προς το συνολικό περιβάλλον. Πρόκειται για τη μεγάλη αγάπη, προς το ζωικό και το φυτικό βασίλειο του κόσμου μας, που υποδεικνύεται και στον άνθρωπο. Είναι: «τα πετεινά του ουρανού», και «τα κρίνα του αγρού», (Ματθ. στ΄26,28). Δικά μας και αυτά, ως αντικείμενα της Αγάπης μας, με την ιδιαιτερότητα της εξυπηρέτησής μας προς εκπλήρωση της ολοκλήρωσής μας.
γ. Προς δύο ταυτόχρονες κατευθύνσεις όρισε και νομοθέτησε ο Θεός την εκδήλωση της Αγάπης μας και με τις δύο Διαθήκες, την Παλαιά και την Καινή. Δηλαδή: Προς το Θεό και Δημιουργό μας και προς τον συνάνθρωπό μας, ως εικόνα του Θεού που είναι κοντά μας. Μάλιστα δε, προσδιόρισε το, «αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου», ως πρώτη και μεγάλη εντολή και ως δευτέρα όμοια με την πρώτη, το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν», (Δευτ. στ΄5 και Ματθ. κβ΄37). Αυτή η εντολή της Αγάπης μας, διατυπώθηκα ακριβώς και στις δύο Διαθήκες του Θεού προς τον άνθρωπο.
Προχώρησε επιπλέον, ο σοφός Δημιουργός και διευκρίνισε προς πλήρη και αλάθητη κατανόηση, ότι: «Εν ταύταις ταις δυσίν εντολαίς όλος ο νόμος και οι Προφήται κρέμανται», (Ματθ. κβ΄40). Είναι το πλήρωμα του Νόμου του Θεού για την όλη πορεία και διαδρομή του ανθρώπου.
Επομένως, και η σωτηρία μας, ως εκπλήρωση της αποστολής μας, είναι θέμα κατάκτησης δια της Αγάπης.
Β. Δια της Αγιότητας
Ως δεύτερο στοιχείο για τη σωτηρία μας και κατάκτηση του Ουρανού, είναι η Αγιότητα, ως ισάξιο της Αγάπης. Η λέξη «Αγιότητα», απαντά μόνο μια φορά στην Π. Δ. (Β΄ Μακκ. ιε΄2), ως προσδιορίζουσα την ιδιότητα και το γνώρισμα του Αγίου, μάλιστα δε και ως προσωπική του κατάκτηση με προσπάθεια. Η μη ευρεία χρήση του όρου «Αγιότητα», στην Π.Δ., φρονώ ότι όρισε ο Θεός να αναφέρεται αυτή για να δίνει έμφαση δια της δημιουργικής προσδοκίας της κατάκτησής της. Γνωστό βεβαίως, ότι με την απόφασή του Θεού να πλάσει τον άνθρωπο, τον ήθελε «κατ’ εικόνα ημετέραν», από πλευράς φαινοτύπου, από πλευράς δε «Αγιότητας», τον όρισε ως «καθ΄ ομοίωσιν», προς κατάκτηση.
Πέραν τούτων, εγκαίρως και από παλαιά νομοθέτησε ο Θεός την υποχρέωση των ανθρώπων να καταστούν Άγιοι, με προσωπικό αγώνα τους, μιμούμενοι την Αγιωσύνη του Θεού. Παραγγέλλει: «έσεσθε άγιοι, ότι άγιος εγώ Κύριος ο Θεός υμών», (Λευιτ. κ΄7 και Α΄ Πέτρ α΄16). Αναφέρεται τούτο και στις δύο εποχές με τις Διαθήκες τους. Την Παλαιά και την Καινή.
Άλλωστε, ο Ίδιος ο Θεός μας, ως Πατέρας, παιδαγωγεί τον άνθρωπο – και εμάς - για να γίνουμε μέτοχοι της «Αγιότητας» και της δόξας Αυτού. αξιοσημείωτο ότι και στην Κ.Δ. η λέξη «Αγιότητα», χρησιμοποιείται μόνο μια φορά και πάλι, ως προσδιορίζουσα την ιδιότητα του Θεού, προς την οποία οφείλει να κατευθύνεται για την τελική μορφή του ο άνθρωπος προς το «καθ΄ ομοίωσιν» της Π.Δ. Αποκαλύπτει ο Παύλος και τούτη τη υποχρέωση του ανθρώπου, ως την παιδαγωγούσα τους ανθρώπους επιθυμία του Θεού, με σκοπό: «εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού», (Εβρ. ιβ΄10). Να μετέχουμε στη θεία Αγιότητα.
Γ. Το Υπόδειγμα
Η όλη διδασκαλία και το έργο του Θεανθρώπου επί της γης, ως γνωστό, προσφερόταν αρχικά, ως υπόδειγμα μελλοντικής δράσης των Μαθητών Του. Κατ’ επέκταση δε, ανατέθηκε και σε όλους όσοι θα πιστέψουν στο μέλλον και θα επιθυμούν να εφαρμόσουν και να διδάξουν τις εντολές Του. Δεσμευτικά ζητάει τούτο ο Θεός από παλαιά, δια του Προφήτου Ιωήλ, ότι: «πας γάρ ός αν επικαλέσηται το όνομα Κυρίου σωθήσεται», (Ιωήλ β΄32). Είναι επομένως, απαραίτητο να αναφερθούν μερικές από το πλήθος των εντολών του Χριστού για περιπτώσεις υποδειγματικής αποδοχής της Αγάπης και Αγιότητας.
Υπενθύμιζε συχνά ο ίδιος ο Κύριος προς τους Μαθητές Του και για λογαριασμό μας: «υπόδειγμα δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς ποιήτε», (Ιωάν. ιγ΄15). Άλλοτε πάλι, συνιστούσε πώς να ενεργούμε για την τελειότητά μας: «πορεύου και συ ποίει ομοίως», (Λου. ι΄37). Σε άλλη περίπτωση, όπου φαινόταν η καρποφορία του κηρύγματός Του, προέτρεπε: «πορευθέντες απαγγείλατε ά ακούετε και βλέπετε», (Ματθ. ια΄4). Κυρίαρχο όμως, υπόδειγμα επίκλησης και τήρησης των εντολών του Χριστού, ήταν και η ορθή διάδοση του σωτηρίου μηνύματός Του. Αναθέτει και πάλι ο Χριστός τούτο το έργο, σε όλους τους πιστεύοντες: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη… διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν», (Ματθ. κη΄19-20). Όλοι οι πιστοί είμαστε χρεωμένοι για τη μεταφορά της πίστεως και όλων των στοιχείων της σωτηρίας μας, σε όλους τους συνανθρώπους μας.
Δ. Το έργο μας
Ύστερα από τα ανωτέρω, προβάλλεται η αναγκαία σύνδεση τούτων με το γραφόμενο θέμα μας. Η Αγάπη και η Αγιότητα, ως βασικά στοιχεία της σωτηρίας μας, δεν είναι αντικείμενο αυτομάτου τρόπου γνώσεως και εφαρμογής. Απαιτείται η επιτέλεση ενός σημαντικού έργου. Χρειάζονται δηλαδή, αυτά τα βασικά στοιχεία μια ενημερωτική επιβεβαίωση με σαφή και εμπεριστατωμένη γνώση, προκειμένου να αποδώσουν. Το έργο τούτο, δεν είναι δική μας επινόηση, προτάθηκε από τον αποκαλυπτικό λόγο του Θεού. Παραγγέλλεται για την περίπτωση της διάδοσης και γνώσης του Ευαγγελίου. Τότε οι καλούμενοι άνθρωποι, αναζητούν το σχετικό τρόπο. Παραγγέλλεται, επομένως: «Πώς επικαλέσονται εις όν ούκ επίστευσαν; Πώς δε πιστεύσουσιν ού ούκ ήκουσαν; Πώς δε ακούσουσι χωρίς κηρύσσοντος; Πώς δε κηρύξουσιν εάν μη αποσταλώσι;», (Ρωμ. ι΄14-15). Αναζητούμε υπεύθυνη ενημέρωση, από αρμόδιους.
Κάποιοι, ως εκ τούτου, αναλαμβάνουν το έργο.
Με την παραγγελία αυτή του θείου λόγου, ανοίγεται ένα μεγάλο κεφάλαιο της ερμηνευτικής και σωτηριολογικής Θεολογίας. Πρόκειται για το χρέος των αρμοδίων διδασκάλων της Εκκλησίας – Αρχιερέων, Ιερέων, Ιεροκηρύκων, Θεολόγων, και λοιπών δυναμένων – να βγουν σε ένα ενημερωτικό έργο προς το σύνολο των ανθρώπων. Ακόμα καλούνται στο έργο και εκείνοι που γνωρίζουν τα της πίστεως, να συνδράμουν στην πληροφόρηση της αληθείας τους πιστούς και όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας. Στους γνώστες της αλήθειας, έχει ανατεθεί το έργο της ενημέρωσης των πιστών. Βεβαίως, όλοι αυτοί οφείλουν να βιώνουν προσωπικά, τα προαπαιτούμενα της σωτηρίας μας, για να καρποφορεί ο λόγος τους. Αγάπη και Αγιότητα.
Είμαστε όλοι οι άνθρωποι της Εκκλησίας χρεωμένοι να μιλάμε, μαζί με τους Κληρικούς μας, για την Αγάπη, με Αγάπη, ο ένας στον άλλο και να θυμίζουμε μεταξύ μας το χρέος κατάκτησης της Αγιότητας, ως βασικής προϋπόθεσης της σωτηρίας μας και της κατάκτησης της Βασιλείας του Θεού.
Η Αγάπη ως αρχή και η Αγιότητα ως κατάκτηση.
Να τα εφαρμόσουμε με χαρά. Το ζητάει ο Θεός μας.
Ιερά Πόλις Μεσολογγίου Σεπτέμβριος 2019
Εορτή Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης
Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης
Καθηγητής Θεολογίας
6972725701
