Της Χαράς Καλημέρη

Η οικονομική κρίση και οι αλλαγές που συντελούνται στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια βάζουν έντονα το στίγμα τους στην επιλογή σχολών από τους υποψηφίους για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ρίχνοντας ή ανεβάζοντας τον «πήχυ» κατά χιλιάδες μόρια.

Φέτος, χαρακτηριστική ήταν η «βουτιά» που έκαναν οι σχολές Πολιτικών Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων, ως απόρροια της οξείας κρίσης που βιώνει ο κατασκευαστικός κλάδος. Η βάση στην εμβληματική σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ «έχασε» 1.321 μόρια σε σύγκριση με πέρυσι, «κατρακυλώντας» στα 16.785 μόρια. Το 2009, πριν η οικονομική κρίση δείξει τα πρώτα σημάδια της, η σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ ήταν από τις πλέον υψηλόβαθμες και απαιτούσε 19.356 μόρια για την εισαγωγή. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας εξαετίας, δηλαδή, η βάση της σχολής υποχώρησε συνολικά κατά 2.571 μόρια.

«Δυστυχώς, τα παιδιά αντιμετωπίζουν τις σχολές λες και θα βγουν αύριο στην αγορά εργασίας. Μπορεί σήμερα ο κατασκευαστικός κλάδος να βρίσκεται σε ύφεση, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για πάντα. Δεν θα χτίζονται σπίτια στο μέλλον; Δεν θα ανακαινίζονται; Είναι εσφαλμένο και αδικαιολόγητο σχολές όπως αυτές των Πολιτικών Μηχανικών και των Αρχιτεκτόνων να δέχονται τόσο ισχυρό πλήγμα. Είναι σχολές που σου επιτρέπουν να ασκήσεις ελεύθερο επάγγελμα, με προοπτικές εργασίας για τα επόμενα 40 χρόνια», τονίζει στην «ΗτΣ» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ), Γιάννης Βαφειαδάκης.

Από τις πρώτες σχολές στις οποίες μειώθηκε δραματικά η ζήτηση ήταν οι Παιδαγωγικές, οι οποίες έχουν «χάσει» συνολικά 2.781 μόρια. Πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, οι σχολές αυτές ήταν τόσο δημοφιλείς, καθώς υπόσχονταν άμεσο διορισμό στο Δημόσιο, που τις διεκδικούσαν ακόμα και υποψήφιοι από τη θετική κατεύθυνση, οι οποίοι με τα ίδια μόρια θα μπορούσαν να εισαχθούν στην Ιατρική. «Αυτό, όμως, ξαφνικά ανατράπηκε. Μαθήτριά μου που είχε μέσο όρο βαθμολογίας 19 προτίμησε το Παιδαγωγικό αντί της Ιατρικής και σήμερα παλεύει να βρει μια θέση εργασίας ως αναπληρώτρια», επισημαίνει ο κ. Βαφειαδάκης.

Το «πάγωμα» των διορισμών στη δημόσια εκπαίδευση είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά η ζήτηση για τις Παιδαγωγικές σχολές και οι βάσεις να ακολουθήσουν «ελεύθερη πτώση». Έτσι, ενώ το Παιδαγωγικό τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθήνας ήταν το 2009 περιζήτητο με βάση εισαγωγής 18.856 μόρια, πέρυσι υποχώρησε στα 16.860 μόρια με μόλις 733 υποψηφίους να το επιλέγουν ως πρώτη προτίμησή τους. Το Παιδαγωγικό Αθήνας συνέχισε και φέτος την καθοδική πορεία, «πέφτοντας» στα 16.075 μόρια.

Λόγω των ελάχιστων διορισμών στην εκπαίδευση, οι υποψήφιοι γύρισαν την πλάτη και στις λεγόμενες καθηγητικές σχολές, π.χ. φιλολογικές και φυσικομαθηματικές. Ενδεικτικά, η Φιλολογία Αθήνας απαιτούσε 17.733 μόρια για την εισαγωγή το 2009, ενώ φέτος «έπεσε» στα 16.680 μόρια. Επίσης, η βάση στο Μαθηματικό Αθήνας ήταν 17.022 το 2009 και 15.514 φέτος, ενώ στο Φυσικό Αθήνας ήταν 17.166 μόρια το 2009 και 16.118 φέτος.

Πάνε στα... καράβια
Μπροστά στην αγωνία για επαγγελματική αποκατάσταση φαίνεται πως οι νέοι βάζουν στην άκρη όνειρα και ταλέντα. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ έως το 2009 η σχολή Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού είχε κενές θέσεις, κατά τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης παρουσίασε «έκρηξη» ζήτησης. Το 2010 η σχολή αποτελούσε πρώτη προτίμηση για 581 υποψήφιους, ενώ το 2011 η ζήτηση τριπλασιάστηκε με 1.600 υποψηφίους να την «σταυρώνουν» πρώτη στο μηχανογραφικό δελτίο. Αποτέλεσμα ήταν στην κατάταξη των σχολών με τη μεγαλύτερη αύξηση των πρώτων προτιμήσεων η σχολή Πλοιάρχων να βρεθεί στη δεύτερη θέση μετά τη Νομική Αθήνας. Πέρυσι, η σχολή είχε 775 πρώτες προτιμήσεις και βάση εισαγωγής 10.338 μόρια, ενώ φέτος διαμορφώθηκε στα 10.278 μόρια (-60). Και μπορεί η βάση αυτή να θεωρείται χαμηλή, ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο πρώτος που εισήχθη στη σχολή συγκέντρωσε 16.578 μόρια ή γενικό βαθμό πρόσβασης 17,15.

Την ίδια ώρα, υψηλή ζήτηση έχουν τα τελευταία χρόνια οι στρατιωτικές και αστυνομικές σχολές καθώς υπόσχονται σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση και σταθερό μισθό. Είναι ενδεικτικό ότι το 2011 αυξήθηκε κατακόρυφα η ζήτηση για τη σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς την προτίμησαν 1.158 υποψήφιοι έναντι 169 το 2010, αλλά και τη σχολή Αστυφυλάκων που είχε 1.048 πρώτες προτιμήσεις έναντι 242 το 2010.

Φέτος, ωστόσο, οι βάσεις στις υψηλόβαθμες στρατιωτικές σχολές ακολούθησαν πτωτική πορεία, με τους εκπαιδευτικούς-αναλυτές να αποδίδουν το γεγονός τόσο στις κακές επιδόσεις των υποψηφίων όσο και στη μείωση της ζήτησης. «Διαφαίνεται μια αλλαγή νοοτροπίας των νέων απέναντι στο Δημόσιο, λόγω των χαμηλών μισθών που προσφέρει. Ετσι, κυρίως αριστούχοι υποψήφιοι, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εισαχθούν σε άλλες υψηλόβαθμες σχολές, φαίνεται πως φέτος γύρισαν την πλάτη στις στρατιωτικές», σχολιάζει ο κ. Βαφειαδάκης.

Χαρακτηριστικά, υποχώρησε κατά 1.181 μόρια η βάση εισαγωγής στη Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ) - Σώματα και διαμορφώθηκε στα 17.355 μόρια έναντι 18.536 μορίων πέρυσι. Επίσης, η βάση στη σχολή Ναυτικών Δοκίμων (Μηχανικοί) υποχώρησε κατά 740 μόρια, στη σχολή Ικάρων (Ιπτάμενοι) έπεσε κατά 686 μόρια, στο Ιατρικό (ΣΣΑΣ) Θεσσαλονίκης μειώθηκε κατά 336 μόρια, ενώ στο Κτηνιατρικό (ΣΣΑΣ) κατά 499 μόρια. Στον αντίποδα, πάντως, «άντεξαν» οι αστυνομικές σχολές, με τη σχολή Αστυφυλάκων να παρουσιάζει μικρή άνοδο με τη βάση να διαμορφώνεται στα 16.169 από 15.910 πέρυσι.

Σταθερές αξίες Νομικές - Ιατρικές
Μικρές απώλειες στα μόρια εισαγωγής έχουν οι Νομικές και Ιατρικές σχολές, οι οποίες εξακολουθούν να αποτελούν πρώτη επιλογή για τους αριστούχους υποψήφιους της θεωρητικής και θετικής κατεύθυνσης αντίστοιχα. Κι αυτό διότι, παρά τα υψηλά επίπεδα ανεργίας στους δικηγόρους και τους γιατρούς, τα τμήματα αυτά δίνουν εναλλακτικές κατευθύνσεις για εργασία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ενδεικτικό είναι ότι 2.173 υποψήφιοι δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση τη Νομική Αθήνας το 2011, ενώ πέρυσι την επέλεξαν 2.144 υποψήφιοι. Επίσης, η Ιατρική Αθήνας από 1.251 πρώτες προτιμήσεις το 2010, πέρυσι είχε 1.667. Βεβαίως, κυρίως λόγων κακών επιδόσεων των υποψηφίων, φέτος, η Ιατρική Αθηνών «έπεσε» κάτω από το όριο των 19.000 μορίων, συγκεκριμένα στα 18.924 μόρια, επιστρέφοντας στα επίπεδα του 2012.

Επίσης, η Νομική Αθήνας διαμορφώθηκε στα 18.223 μόρια, δηλαδή μειώθηκε κατά 491 μόρια σε σύγκριση με πέρυσι.

Ανεβαίνουν οι Οικονομικές
Μετά από την πτώση που ακολούθησαν τα προηγούμενα χρόνια, διαφαίνεται πως οι οικονομικές σχολές αρχίζουν πάλι να συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των υποψηφίων. Φέτος, η πτώση σε υψηλόβαθμα τμήματα ήταν ήπια, π.χ. στο Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνας (ΟΠΑ) η βάση «έπεσε» κατά 518 μόρια και διαμορφώθηκε στα 17.257 μόρια, ενώ μεσαία τμήματα παρουσίασαν άνοδο. Για παράδειγμα, η βάση στο τμήμα Στατιστικής του ΟΠΑ διαμορφώθηκε στα 13.488 μόρια (+211 μόρια).

Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΟΕΦΕ, Γιάννης Βαφειαδάκης, εκτιμά ότι με το νέο εξεταστικό σύστημα, το οποίο θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά από τους μαθητές που θα φοιτήσουν φέτος στη Γ΄ τάξη Λυκείου, οι βάσεις στις οικονομικές σχολές θα παρουσιάσουν σημαντική άνοδο έως και 1.500 μόρια. Κι αυτό, διότι πλέον οι οικονομικές σχολές αποτελούν, μαζί με μερικές σχολές πληροφορικής, ανεξάρτητη ομάδα προσανατολισμού, ενώ, μέχρι σήμερα, τις σχολές αυτές διεκδικούσαν υποψήφιοι από την τεχνολογική και θετική κατεύθυνση.

«Βυθίστηκαν» οι σχολές της επαρχίας στη σκιά των capital controls
Μεγαλώνει η «ψαλίδα» αστικών κέντρων - περιφέρειας

Στη λίστα με τα 50 δημοφιλέστερα τμήματα πέρυσι, μόλις δύο ήταν στην περιφέρεια, καταδεικνύοντας ότι το «γεωγραφικό» κριτήριο καθορίζει σημαντικά την επιλογή σχολών. Φέτος, ακόμη περισσότεροι υποψήφιοι απέφυγαν να δηλώσουν σχολή μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, λόγω της δραστικής μείωσης των μετεγγραφών (στα κεντρικά πανεπιστήμια και ΤΕΙ ο αριθμός των μετεγγραφών δεν μπορεί να ξεπεράσει το 15% του αριθμού των εισακτέων σε κάθε τμήμα), αλλά και της αυξημένης οικονομικής αβεβαιότητας, καθώς η συμπλήρωση των μηχανογραφικών δελτίων συνέπεσε με την επιβολή των capital controls. Αποτέλεσμα ήταν να «βυθιστούν» οι βάσεις των περιφερειακών σχολών και να διαμορφωθούν για ακόμη μία χρονιά βάσεις πολλών ταχυτήτων.

Ενδεικτικά, η βάση στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών διαμορφώθηκε στα 15.382 μόρια στην Κοζάνη, σημειώνοντας πτώση κατά 1.538 μόρια, την ώρα που η βάση στο αντίστοιχο τμήμα στο ΕΜΠ ήταν 18.309 μόρια (-634 μόρια). Επίσης, η βάση στη Φιλολογία Αθήνας «έπεσε» στα 16.680 μόρια (-845) όταν στη Φιλολογία Καλαμάτας η βάση διαμορφώθηκε στα 13.256 μόρια, με πτώση 1.571 μόρια σε σύγκριση με πέρυσι.

Σημειώνεται ότι φέτος ο συνολικός αριθμός θέσεων στα πανεπιστήμια και ΤΕΙ μειώθηκε στις 68.345 από 70.305. Όμως, η μείωση δεν ήταν ομοιόμορφη. Σε τμήματα περιφερειακών πανεπιστημίων και ΤΕΙ οι θέσεις αυξήθηκαν, ενώ αντίστροφα μειώθηκαν οι θέσεις στα κεντρικά ιδρύματα, στα οποία, λόγω εντοπιότητας, στοχεύουν οι περισσότεροι υποψήφιοι, με αποτέλεσμα ο ανταγωνισμός να οξυνθεί ακόμη περισσότερο σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές.

Ενδεικτικό είναι ότι αυξήθηκαν οι θέσεις στο τμήμα Τεχνολογίας Περιβάλλοντος στη Ζάκυνθο, παρότι σε αυτό πέρυσι εισήχθη μόλις ένας(!) εισακτέος, ενώ στο τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας Αθηνών, που δεν έχει προοπτικές στην αγορά εργασίας, οι εισακτέοι υπερδιπλασιάστηκαν.

Στον αντίποδα, οι θέσεις μειώθηκαν κατά 30 στο τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του ΟΠΑ, ενώ μεγαλύτερη είναι η μείωση σε πανεπιστημιακά τμήματα της περιφέρειας, όπως στο τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Πάτρας (-70) και Νοσηλευτικής Πελοποννήσου (-60).

imerisia.gr