Εχασε το τρένο της ανάπτυξης και της εξόδου από την επταετή κρίση η ελληνική κτηματαγορά. Πριν μερικούς μήνες οι περισσότεροι αναλυτές πίστευαν ότι το 2015 θα ήταν η πρώτη χρονιά ανάκαμψης για τη ζήτηση και τις τιμές των ακινήτων. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι η ακίνητη περιουσία των Ελλήνων θα συνεχίσει να απαξιώνεται για πολύ καιρό ακόμη.

Η τελευταία έρευνα για την ελληνική αγορά ακινήτων του που εκπονήθηκε από την ομάδα του τέως καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Επ. Πανά, περιγράφει με μελανά χρώματα το μέλλον.

Η Οικονομική Συγκυρία για το πρώτο εξάμηνο του 2015 που παρουσιάζει σήμερα η «Ημερησία» δείχνει ότι η κτηματαγορά θα συνεχίσει να βρίσκεται σε κρίση για τουλάχιστον 1 έως 3 χρόνια.

Οι ειδικοί του κλάδου που απάντησαν στο σχετικό ερωτηματολόγιο εκτιμούν σε ποσοστό 90,3% ότι η ύφεση θα διαρκέσει πολύ ακόμη. Όπως απαντούν χαρακτηριστικά «η οικοδομή, η άλλοτε σημαντική ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας θα είναι στο σταθμό για άλλα 2 με 3 χρόνια». Όπως εκτιμούν οι αναλυτές, το απόθεμα των απούλητων σπιτιών δεν μπορεί να πέσει και παραμένει σταθερά στις 200-250 χιλιάδες εξαιτίας της παντελούς έλλειψης αγοραστών. Σε δραματικά επίπεδα κινείται η ανεργία στον κλάδο και όσες μικρομεσαίες επιχειρήσεις έμειναν κινδυνεύουν να κλείσουν.

Παράλληλα, τα στοιχεία για την οικοδομική δραστηριότητα δείχνουν ότι για να φτάσει η σημερινή ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα στα επίπεδα του 2005 θα πρέπει να αυξηθεί κατά 614,4%. Είναι χαρακτηριστικό ότι για να μπορέσει η κτηματαγορά να συγκριθεί με τα όσα ίσχυαν πριν μια δεκαετία θα πρέπει να περάσουν πολύ περισσότερα χρόνια από τα 8 που είχε αρχικά προβλεφθεί.

Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της κατάρρευσης της οικοδομής θα πρέπει να συγκρίνει τον αριθμό των σπιτιών που κτίζονταν προ κρίσης και σήμερα. Το 2005 ο αριθμός των αδειών άγγιξε τις 70 χιλιάδες (69,088 άδειες) ενώ το 2006 έπεσε στις 67.516, το 2007 στις 64.885 και το 2008 στις 54.555. Δηλαδή μέσα σε τέσσερα χρόνια βγήκαν 255 χιλιάδες άδειες για νέες οικοδομές.

Το 2014 ο αριθμός των αδειών έπεσε στις 11.022, δηλαδή έξι φορές λιγότερες από τα προ κρίσης επίπεδα. Ο οικοδομικός «οργασμός» των προηγούμενων ετών αποτελεί μια βασική αιτία του τεράστιου αποθέματος που δεν μπορεί να απορροφηθεί.

Σύμφωνα με τον επιστημονικό υπεύθυνο της έρευνας, κ. Πανά οι βασικές αιτίες της συνέχισης της κρίσης είναι η υπερφορολόγηση των ακινήτων, η ραγδαία αύξηση της ανεργίας που οδηγεί σε οικονομική δυσπραγία τα νοικοκυριά, οι συνθήκες αδιαφάνειας στον κλάδο και η έλλειψη εμπιστοσύνης σε μια αγορά ρηχή που βάλλεται και από τις συνεχείς φορο-επιδρομές.

Επίμονη ύφεση
Όπως αναφέρει ο κ. Πανάς: «Η ύφεση συνεχίζεται και για τις νέες τιμές των δεικτών στην κτηματαγορά. Έτσι, το σημερινό χαρακτηριστικό της κτηματαγοράς είναι ότι αυτή λειτουργεί σε συνθήκες επίμονης ύφεσης και υπερπροσφοράς κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων. Η κτηματαγορά χρειάζεται τη δημιουργία ενός κλίματος με προοπτική, ικανό να αντιμετωπίσει επιθετικά την ύφεση που εμφανίζεται.

Φυσικά, δεν είναι εύκολο να περιμένει κάποιος ότι θα αλλάξει το κλίμα που επικρατεί σήμερα στην κτηματαγορά, όταν η Πολιτεία συνεχώς επιβάλλει φόρους, οι τράπεζες δε χορηγούν δάνεια, υπάρχει υπερπροσφορά ακινήτων και έλλειμμα ρευστότητας. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, αν δε ληφθούν δραστικά μέτρα και δε χαραχθεί επιθετική στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης σε ένα τόσο νευραλγικό τομέα της οικονομικής ζωής της χώρας μας, θα παραμένουμε σε κατάσταση έντονης κρίσης.

Η ανεργία στην πρώτη γραμμή της ανησυχίας - Τα τρία πιο σημαντικά προβλήματα

Τρία είναι τα κορυφαία προβλήματα για τους Ελληνες αυτή την περίοδο, σύμφωνα με τους ειδικούς της κτηματαγοράς. Πρόκειται για την ανεργία, την ύφεση και το έλλειμμα αξιών. Η ανεργία συνιστά πρόβλημα μείζονος σημασίας, καθώς επτά στους δέκα (75,7%) ερωτηθέντες την τοποθετούν αξιολογικά στην κορυφή των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. Επίσης, οι ειδικοί κατατάσσουν τη φτώχεια στην πρώτη πεντάδα των σημαντικότερων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα. Τονίζεται ότι το ποσοστό των ειδικών της κτηματαγοράς που ανησυχεί για την ανεργία είναι πάρα πολύ υψηλό (75,7%). Η λαθρομετανάστευση (6,8%), το σύστημα υγείας (5,4%) και η εγκληματικότητα (1,4%), φαίνεται να προβληματίζουν λιγότερο τους ειδικούς της κτηματαγοράς, αν και παραμένουν ως σημαντικά προβλήματα που απασχολούν τη χώρα.

Πέντε βαθμίδες διαφάνειας

Ο δείκτης RETI κινείται στο διάστημα τιμών από ένα έως πέντε. Η χώρα, στην οποία έχει ο δείκτης RETI τιμή ίση με τη μονάδα (=1) θεωρείται ότι διαθέτει διαφανή κτηματαγορά, ενώ κάποια χώρα που εμφανίζει τιμή δείκτη ίση με πέντε, έχει μια εντελώς αδιαφανή κτηματαγορά. Έτσι, προκύπτουν πέντε βαθμίδες διαφάνειας:

• Υψηλή διαφάνεια, όταν η τιμή του δείκτη κυμαίνεται μεταξύ 1 και 1,7
• Διαφάνεια, όταν η τιμή του δείκτη κινείται μεταξύ 1,71 και 2,45
• Ημιδιαφάνεια, όταν η τιμή του δείκτη βρίσκεται μεταξύ 2,46 και 3,46
• Χαμηλή Διαφάνεια, όταν η τιμή του δείκτη βρίσκεται μεταξύ 3,47 και 3,97
• Αδιαφάνεια, όταν η τιμή του δείκτη κυμαίνεται μεταξύ 3,98 και 5.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 33η θέση, έχοντας τιμή του Δείκτη Διαφάνειας (RETI) ίση με 2,71 για το έτος 2014. Το 2012 η Ελλάδα βρισκόταν επίσης στην 33η θέση, σε σύνολο χωρών 97, με τιμή του δείκτη ίση με 2,84.

Παρατηρούμε ότι η χώρα μας βρίσκεται στην ίδια ομάδα, των ημι-διαφανών χωρών μαζί με τις Ρουμανία, Σλοβακία, Τουρκία, Κροατία, Ισραήλ και Ρωσία (1η και 2η βαθμίδα). Ασφαλώς, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και από την Πολιτεία, αλλά και τους παράγοντες της κτηματαγοράς για να ξεφύγει από την κατάσταση των ημιδιαφανών αγορών.

Οπως αναφέρει η έρευνα, δεν είναι δυνατόν η χώρα μας να επιδιώκει, μέσα στα πλαίσια της ανάπτυξης του τουρισμού, την εξοχική κατοικία, τις ξενοδοχειακές μονάδες και η κτηματαγορά να βρίσκεται σε κατάσταση ημι-διαφάνειας. Η χώρα αναζητά ξένους επενδυτές, τι στιγμή που ελλοχεύει ο επενδυτικός κίνδυνος για τη χώρα, οι φορολογικοί νόμοι αλλάζουν συχνά, οι αξίες δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα και εξακολουθούν να υφίστανται και άλλες γνωστές παθογένειες του συστήματος.

Πηγή: Ημερησία