Τη σημαντική αυτή ανατροπή στη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης έφερε ο Αρειος Πάγος, ο οποίος αναίρεσε την απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου (ΜΟΕ) της Αθήνας, με την οποία οι δύο κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι για τη δολοφονία του συγγραφέα Μένη Κουμανταρέα, πλην όμως τους αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του σύννομου βίου. Το αποτέλεσμα ήταν και οι δύο να γλιτώσουν τα ισόβια που τους είχαν επιβληθεί σε πρώτο βαθμό και να καταδικαστούν από το Εφετείο ο καθένας με συνολική ποινή κάθειρξης 15 ετών και 18 μηνών.

Διαβάστε επίσης: Εδώ γράφτηκαν οι τίτλοι τέλους του Μένη Κουμανταρέα

Τώρα, ωστόσο, με την αναιρετική απόφαση που εξέδωσαν οι αρεοπαγίτες του ΣΤ’ Ποινικού Τμήματος η υπόθεση εκδικάζεται εκ νέου από το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο και κρίνεται από μηδενική βάση το ελαφρυντικό που αναγνωρίστηκε στους δύο Ρουμάνους, με αποτέλεσμα να πέσουν κυριολεκτικά στα μαλακά στο Εφετείο, αν και κρίθηκαν ένοχοι για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας με πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση κατά συναυτουργία και της απόπειρας ληστείας κατά συναυτουργία.

Χωρίς αιτιολογία

Συγκεκριμένα, όπως έκρινε ο Αρειος Πάγος, η απόφαση του ΜΟΕ πρέπει να αναιρεθεί κατά το μέρος που αναγνώρισε στους δύο κατηγορούμενους το παραπάνω ελαφρυντικό, καθώς στερείται της ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας που απαιτούν το Σύνταγμα και η ποινική νομοθεσία. Για τον λόγο αυτό το Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο ανέπεμψε την υπόθεση για νέα κρίση στο ΜΟΕ, το οποίο με διαφορετική σύνθεση θα αποφασίσει για το αν ορθώς χορηγήθηκε το ελαφρυντικό στους δύο καταδικασθέντες, οι οποίοι εκτίουν την ποινή τους στις Φυλακές Τρικάλων.

Η εξέλιξη αυτή με τη νέα δίκη στο Εφετείο ήρθε λίγο προτού συμπληρωθούν 11 χρόνια από τη δολοφονία του συγγραφέα, η οποία συγκλόνισε τον πνευματικό κόσμο της χώρας και θεωρήθηκε μία ακόμη μεγάλη απώλεια για τα ελληνικά γράμματα, καθώς ο εκλιπών υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πεζογράφους της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς με πλούσιο συγγραφικό έργο.

Στην πολυσέλιδη αναιρετική απόφαση του Αρείου Πάγου καταγράφεται το χρονικό του στυγερού εγκλήματος, το οποίο αποκαλύφθηκε τα ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου του 2014, όταν συγγενείς και στενός φίλος βρήκαν τον 83χρονο συγγραφέα νεκρό στο κρεβάτι του μέσα στο διαμέρισμά του επί της οδού Ζακύνθου. Στο σπίτι αυτό ο σπουδαίος λογοτέχνης κατοικούσε μόνος του μετά τον θάνατο της συζύγου του το 2010. Τι είχε συμβεί όμως;

Οπως αναφέρεται, το προηγούμενο βράδυ, στις 5 Δεκεμβρίου, ο Μένης Κουμανταρέας είχε συναντηθεί με φίλο και συνεργάτη του σε καφετέρια κοντά στο σπίτι του. Χρειάστηκε όμως να μεταβεί για λίγο στο διαμέρισμά του προκειμένου να πάρει κάποιο φάρμακο. Ηδη είχε διαγνωστεί με καρκίνο και επρόκειτο να εισαχθεί για νοσηλεία σε ιδιωτικό θεραπευτήριο το προσεχές διάστημα. Επειδή όμως καθυστερούσε να επιστρέψει στην καφετέρια, ο φίλος του κατάλαβε ότι κάτι συνέβη και ειδοποίησε τους συγγενείς του, με τους οποίους και μετέβη στο διαμέρισμα. Με αντικλείδι άνοιξαν την πόρτα του σπιτιού και στην κρεβατοκάμαρα βρήκαν «το θύμα νεκρό, σε ύπτια θέση, στο κρεβάτι του, κανονικά ενδεδυμένο, φέρον εκχυμώσεις στην αριστερή μετωπιαία χώρα, στον αριστερό οφθαλμό και θλαστικό τραύμα στα χείλη».

Η ιατροδικαστική έκθεση ανέφερε ότι ο συγγραφέας «απεβίωσε συνεπεία βαρέων κακώσεων κοιλίας - κεφαλής και στραγγαλισμού προκληθέντος διά χειρός». Κατά την αυτοψία του χώρου που διενεργήθηκε στην είσοδο της πολυκατοικίας βρέθηκε ένα σπασμένο ζευγάρι γυαλιών οράσεως που ανήκε στον συγγραφέα και ίχνη καστανέρυθρης ουσίας. Από την αστυνομική έρευνα δεν διαπιστώθηκε ίχνος παραβίασης του διαμερίσματος.

Η προφητεία για το τέλος του

Από τις έρευνες που ακολούθησαν ήρθε στο φως η γνωριμία του συγγραφέα με τους δύο άνδρες που καταδικάστηκαν μεταγενέστερα για τη δολοφονία. Οπως αναφέρεται στην απόφαση του Αρείου Πάγου, ο 83χρονος συγγραφέας του εμβληματικού «Η φανέλα με το εννιά» είχε μακρά γνωριμία με τον 25χρονο τότε πρώτο κατηγορούμενο, τον οποίο βοηθούσε οικονομικά αναθέτοντάς του την εκτέλεση κάποιων εργασιών στο σπίτι και το γραφείο του και δίνοντάς του κατά καιρούς μικροποσά. Μάλιστα, όταν ο συγγραφέας είχε πουλήσει ένα διαμέρισμα στην Κηφισιά ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος τον είχε βοηθήσει στη μεταφορά της οικοσκευής και ορισμένα πράγματα από αυτή του χαρίστηκαν.

Ο δεύτερος κατηγορούμενος, 29 ετών το 2014, ήταν επίσης γνώριμος του συγγραφέα, τον οποίο συναντούσε σε καφετέρια αλλά και στο σπίτι του. «Ο δολοφονηθείς συνήθιζε να συνάπτει ερωτικές σχέσεις με νεαρούς αλλοδαπούς καταβάλλοντάς τους και κάποια χρήματα, ενώ τα βιβλία που συνέγραφε συμπεριλάμβαναν και τις προσωπικές του εμπειρίες από τις εφήμερες αυτές ερωτικές του σχέσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά η απόφαση του Αρείου Πάγου, ξεκαθαρίζοντας πάντως ότι δεν έχει διαπιστωθεί από τις έρευνες των Αρχών αν οι συγκεκριμένοι δύο κατηγορούμενοι «συγκαταλέγονταν στα πρόσωπα με τα οποία το θύμα είχε ερωτικές σχέσεις». Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι ο 25χρονος κατηγορούμενος «είχε αρκετά συχνές επαφές με το θύμα, από το οποίο ζητούσε χρήματα» και «το τελευταίο χρονικό διάστημα οι σχέσεις του θύματος και του πρώτου κατηγορούμενου είχαν ψυχρανθεί διότι το θύμα είχε δεχτεί επίσκεψη δύο κουκουλοφόρων στην οικία του προ διμήνου και θεωρούσε τον πρώτο κατηγορούμενο ένα από τα δύο αυτά άτομα».

Το πιο συγκλονιστικό στοιχείο της υπόθεσης είναι ότι ο Μένης Κουμανταρέας είχε αποτυπώσει όλα τα παραπάνω στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Ο θησαυρός του χρόνου». Στο βιβλίο αυτό, το οποίο, όπως λέγεται, βοήθησε τις Αρχές να εξιχνιάσουν την υπόθεση, ο συγγραφέας, άλλοτε ως ήρωας και άλλοτε ως αφηγητής, ξεδιπλώνει κρυφές πτυχές της ζωής του αναφερόμενος στην εργασία του ως ασφαλιστικός πράκτορας, στην αγαπημένη του σύζυγο Λιλή, την οποία είχε χάσει τρία χρόνια προτού φύγει και ο ίδιος από τη ζωή, αλλά και σε ανομολόγητα πάθη και πόθους.

Ανατριχιαστικά προφητικό είναι το εξής απόσπασμα: «Ηταν ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό παιδί. Ηρθε δύο φορές συνοδεία με εκείνο το απόβρασμα. Την τρίτη φορά, εφόσον, υποτίθεται, είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη μου, ήρθε μόνος. Κι ενώ εγώ με τον νου μου είχα πλάσει εναγκαλισμούς, εκείνος αρπάζοντάς με από τον λαιμό, μου ζήτησε επίμονα χρήματα και πιστωτικές κάρτες. Με άφησε μονάχα όταν του υποσχέθηκα ότι θα τον βοηθούσα. Η κατάληξη ήταν ότι κάλεσα την Ασφάλεια και τον έπιασαν επ’ αυτοφώρω. Είχα φοβηθεί από τις απειλές και τα αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα»!

Το ελαφρυντικό

Το Εφετείο σταθμίζοντας το αποδεικτικό υλικό της υπόθεσης, τις καταθέσεις των μαρτύρων, τις απολογίες των συγκατηγορούμενων και κυρίως το βιντεοληπτικό υλικό που τους δείχνει να παραμένουν κρυμμένοι στο υπόγειο της πολυκατοικίας επί της οδού Ζακύνθου έχοντας στήσει καρτέρι θανάτου στον συγγραφέα, τους έκρινε ένοχους για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, αποδίδοντάς τους ως κίνητρο τέλεσης του στυγερού εγκλήματος τη ληστεία.

Η απόφαση του ΜΟΕ ως προς το σκέλος της ενοχής των συγκατηγορούμενων αναφέρει χαρακτηριστικά: «Εχοντας συναποφασίσει να ληστέψουν το θύμα και να το θανατώσουν, εισήλθαν και παρέμειναν κρυμμένοι στο υπόγειο της πολυκατοικίας της οδού όπου διέμενε το θύμα υποθέτοντας ότι αυτό είχε χρήματα μέσα στο σπίτι του λόγω της γνωστής σε αυτούς κατάστασης της υγείας του, η οποία απαιτούσε δαπανηρή θεραπεία, και ακολούθως, κατά τη στιγμή της άφιξής του, ο πρώτος εξ αυτών, αιφνιδιάζοντάς τον, του επιτέθηκε έξω από τον ανελκυστήρα γρονθοκοπώντας τον στο κεφάλι και στην κοιλιακή χώρα, ακολούθως δε, αμφότεροι τον μετέφεραν, σε ημιθανή κατάσταση, με τον ανελκυστήρα στο διαμέρισμά του, το οποίο άνοιξαν με τα κλειδιά που το θύμα είχε στην τσέπη του και τον ακούμπησαν στο κρεβάτι του υπνοδωματίου του, όπου ο δεύτερος εξ αυτών τον στραγγάλισε με τα χέρια του, φορώντας γάντια, ενόσω ο πρώτος εξ αυτών ερευνούσε επιλεκτικά διάφορα σημεία του σπιτιού για να ανεύρει χρήματα».

Συντονισμένη δράση

Κατά τους αρεοπαγίτες, ορθώς οι δύο κατηγορούμενοι κρίθηκαν ένοχοι για τη δολοφονία και την απόπειρα ληστείας, δεν θα έπρεπε όμως να τους αναγνωριστεί το ελαφρυντικό του σύννομου βίου μόνο και μόνο με το σκεπτικό ότι αυτοί είχαν λευκό ποινικό μητρώο μέχρι να τελέσουν το έγκλημα. Οπως έκρινε ο Αρειος Πάγος, το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο «γενικόλογα» αναφέρει στην απόφασή του ότι «οι ανωτέρω έζησαν σύννομα μέχρι την τέλεση των πράξεών τους χωρίς να εκθέτει πραγματικά περιστατικά που προκύπτουν από τα αποδεικτικά μέσα τα οποία προσδιορίζουν “τον σύννομο αυτό βίο”».

Εξάλλου, κατά τους αρεοπαγίτες, η δολοφονία του Κουμανταρέα, την οποία διέπραξαν οι δύο Ρουμάνοι, σε καμία περίπτωση «δεν ήταν άκρως εξαιρετική και περιστασιακή συμπεριφορά», αλλά επρόκειτο για πράξεις που «αποκαλύπτουν συμπεριφορά των κατηγορουμένων ενδεικτική της προσωπικότητάς τους, υποδηλώνουσα έλλειψη σεβασμού αυτών σε έννομα αγαθά, μαρτυρούν ιδιαίτερη εγκληματική ψυχρότητα και αναλγησία, όπως ο σχεδιασμός, η μεθοδευμένη οργάνωση και η συντονισμένη δράση τους με σκοπό τη ληστεία και τη θανάτωση του θύματος που τους είχε ευεργετήσει κατά το παρελθόν, αδύναμου και ανήμπορου να αντισταθεί λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε και της ηλικίας του, τα οποία γνώριζαν».

Οπως, τέλος, σημειώνουν στην απόφασή τους τα μέλη του ΣΤ’ Ποινικού Τμήματος, υπενθυμίζοντας τη σχετική νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου, «η σύννομη ζωή δεν ταυτίζεται με το λευκό ποινικό μητρώο, αλλά με τον πραγματικό, διαρκή σεβασμό των προστατευόμενων στο κράτος δικαίου έννομων αγαθών, τα οποία αποτελούν το περιεχόμενο αυτού, σύμφωνα με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου, διά της οποίας αναδεικνύονται η διαλεκτική σχέση και το αδιαίρετο της προσωπικής ελευθερίας και της κοινωνικής Δικαιοσύνης».

Φωτογραφία: EUROKINISSI

Πηγή: protothema.gr