Κατά την Ελληνική Μυθολογία τα Ηλύσια Πεδία αποτελούσαν τμήμα του Άδη. Ήταν ο τελικός προορισμός της ψυχής των ηρώων και των ενάρετων. Ο Μίνως, αδερφός του Ραδάμανθυ βασίλευε στην πεδιάδα της άφιξης. Οι ήρωες, κάτω από τη σκιά μυρτιών εξασκούνταν στην ιππασία και τον στίβο ή έπαιζαν ζάρια και μουσική ενώ επικρατούσε αιώνια άνοιξη και οι πηγές της Λήθης ανάβλυζαν νέκταρ που έκανε τους νεκρούς να λησμονούν όλα τα γήινα δάκρυα και τις κακουχίες.
Αλήθεια, που αλλού, λέτε, να βρίσκονται οι ήρωες και οι ηρωίδες που έπεσαν την νύκτα της 10ης Απρίλη 1826, κατά την Έξοδο του Μεσολογγίου; Που αλλού θα συναντούσαν τα αδέλφια τους που σκοτώθηκαν στο Βασιλάδι, στην Κλείσοβα, στο Αιτωλικό;
Κι όμως! Οι ψυχές τους φαίνεται πώς την παραμονή της Κυριακής των Βαΐων έρχονται στον κόσμο τούτο και επισκέπτονται όλους εκείνους που έρχονται να γιορτάσουν από όλα τα μέρη της χώρας την Νίκη της Ζωής πάνω στον Θάνατο! Δείτε τα πρόσωπα όσων παίρνουν μέρος στα αγήματα που συγκροτούν οι σύλλογοι των αρματωμένων, αλλά και οι πολιτιστικοί φορείς από όλη την Ελλάδα, οι φιλαρμονικές κλπ! Οι μορφές τους, (νομίζω και η μορφή μου) αποτύπωναν και κάποιο άλλο πρόσωπο, το πρόσωπο που είχε η ψυχή που αυτό το Σαββατοκύριακο θρόνιαζε μέσα μας, όταν ζούσε. Και φεύγουν το βράδυ της Κυριακής, όταν πια χαμηλώνουν τα φώτα της Γιορτής, γυρίζοντας ξανά στις πηγές της Λήθης.
Κι ύστερα; Περιμένουν ένα ολόκληρο χρόνο για να μας ξανάρθουν; Όχι. Είναι κοντά μας, είναι μέσα μας, το Φλεβάρη και τον Ιούνη, στην γιορτή του Αη Συμιού. Διονυσιάζονται μαζί μας, χορεύουν μέσα από το σώμα μας, ερωτεύονται την φύση, ψάλλουν μαζί μας.
Υπερβολές, θα μου πείτε.
Όχι! Δεν ξέρω για όσους έρχονται από άλλα μέρη της Ελλάδας. Ξέρω καλά όμως για όσους ζουν στο Μεσολόγγι, απλοί καθημερινοί άνθρωποι, υπάλληλοι, επαγγελματίες, επιστήμονες, αυτούς που τους βλέπω δύο και τρείς φορές την εβδομάδα. Μέσα από την πομπή δεν είναι ίδιοι. Είναι μαζί και κάποιοι άλλοι αλλά και κάποιες άλλες καθώς η παρουσία των γυναικών ακόμα και εκείνων που εβδομηντάρισαν, είναι καταλυτική. Και είναι οι ψυχούλες των παιδιών που δεν πρόλαβαν να χαρούν τα Δώρα της Ζωής, αλλά τα χαίρονται τώρα, μέσα από τα σώματα των παιδιών αυτής της πόλης. Των παιδιών που πορευόμενα στον Δρόμο της Θυσίας, ακούραστα, περήφανα, λίγο απέχουν από την έκσταση των μεγαλύτερων τους. Και εδώ δεν χωράει αμφιβολία: Το ένιωθα πριν δεκαετίες, όταν, όντας πρόσκοπος και μαθητής του Ξενοκράτειου μα, κύρια, παιδί αυτής της Πόλης, έπαιρνα μέρος στην πομπή. Δεν ήμουν εγώ! Και πώς να ήμουν; Με βάρυνε διπλό το χρέος απέναντι στην ψυχούλα που ασφαλώς φιλοξενούσε το σώμα μου! Βλέπετε, εγώ δεν ήμουν γέννημα αλλά θρέμμα αυτής της Πόλης.
Φέτος οι ψυχές των ηρώων μας είχαν την τύχη να φιλοξενηθούν, πέραν από τα σώματα των Αιτωλοακαρνάνων, σε εκατοντάδες σώματα Πελοποννήσιων, απ΄ άκρη σε άκρη, από την Ανατολική Μάνη έως την Κόρινθο. Και κάναν καλά! Γιατί μπήκαν στα σώματα των απογόνων των Κολοκοτρωναίων, του Νικηταρά, του Παπαφλέσσα.
Είμαι βέβαιος ότι οι ψυχές των 87 Ελλήνων Βλάχων από την Σαμαρίνα που σκοτώθηκαν, προτίμησαν να μπουν και να γιορτάσουν στα σώματα των συγχωριανών τους, (σε όσα χώρεσαν) που ήλθαν και φέτος, συνεπείς στο ιερό αντάμωμα .
Και οι ψυχές των άλλων, των Ελληνων Βλάχων από τα Βλαχοχώρια του Ξηρομέρου;
Νομίζω ότι αυτοί προτίμησαν τα σώματα του αγήματος των Ριμένων του Αγράμπελου.
Και οι ψυχές των Φιλελλήνων;
Αυτές ενώθηκαν με όλους. Γιατί με τον αγώνα τους και την θυσία τους έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι από μας, από την Ιστορία μας, από το παρελθόν μας, το παρόν μας.
Και όχι μόνον. Γιατί μας προτρέπουν, κάθε χρόνο να μην επιτρέψουμε να ξαναγράψουν κάποιοι ανθέλληνες την Ιστορία μας, υποστηρίζοντας ότι το Ελληνικό Έθνος γεννήθηκε από την Επανάσταση του 1821, ενώ η αλήθεια είναι ότι η Επανάσταση του 1821 γεννήθηκε από το Ελληνικό Έθνος και ήταν η αποκορύφωση μιας σειράς εξεγέρσεων που ξεκίνησαν λίγες δεκαετίες μετά την Άλωση . Ήταν λοιπόν πράγματι Παλιγγενεσία. Αυτό το ήξεραν οι Φιλέλληνες. Και ας μη είχαν διαβάσει τις μελέτες του Κωνσταντίνου Σάθα. Και ήρθαν στο Μεσολόγγι, να αγωνιστούν ώστε οι απόγονοι του Περικλή και του Λεωνίδα να ξαναβρούν την ιστορική τους περπατησιά.
Με την ευκαιρία: Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους αρματωμένους των Οινιάδων και του Αιτωλικού. Η παρουσία τους ήταν συγκλονιστική. Όπως συγκλονιστική ήταν η παρουσία των αρματωμένων της Μακρυνείας. Οι Μεσολογγίτες (γέννημα - θρέμμα ή μόνον θρέμμα), ας καταλάβουμε ότι οι δεσμοί της Μακρυνείας με το Μεσολόγγι μας είναι πανίσχυροι. Και ας το αξιοποιούμε σε κάθε ευκαιρία. Το ίδιο ισχύει για την εκπληκτική παρουσία των φορέων του Ευηνοχωρίου. Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ προς όλους όσους βάλαν το λιθαράκι τους για να γίνει και φέτος λαμπρή η γιορτή.
Και επειδή κάποιοι θα πουν ότι μιλάει η συγκίνηση και η συγκίνηση υπερβάλλει, θα τονίσω ότι μιλάει επίσης και η Ελπίδα. Αρκετοί από τους αρματωμένους ήταν στα αγροτικά Μπλόκα του Κεφαλόβρυσου ή του Μποχωριού τον Φλεβάρη που πέρασε. Και δεν μιλούσανε μόνον για φορολογικό ή ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Μιλούσανε και για την κατοχή της χώρας μας από την τρόικα και το κουαρτέτο και για το έγκλημα της υποταγής του πολιτικού συστήματος στους Δανειστές. Αρκετοί είχαν γνώσεις και ανησυχίες γεωπολιτικής. Όλοι τους όμως ήθελαν την Ελλάδα μας πίσω, πίσω στο λαό της, πίσω στην Ιστορία της.
Άραγε πως γίνονται αυτά σε μια χώρα που προδόθηκε από τους πιο πολλούς διανοούμενους της;
Την απάντηση την δίνει ό Οδυσσέας Ελύτης με μία φράση: «Βλέπω την αλληλουχία των κρυφών νοημάτων» (Άξιον Εστί, Ανάγνωσμα Έκτο - Προφητικό).
ΣΠΥΡΟΣ ΑΛΑΜΑΝΟΣ
Εργατολόγος – Εκπαιδευτικός
ΥΓ1. Τον Ελληνικό Στρατό τον ευχαριστώ για άπειρα πράγματα. Ξεχωρίζω όμως ένα: Μετέθεσε τον πατέρα μου στο Μεσολόγγι. Και εκείνο με έκανε παιδί του.
ΥΓ2. Α. Στα 1826 οι Σαμαρινιώτες μετέχουν στην αθάνατη φρουρά των Μακεδόνων, που πολέμησαν στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Η ομάδα των Σαμαρινιωτών αποτελούνταν από 120 μαχητές, με αρχηγό τον Μίχο Φλώρο και πολέμησαν στην «Ντάπια» του Στρατηγού Μακρή. Μερικά από τα ονόματα των μαχητών, που διέσωσε η παράδοση ήταν του Μανάκα, Αβραμούλη, Συράκου, Μ. Μπούσια, Γκιολδάρη, Τζίμου ή καπετάν -Τζήμα.
Από αυτούς, κατά την έξοδο της φρουράς διασώθηκαν μόνο 33, ενώ οι υπόλοιποι Φλώρος, Μακρής, Αβραμούλης κλπ. έπεσαν ηρωικά στο Μεσολόγγι. Η λαϊκή μούσα της Σαμαρίνας ύμνησε τον ηρωικό θάνατο των παλικαριών της με το τραγούδι «Κι εσείς παιδιά κλεφτόπουλα, παιδιά της Σαμαρίνας». Κατά μία εκδοχή, οι στίχοι αποτυπώνουν τα τελευταια λόγια του Μίχου Φλώρου.
Β. Οι κάτοικοι των βλαχοχωριών του Ξηρομέρου είναι απόγονοι ενός λατινόφωνου πληθυσμού που στην τρέχουσα γλώσσα ονομάζονται Βλάχοι ή Αρμάνοι. Οι ίδιοι όμως κάτοικοι χρησιμοποιούν για τους εαυτούς τους την ονομασία "Ριμένοι" με χαρακτηριστική προφορά του "ρο" που θεωρείται σύμφωνα με έρευνα του Α. Κουκούδη ότι προσδιορίζει μια ιδιαίτερη ομάδα Βλάχων, τους Αρβανιτόβλαχους. Η αναφορά μας αφορά τους κάτοικους επτά χωριών (Παλαιομάνινα, Στράτος, Όχθεια, Αγράμπελo, Γουριώτισσα, Στρογγυλοβούνι και Μάνινα Βλιζιανών) που πολέμησαν σε μάχες υπό τους: Γ. Βαρνακιώτη, Καραϊσκάκη και Αν. Γριβογιώργο. Με το Μ. Κατσικογιάννη αρκετοί μπήκαν στο Μεσολόγγι και πολέμησαν μέχρι την Έξοδο. Γλώσσα τους είναι η αρμανική διάλεκτος που χρησιμοποιούν οι Ριμένοι της Ακαρνανίας (ριμινέστι). Η γλώσσα των "Ριμένων" της Ακαρνανίας σύμφωνα με πολλούς μελετητές (Κακούδης, Αραβαντινός, Στεργίου) τόσο στους γλωσσολογικούς τύπους όσο και στην προφορά θεωρείται λιγότερο αλλοιωμένη από ότι οι άλλες.
