Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 14/04/2016
Kύριε Διευθυντά,
Στο φύλλο της 18-02-2016 της εφηµερίδας σας, καταχωρείτε ρεπορτάζ της κυρίας Βάσωs Βήττα σχετικά µε το παλαιό Νοσοκοµείο Χατζηκώστα. Στο φύλλο της 24-03-2016, καταχωρείτε ερώτηση που κατέθεσαν οι βουλευτές του ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. Αιτωλοακαρνανίας κυρία Μαρία Τριανταφύλλου και κύριος Γιώργος Βαρεµένος.
Γιά το θέµα αυτό θα ήθελα να διατυπώσω ορισµένες απόψεις.
Κατ’ αρχάς σηµειώνω ότι το επικαλούµενο έγγραφο, ως διαθήκη των Γεωργίου και Αναστασίου Χατζη-Κώστα µε ηµεροµηνία 30 Μαΐου 1846 δεν είναι κατ’ ακριβολογία διαθήκη. Τι ακριβώς συµβαίνει;
Ο εθνικός ευεργέτης από τα Ιωάννινα Γεώργιος Χατζη-Κώστας (1753-1845) µε διαθήκη που συνέταξε στη Μόσχα όρισε να ιδρυθεί στο Μεσολόγγι Νοσοκοµείο στο όνοµα Γεωργίου και Αναστασίου Χατζη-Κώστα. Ο Αναστάσιος ήταν ο µεγαλύτερος αδελφός του Γεωργίου.
Προφανώς σε εκτέλεση των όρων της διαθήκης οι Α. Καµιζόπουλος, Μ. Σταµατέλος και Αναστάσιος Γ. Χατζη-Κώστα, (υιός του αποβιώσαντος), ενεργούντες ως «Οι Επίτροποι Γ. Χατζή-Κώστα», συνέταξαν στη Μόσχα στις 30 Μαΐου 1846 το σχετικό πρακτικό που αφορά τους όρους ανέγερσης του Νοσοκοµείου. Ολόκληρο το κείµενο του εγγράφου µε κατατοπιστικό εισαγωγικό σηµείωµα, έχει καταχωρηθεί στη θαυµάσια έκδοση των Γενικών Αρχείων του Κράτους των Μαρίας Μπακαδήµα – Ξουργιά και Σωτηρίας Τσατσά – Πατσουράκη µε τίτλο «Δηµόσια, Δηµοτικά και Ιδιωτικά Έργα στην Πόλη και την Επαρχία Μεσολογγίου κατά τα έτη 1894 – 1903 – συµβολαιογραφικές πράξεις και συναφείς µαρτυρίες» σελ. 151.
Εποµένως ένας είναι ο διαθέτης, ο Γεώργιος Χατζη-Κώστας και το έγγραφο που αναφέρεται στο ρεπορτάζ και στην ερώτηση είναι το πρακτικό των τριών εκτελεστών της διαθήκης. Προφανώς απηχεί τη βούληση του διαθέτη, όπως διατυπώνεται στη διαθήκη.
Βεβαίως η παρανόηση δεν βαρύνει τη συντάκτρια του ρεπορτάζ και τους ερωτώντες βουλευτές, οι οποίοι στηρίχθηκαν στην υπ’ αριθµ. 1751/2001 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, η οποία παρέβλεψε ότι το από 30 Μαΐου 1846 έγγραφο δεν είχε την υπογραφή του διαθέτη (απεβίωσε το 1845) αλλά µόνο τα ονόµατα των τριών επιτρόπων ως δηλώνουν.
Για την ιστορία το κτίριο που ξέρουµε ανηγέρθη το 1906 καθόσον το κτίριο που είχε αρχικά κατασκευασθεί κατέρρευσε λόγω κακοτεχνιών.
Η ουσία όµως της υπόθεσης δεν έγκειται στα προαναφερθέντα αλλά στα όσα θα εξιστορήσω παρακάτω:
Μετά την ανέγερση του νέου κτιρίου του Νοσοκοµείου, ο Δήµος Ι.Π. Μεσολογγίου προσέφυγε στο Εφετείο Αθηνών και ζήτησε να βεβαιωθεί ότι η θέληση των διαθετών, σύµφωνα µε την από 30 Μαϊου 1846 διαθήκη των Γεωργίου και Αναστασίου Χατζή – Κώστα (εσφαλµένα καθόσον ένας ήταν ο διαθέτης και η από 30/5/1846 διαθήκη ήταν το πρακτικό των εκτελεστών της διαθήκης), µπορεί να ικανοποιηθεί πληρέστερα µε τη χρησιµοποίηση του κτιρίου για άλλους σκοπούς. Στη δίκη παρενέβη προσθέτως υπέρ του Δήµου το Γενικό Νοµαρχιακό Νοσοκοµείο Μεσολογγίου ΧΑΤΖΗ – ΚΩΣΤΑ Ν.Π.Δ.Δ.
Το Εφετείο Αθηνών µε την υπ’ αριθµ. 1751/2001 απόφαση δέχεται την αίτηση του Δήµου και την παρέµβαση του Νοσοκοµείου και ότι η θέληση των διαθετών (διαθέτη) ικανοποιείται πληρέστερα µε τη χρησιµοποίηση του κτιρίου ως συνεδριακού κέντρου για ιατρικά θέµατα και λοιπές συναφείς εκδηλώσεις, και το σπουδαιότερο που ενδιαφέρει άµεσα «µε την επωφελέστερη αξιοποίηση της περιουσίας του ιδρύµατος, ήτοι µε την πώληση των αναγκαίων µετοχών της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος της κυριότητάς του µε το αντίτιµο των οποίων θα αντιµετωπισθούν τα έξοδα επισκευής, συντηρήσεως και αναπαλαιώσεως του κτιρίου του Γενικού Νοσοκοµείου Χατζή - Κώστα υπό τον όρον ότι η πώληση των µετοχών και οι δαπάνες θα γίνουν σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του νόµου 455/976 και του αναγκαστικού νόµου 2039/1939».
Στο σκεπτικό της ίδιας απόφασης διαβάζουµε: «Για την επιβαλλοµένη οικονοµική αξιοποίηση του εν λόγω ακινήτου απαιτείται δαπάνη αρκετών εκατοµµυρίων δραχµών την οποία ο µάρτυρας αναβιβάζει σε 100.000.000. Η δαπάνη αυτή όµως µπορεί να αντιµετωπισθεί µε την εκποίηση του αναγκαιούντος αριθµού µετοχών της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος οι οποίες είναι κυριότητος του Ιδρύµατος και ανέρχονται σε 100.000 περίπου η δε αξία τους 1.300.000.000 περίπου δραχµές.
Το Εφετείο διαπιστώνει ότι µε τα τότε δεδοµένα η εκποίηση µέρους του αριθµού των µετοχών θα αρκούσε για τις εργασίες επισκευών γι’ αυτό και όρισε η δαπάνη να αντιµετωπισθεί «µε την εκποίηση του αναγκαιούντος αριθµού µετοχών».
Mε βάση τον αριθµό µετοχών που αναφέρει η εφετειακή απόφαση, λόγω των αυξήσεων του µετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας και της δωρεάν παραχώρησης µετοχών στους ήδη µετόχους, θα πρέπει να προστέθησαν 50.000 περίπου µετοχές. Σηµειωτέο ότι κατά την κρίσιµη περίοδο η χρηµατιστηριακή αξία της µετοχής πολλές φορές υπερέβη το ποσό των 30 ευρώ.
Έπρεπε από τότε οι δηµοτικοί άρχοντες, παραµερίζοντας προσωρινά τις αντιδικίες για την κυριότητα του χώρου, να πιέσουν το Νοσοκοµείο που είχε τις µετοχές να εφαρµόσει την απόφαση.
Επί πλέον και το Νοσοκοµείο το οποίο είχε προσφύγει στο Εφετείο και είχε συνηγορήσει υπέρ των θέσεων του Δήµου, ως κύριος των µετοχών, όφειλε να προχωρήσει στην εφαρµογή της απόφασης. Προφανώς οι υπεύθυνοι του Νοσοκοµείου, επαναπαυόµενοι στην αντιδικία περί την κυριότητα, απέφευγαν να εφαρµόσουν την απόφαση και απολάµβαναν το γεγονός ότι το Νοσοκοµείο εξακολουθούσε να εισπράττει τα µερίσµατα των µετοχών.
Έτσι µε την ΜΗ εφαρµογή της απόφασης επί τόσα χρόνια (από 2001) φθάσαµε στο τραγικό σήµερα. Η βαθειά κρίση που διατρέχει την χώρα και επηρεάζει τα πάντα προς το χειρότερο οδήγησε στην εκµηδένιση της αξίας των µετοχών και στην περαιτέρω χειροτέρευση της κατάστασης του κτιρίου.
Συνέπεια της κρίσης µε την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση ορίσθηκε ότι 10 παλαιές µετοχές της Εθνικής Τράπεζας να ισούνται προς µία καινούργια µετοχή και εποµένως οι 150.000 περίπου µετοχές έγιναν 15.000 περίπου µετοχές. Με την δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση ορίσθηκε ότι 15 µετοχές να ισούνται προς µία µετοχή και εποµένως οι 15.000 περίπου µετοχές είναι σήµερα περίπου 1.000 µετοχές!! Η σηµερινή χρηµατιστηριακή αξία κάθε µετοχής είναι 0,24 ευρώ, συνολική αξία περίπου 240 ευρώ!! Φυσικά για διανοµή µερισµάτων ούτε λόγος να γίνεται.
Είχα και παλαιότερα ασχοληθεί εκτενέστερα µε το θέµα σε επιστολή µου προς τα Μεσολογγίτικα Χρονικά που δηµοσιεύθηκε στο φύλλο της 15ης Οκτωβρίου 2013 µε τίτλο: «Ένα έγκληµα διαπράχθηκε εις βάρος της πόλης. Υπάρχουν ένοχοι;». Δεν αξιώθηκα καµιάς απάντησης.
Μόνο ο τότε Δήµαρχος Παναγιώτης Κατσούλης µε επιστολή του προς την ίδια εφηµερίδα (Μ.Χ., φύλλο της 02/11/2013), του οποίου η θητεία δεν συνέπιπτε µε την κρίσιµο περίοδο, δήλωνε ότι θεωρούσε σωστή τη προσέγγιση του θέµατος µε την επιστολή µου και ότι η µόνη λύση πλέον ήταν η υπαγωγή στα προγράµµατα του ΕΣΠΑ και γι’ αυτό είχε αποστείλει έγγραφο στον τότε Υπουργό Υγείας κ. Γεωργιάδη µε αίτηµα «την παραχώρηση χρήσης του κτιρίου (κυριότητα και µετοχικό κεφάλαιο παραµένουν στο Υπουργείο Υγείας) έτσι ώστε να ενταχθεί από εµάς στα χρηµατοδοτούµενα ευρωπαϊκά προγράµµατα ιατρικού τουρισµού». Υπάρχει συνέχεια;
Συµπερασµατικά:
1) Τα Δηµοτικά Συµβούλια και οι Δήµαρχοι δεν έπρεπε να επιδιώκουν τη διαχείριση των χρηµάτων των µετοχών για την επισκευή του Νοσοκοµείου.
Οι µετοχές ήταν ονοµαστικές στο όνοµα Νοσοκοµείου. Πως οι άρχοντες διεκδικούσαν τη διαχείριση; ΄Ηταν δυνατόν το Διοικητικό Συµβούλιο του Νοσοκοµείου να µεταβιβάσει οικειοθελώς τόσο µεγάλο αριθµό µετοχών στο Δήµο χωρίς τα µέλη να διατρέχουν κίνδυνο να εκτεθούν σε διώξεις; Αν πάλι οι άρχοντες επίστευαν ότι πράγµατι οι µετοχές ανήκαν στο Δήµο γιατί δεν προέβησαν στη µόνη ενδεδειγµένη ενέργεια, δηλ. να προσφύγουν στα δικαστήρια; Καθ’ όσον γνωρίζω δεν προσέφυγαν.
Απλώς επεδίωκαν µε διαβήµατα προς την Προϊσταµένη Αρχή(αρµόδιο Υπουργείο) να αποκτήσουν τις µετοχές. Το Υπουργείο έχει αρµοδιότητα να κρίνει θέµατα αµφισβητούµενης κυριότητας;
Η µόνη άµεση ενέργεια ήταν, όπως προανέφερα, να πιέσουν µε κάθε τρόπο το Νοσοκοµείο να προβεί στην εκτέλεση της απόφασης του Εφετείου, πολύ δε περισσότερο που το Νοσοκοµείο είχε παρέµβει στη δίκη και συνηγορήσει υπέρ των απόψεων του Δήµου.
Άλλωστε όφειλαν να γνωρίζουν ότι η σταδιακή εκποίηση των µετοχών και η διαδικασία εκτέλεσης των εργασιών δεν θα γινόταν κατά τη βούληση του διαχειριστή αλλά σύµφωνα µε τις αυστηρές διατάξεις της νοµοθεσίας περί εθνικών κληροδοτηµάτων( σήµερα κοινωφελών περιουσιών).
Αυτό προέβλεπε και η σχετική Απόφαση των τότε Υπουργών Οικονοµίας & Οικονοµικών και Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης η οποία έλαβε υπόψη και σχετικό πρακτικό του Δ.Σ. του Γενικού Νοσοκοµείου Μεσολογγίου όπως αναφέρεται σε αυτή.
2) Με όσα προανέφερα η φερόµενη ως δεύτερη διαθήκη που έχει περιέλθει στο Υπουργείο Οικονοµικών από την Ελληνική Πρεσβεία στη Μόσχα, πιθανολογώ ότι δεν πρέπει να είναι η δεύτερη αλλά η πρώτη και µοναδική µε βάση την οποία συντάχθηκε το, κατά τα παραπάνω, πρακτικό των τριών επιτρόπων.
Αν η πιθανολόγησή µου αποδειχθεί βάσιµη τότε δεν φαίνεται ότι εξ αυτής θα αντληθούν επιχειρήµατα υπέρ της κυριότητας του Δήµου επί του χώρου του παλαιού Νοσοκοµείου. Ο διαθέτης άφησε µόνο χρήµατα για την ανέγερση του Νοσοκοµείου.
Αυτό βέβαια δεν σηµαίνει ότι ο Δήµος δεν έχει λόγους να διεκδικήσει το χώρο αυτό από άλλη αιτία. ΄Εχει σοβαρούς και βάσιµους λόγους. Αρκεί να σηµειώσω ότι από µακρά σειρά στοιχείων προκύπτει ότι, µέχρι της υπαγωγής του στο Δηµόσιο µε το από 23.12.1953 Β.Δ., λειτουργούσε ως Δηµοτικό Αδελφάτο, δηλ. αποκεντρωµένη δηµοτική νοσοκοµειακή µονάδα (οντότητα). Δεν κρίνω όµως ότι µπορεί από τις στήλες της εφηµερίδας να προβληθεί εξειδικευµένη νοµική επιχειρηµατολογία η οποία προϋποθέτει πλήρη γνώση του φακέλλου και των διαδοχικών ενδεχοµένως νοµοθετικών ρυθµίσεων που διέπουν το θέµα. Άλλωστε όπως έχει γραφεί στον τοπικό τύπο η παρούσα δηµοτική αρχή έχει αναθέσει σε διακεκριµένους νοµικούς την εκπόνηση σχετικής γνωµοδότησης.
Αξίζει να σηµειώσω ότι παρά τους κατά καιρούς ισχυρισµούς αρµοδίων και µη ότι ο χώρος του παλαιού Νοσοκοµείου ανήκει στο Δήµο στο Κτηµατολόγιο το ακίνητο φέρεται ότι ανήκει στο Ν.Π.Δ.Δ. µε την επωνυµία ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΜΑΡΧΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ µε την ακατανόητη παρατήρηση ότι ως αιτία κτήσης αναγράφεται: ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ χωρίς να προσδιορίζεται ποιος ήταν ο αποβιώσας διαθέτης. Ο εθνικός ευεργέτης πάντως δεν φαίνεται ότι είχε κατά τον χρόνο του θανάτου του ακίνητο δίπλα στα Ηρώα.
Με ιδιαίτερη εκτίµηση
Μιχ. Α. Κοτίνης
Μπορείτε να προμηθευτείτε την εφημερίδα στα περίπτερα ή να κατεβάσετε και ηλεκτρονικά την έκδοση ή τις εκδόσεις της εφημερίδας που θέλετε εδώ
