|
—. Έχω πάρει την απόφασή μου. Στο δήμο, ένα ψήφο για τν ανιψιά μ, ένα για τ´ κουμπαριά. Στ’ περιφέρεια πάλι καλά δεν έχω δίλημμα, ένα το ‘χουμε, και μου μένουν άλλοι δυό για τ’ κοινότητα (σταυροί εννοεί)…Εδώ μπλέκουνται τα πράγματα γιατί έχω υποχρεώσεις σε τέσσερις και μόνο δυο να βάλω (σταυρούς εννοεί ξανά).
—Θα το ρίξεις κορόνα-γράμματα, τη πειράζω.
—Ε, όχι δα δεν φτάσαμε και τόσο πια. Θα σκεφτώ ποιος ή ποια είναι ικανή να κάνει περισσότερα στο χωριό και θα τους προτιμήσω.
—Κι είσαι σίγουρη πως θα ανταποκριθούν στις προσδοκίες σου, ρωτάω λες και δεν ξέρω την απάντησή της. Την απάντηση ολωνών.
—Ωχ παιδάκ’ μ δεν είμαι και χαζή. Οι πιο ικανοί δεν παρουσιάζονται ούτε στον ίσκιο…
Αχ αυτές οι μεταγλωττίσεις της γενέτειράς μου!
Οι απλοί άνθρωποι των χωριών μας, ιδιαίτερα των δικών μας, χρησιμοποιούν την υπερβολή πολύ συχνά και με μια απόλυτη σιγουριά που τρομάζει. Είναι το πολυχρησιμοποιημένο ‘παραφουσκωμα’ που λέμε. Όμως σπάνια απέχει αυτή η υπερβολή από την πραγματικότητα. Δεν ήθελε να πει κάθετα πως, όσοι παρουσιάζονται ως υποψήφιοι αιρετοί δεν είναι ικανοί αλλά πως αρκετοί άλλοι, προικισμένοι με ιδιαίτερες ικανότητες, παραμένουν στο περιθώριο σαν απλοί θεατές. Σίγουρα αυτό εννοούσε με τον…ίσκιο!
Αν και θεωρείται ένα φαινόμενο πολύ παλιό συνεχίζει να είναι ακατανόητο ακόμα και σήμερα. Γιατί παραμένουν στο περιθώριο οι καλύτεροι; Και γιατί υπάρχει η εντύπωση πως τώρα τελευταία οι ίδιοι προτιμούν άλλους δρόμους έκφρασης κοινωνικοπολιτικών ικανοτήτων παρά την ίδια την πολιτική;
Έχω πάντα να αναφέρω ένα συγκριτικό παράδειγμα που βασίζεται στην βρετανική γεωργιανή εποχή κι ας είναι κάπως εξεζητημένο. Δεν έχουμε παρά να ξεφυλλίσουμε τα μυθιστορήματα της Τζέην Ώστεν ή των αδελφών Μπροντέ για να παρατηρήσουμε πως εκτός από την εξάρτηση της γυναίκας από έναν κατάλληλο γάμο στην ανάλυση της βρετανικής οικογενειακής στρουκτούρας όσον αφορά τους άρρενες (όπως είναι γνωστό εκείνη την εποχή μόνο οι machomen είχαν πολιτικοκοινωνικά δικαιώματα) υπήρχε μια ας πούμε ξεκάθαρη τοποθέτηση. Το ίδιο περίπου συνέβαινε και στις άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Ο πρωτότοκος ήταν ο κληρονόμος και ο χειριστής της οικογενειακής περιουσίας. Μεριμνούσε για τη διατήρηση της περιουσίας και για το μέλλον των πιο νέων μελών της. Τον δευτερότοκο τον έστελναν να σπουδάσει, να μορφωθεί, και τον προσδιόριζαν για την πολιτική ζωή. Ο επόμενος συνήθως ταζόταν στην υπεράσπιση της πατρίδας σαν αξιωματικός του στρατού ή του ναυτικού. (Με προτίμηση το ναυτικό πεδίο). Τον τελευταίο, τον συνήθη ‘άσωτο’ ή το απολωλό τους πρόβατο, (δεν ήταν αναγκαίο να είναι πάντα ο τελευταίος) προόριζαν για την εκκλησιαστική ζωή και του εξασφάλιζαν μια παροικία και μια τιμητική παντρειά με μια κόσμια και προικισμένη κοπελιά. Κάπως έτσι! Δεν θα μείνουμε στις λεπτομέρειες. Σήμερα και ιδιαίτερα μετά την μεταπολίτευση έχουν αντιστραφεί οι όροι κι όχι μόνο στο νησί της γηραιάς Αλβιόνας. Ο κληρονόμος έπαψε να κληρονομεί —ιδιαίτερα στα μεσαία και χαμηλά στρώματα— γιατί δεν μένει τίποτα να κληρονομήσει. Δουλεύει για το μεροκάματο κι όπως μπορεί βοηθά τους μικρότερους. Ο δεύτερος o ευφυής και φιλόδοξος που συνήθως καταφέρνει με αυτή τη μικρή βοήθεια να σπουδάσει ενώ πριν ξεψυχούσε για τα κοινά προτιμά μια θέση στις πολυεθνικές ή ένα ελεύθερο επάγγελμα για να ανεβεί κοινωνικοπολιτικά δίχως να τον ενδιαφέρει γρι η πολιτική! Ο τρίτος τώρα που πια το στρατιωτικό έχει χλομιάσει βολεύεται όπως μπορεί και συνήθως μεταναστεύει μπουχτισμένος. Στο ‘απολωλό’ πλέον δεν απομένει παρά να ασχοληθεί με την πολιτική αφού οι εκκλησίες έχουν αδειάσει!
Αν και υπάρχουν εξαιρέσεις… Να γιατί οι ‘άλλοι’ παραμένουν στο περιθώριο.
Ύστερα υπάρχει κι άλλη παραδοχή. Ακόμα κι απ’ αυτούς τους υποτιθέμενους ικανούς που παρουσιάζονται σαν υποψήφιοι, αρκετοί, δεν συμπληρώνουν τους ανάλογους ψήφους για να βγουν σύμβουλοι και μένουν ‘μπουκάλα’ όπως το λεμε στα χωριά μας. Μπουκάλα στα μέρη μας σημαίνει αναντίρρητα πως ή δεν έχουν αρκετούς συγγενείς, φίλους, και υποστηρικτές, ή δεν έφτασε το μοίρασμα για όλους τους συγγενοφιλικούς υποψηφίους κι ορισμένοι την πατήσαν. Έτσι σαν τελικό αποτέλεσμα απολογισμού αποχής από τα κοινά έχουμε αυτούς που μένουν στο περιθώριο, αυτούς που ικανοί μεν μετανάστευσαν και ψάχτους, και τους μη εκλεγόμενους στα ψηφοδέλτια γιατί καλώς ή κακώς έπιασαν πάτο.
Αλλά όπως και να το πάρεις απ’ όλες τις πλευρές είναι άδικο! Γιατί όποιους και να ρωτήσεις και τολμήσουν να σου μιλήσουν ειλικρινά θα συμφωνήσουν πως πολλοί ικανοί αλλά ‘περιθωριακοί’ ή ‘αναίρετοι’, —αν αρέσει περισσότερο η καθαρευόυσα—, θα είναι απέξω χωρίς να μπορούν να διεκδικήσουν τις ζωτικές θέσεις των οργανικών μονάδων του δήμου ή της περιφέρειας. Κι όχι μόνο αλλά αν επιμείνεις μπορεί να σου παρουσιάσουν μια ατέλειωτη λίστα με ονόματα επώνυμα, που, στο μεγαλύτερο ποσοστό θα συμφωνήσουν όλοι, πως θα ‘ταν οι καλύτεροι στο πόστο τους!
—Κι αυτοί σκοτίσκαν! —Απαντάει εκ νέου ή πρεσβυτέρα, γιατί από λάθος μου όλα αυτά τα είχα διηγηθεί στα φωναχτά—. Όσοι έχουν ασχοληθεί με τη πολιτική τους έχει φάει μαυράγκαθο.
Εγώ ήξερα πως τα αγκάθια τσιμπάνε και δεν καταπίνουν ανθρώπους αλλά φαντάζομαι πως είναι πάλι κάποιος τερπνός ευφημισμός τούτης της κατά τα άλλα ξένιας και προσηνής ύπαιθρός μας με την απύθμενη αποφθεγματική σοφία της.
—Κι όμως, - πρότεινα σαν να είχα ανακαλύψει το κουτί της Πανδώρας ολάνοιχτο και με τα Τζίνια να φτεροκοπάνε τριγύρω -, πρέπει να βρεθεί, να υπάρξει κάποια λύση για να προσελκυσθεί το πιο ικανό ‘κομμάτι’ από αυτό το γκρουπ των πολιτών που για κάποιους λόγους έχουν μείνει εκτός, είτε επειδή δεν παρουσιάστηκαν είτε επειδή δεν υπερψηφίστηκαν, προσφέροντάς τους θέσεις γενικού συμφέροντος ως εξωτερικοί συνεργάτες ή ως ειδικοί σύμβουλοι, άμεσα εξαρτημένοι από τον δήμαρχο και την εκτελεστική του επιτροπή, όποιος κι αν είναι ο νεοεκλεγόμενος άρχων.
Και τότε έλαβα το μάθημα της ζωής μου!
Η γυναίκα ενός ξαδέλφου που παρακολουθούσε το σκηνικό κι ούτε καν κατάγεται από την περιοχή μας βρήκε την κατάλληλη στιγμή να επέμβει.
—Άκου να σε πω και δεν έχω κανένα συμφέρο, καλύτερα μην ανακατεύεσαι κι ας κάνουν ότι ‘θενε. Ούτε οι μεν θα ψάξουν τους καλύτερους, —γιατί υπάρχουν δεσμεύσεις κι υποχρεώσεις στο μέσον (ρουσφέτια τα λένε)—, αλλά ούτε κι οι άλλοι τουλάχιστον οι περισσότεροι θα θελήσουν να βρέξουν την ουρά τους. Εδώ όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Όπως κι ‘συ καλά το ‘πες: «Οι περισσότεροι πλέον μονο αποσκοπούν να γίνουν ‘Δευτερότοκοι’!!».
Είπαμε: Η σοφία της υπαίθρου είναι αστείρευτη…
Δεν μπόρεσα παρά να χαμογελάσω. Χαιρέτησα, φορτώθηκα τη βαλίτσα, κάθισα στο τιμόνι κι έφυγα σκεπτόμενος πως δεν μου ‘μενε πλέον καμιά όρεξη να ξαναδιαβάσω τις Μπροντέ ή την Ώστεν. Αντίθετα με ένα ηδύ και μέτριο καφέ μπροστά ξεφύλλισα ξανά ένα άρθρο του Chevallier για τον δημιουργό του ‘Il Principe’ και της ‘Χειραγώγησης του όχλου’, Νίκολα Μακιαβέλλι.
Ο Ιταλός πολιτικός φιλόσοφος συνόψιζε κάπως έτσι τους τέσσερις τρόπους που χειρίζονται οι επιλέξιμοι για την ανάκτηση, την εξάσκηση και τη διατήρηση της εξουσίας:
—Virtus/αρετή, ενεργητικότητα, πρόβλεψη και επίλυση, ταλέντο, αδάμαστη τόλμη…
—Fortuna/τύχη, επιτυχία, πεπρωμένο…
—Perfidia/δόλο, απάτη, πλεκτάνη, προδοσία…
—Bona voluntās/Που σημαίνει την εύνοια, τη συμπαράσταση και την συναίνεση των πολιτών.
Ορισμένοι έχουν διαλέξει από πολύ καιρό. Ο καθένας ας διαλέξει τον δικό του τρόπο!
ΥΓ: Δεν πρόκειται για Masterclass, ούτε συνιστά αριστοτεχνικές φόρμουλες προσηλυτισμού από τον δημιουργό της. Πρόκειται μόνο για ένα απλό θρύλημα που μπορεί να συμβαίνει πραγματικά κάθε μέρα, σε οποιοδήποτε σπιτικό σαλόνι.
|
