Η κάθοδος, ως ειδική ιστορική αποστολή στον κόσμο μας, του Ιησού Χριστού, Υιού και Λόγου του Θεού και δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος, υπήρξε αδιάφορη αρχικά για τον κόσμο που περιγράψαμε. Μάλιστα δε, για τη Γέννησή του η Θεοτόκος Μητέρα, «ανέκλινεν αυτόν εν τη φάτνη, διότι ούκ ήν αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι», Λουκ.β΄7. Πόσο ψυχρός ήταν ο κόσμος!.. Εν τούτοις, συγκλονίστηκαν τα Σύμπαντα από τις δορυφορούσες στρατιές Αγγέλων και Αρχαγγέλων να υμνολογούν σαλπίζοντας τον ερχομό του Θεανθρώπου. Έτσι γνωστοποιούσαν στην οικουμένη οι υπερκόσμιες πνευματικές δυνάμεις το μήνυμα, «ότι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ, ός εστί Χριστός Κύριος, εν πόλει Δαυΐδ», Λουκ.β΄11. Η αναταραχή σε τούτο το άκουσμα, έφερε δολοφονίες αθώων νηπίων, εξορία του νεογέννητου και συγκλονισμούς στις ετοιμόρροπες επίγειες εξουσίες. Τελικώς, ο Βασιλεύς του ουρανού, περιφρονημένος, «ελθών κατώκισεν εις πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ». Την άσημη και περιφρονημένη Ναζαρέτ. Τούτο δε, για να εκπληρωθεί το προφητικό «ότι Ναζωραίος (περιφρονητικά), κληθήσεται», Ματθ.β΄23.
Προετοιμασία. Για τον νεογέννητο Ιησού άρχισε από νωρίς η προετοιμασία για το έργο που ενέλαβε. Δεν ήταν επιθετικό ή πολεμικό, αλλά κηρυκτικό και σεμνά διδακτικό με ζηλευτή μεθοδολογία. Η Θεοτόκος Μαρία και ο Ιωσήφ, τέλεσαν όλα τα ανθρώπινα, τα προβλεπόμενα εκ του Μωσαϊκού Νόμου. Όπως, οκταήμερος Περιτομή, όπου ο Συμεών είδε το «σωτήριον» του Θεού. Προσκυνητής στο Ναό δωδεκαετής, όπου κατέπληξε όταν «δασκάλευε τους δάσκαλους του Νόμου». Ακολουθώντας δε, τα της ανθρώπινης φύσης, παρέμεινε, μικρός, κοντά στους γονείς του, όπου «ήν υποτασσόμενος αυτοίς», αλλά και εκεί, «προέκοπτε σοφία και ηλικία και χάριτι παρά Θεώ και ανθρώποις», Λουκ.β΄51-52. Έκτοτε, ακολουθεί μια μεγάλη δέκα-οκταετής περίοδος της ζωής του Ιησού εν σιωπή, (προετοιμασία;) μέχρι το τριακοστό έτος του. Βαπτίζεται τότε, στον Ιορδάνη κατά τον Νόμο. Το έπραξε, «πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην». Εκεί και η συστατική παραγγελία του Θεού-Πατρός, που τον αποκάλυψε: «συ ει ο υιός μου ο αγαπητός, εν σοι ηυδόκησα», Μαρκ.α΄11. Έτσι αρχίζει η αποκαλυπτική δράση του.
Εντονότερη γίνεται τώρα, η προετοιμασία και η μεθόδευση του Ιησού Χριστού για να εξέλθει στο κήρυγμα και την Αποκάλυψη της αποστολής και του έργου του. Αρχικά επιλέγει τους Μαθητές και Αποστόλους του. Να τους προετοιμάσει ως κήρυκες και σποριάδες της νέας Διδασκαλίας του για την μετ’ αυτόν σωματική απουσία του, λόγω Αναλήψεως. Να ζωντανέψει η εποχή της νέας κτίσης και της Καινής Διαθήκης. Έπρεπε όμως να γίνει γνωστός ο ευεργετικός λόγος του στις ταλαιπωρημένες ψυχές των Λαών. Επισκέπτεται τις Συναγωγές, όπου οι νομοδιδάσκαλοι του μεγάλου Συνεδρίου του Ισραήλ προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν τα απόκρυφα του Νόμου με ανθρώπινο σκεπτικό. Μάταιος κόπος!.. Εντυπωσιάζει εκεί, ο καθαρός λόγος του Ιησού, ερμηνεύοντας την έννοια κυρίως της «Βασιλείας του Θεού». Ως εκ τούτου, προσελκύεται όχλος πολύς κοντά του και τον παρακολουθεί παντού και συνεχώς, ώστε να λέγει, ότι: «ο υιός του ανθρώπου ούκ έχει πού την κεφαλήν κλίνη», Ματθ.η΄20. Ο πολύς λαός, δεν έφευγε από κοντά του. Στα αποκαλυπτικά κηρύγματά του ακολουθεί μια αναλυτική μέθοδο με σαφήνεια, πρωτόγνωρη για την εποχή. Πιέζεται και όταν βλέπει ότι, «ηκολούθησαν αυτώ όχλοι πολλοί από της Γαλιλαίας και Δεκαπόλεως και Ιεροσολύμων και Ιουδαίας και πέραν του Ιορδάνου», Ματθ.δ΄25. Έτσι κεντρίζεται και αποφασίζει να αποκαλύψει εκλαϊκευμένο και κηρυκτικό το μήνυμά του, φανερώνοντας τη νέα και Ευαγγελική Διδασκαλία.
Αναγκαίο το πρώτο δημόσιο κήρυγμά του επί του Όρους, στα πλάγια ενός μικρού βουνού της Γαλιλαίας. Αφορμή για το πρώτο τούτο κήρυγμα του Ιησού Χριστού μας, ήταν η συγκέντρωση πολλού όχλου από διάφορες περιοχές, παρισταμένων και των Μαθητών του σε πρώτη δημοσία εμφάνιση. «Ιδών τους όχλους ανέβη εις το όρος, και καθίσαντος αυτού προσήλθον αυτώ οι μαθηταί αυτού», Ματθ.ε΄1. Κοντά του οι Μαθητές και στη βάση τα πλήθη των όχλων. Συνέχισε και άλλα κηρύγματα. Από όλα εμφανίζει το περιεχόμενο της νέας Ζωής, της Καινής Διαθήκης και της Βασιλείας του Τριαδικού Θεού. Αυτά τα κηρύγματα, μας τα παρουσιάζει ζωντανά, κυρίως ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Επομένως, με την άδεια του Ιησού Χριστού μας, ζητούμε τη συγκατάθεση δια της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, να προσπαθήσουμε και να τα παρουσιάσουμε σε συνέχειες, ως προς το περιεχόμενο και την ερμηνεία τους. Αυτούσια θα διαβάζονται στα οικεία Ευαγγελικά κεφάλαια. Αναφέρονται όλα στην ενιαία επί του Όρους ομιλία του Ιησού Χριστού, που εκτίνεται και περιλαμβάνεται στα κεφάλαια: Πέμπτο, Έκτο και Έβδομο (Ε΄, ΣΤ, και Ζ΄), του Ευαγγελίου κατά Ματθαίον. Ιδού, λοιπόν:
Το πρώτο δημόσιο κήρυγμα του Χριστού.
Στην παρουσίαση του περιεχομένου και των ιδεών του πρώτου κηρύγματός του ο Ιησούς Χριστός, ακολούθησε απλή και κατανοητή τεχνική, μέθοδο αναλυτική και σαφήνεια ιδεών με πρακτικό τρόπο. Με την όλη προδικασία στις επισκέψεις του στις Συναγωγές και με τις νέες απόψεις του που κήρυττε εκεί «το ευαγγέλιον της βασιλείας», Ματθ.δ΄23, διαγνώστηκε ως ενημερωτική εισαγωγική. Δεν χρειάστηκε επομένως, να προλογίσει το πρώτο κήρυγμα με άλλον πρόλογο ενώπιον των όχλων, όπως το θέλει η σύγχρονη μεθοδολογία. Πέρασε κατ’ ευθείαν στο κύριο θέμα. Το περιεχόμενο του πρώτου δημόσιου κηρύγματος του Χριστού, αναφέρεται, ως διδακτικό, στο πέμπτο (Ε΄) κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Έθεσε ως κεντρική ιδέα του κηρύγματος ο Ιησούς Χριστός, με την πρώτη επαφή του μετά των λαών, το περιεχόμενο της Καινής Διαθήκης και της Βασιλείας των ουρανών και πέρασε κατ’ ευθείαν στο θέμα. Τότε, «ανοίξας το στόμα αυτού εδίδασκεν αυτούς λέγων», Ματθ.ε΄2.
Προς τούτο, το πρώτο κήρυγμα αποτελείται από τρία μέρη, ευχερώς συνδεόμενα, με συναγωγή μηνυμάτων για το καθένα.
Σημείωση. Υποχρεούμαι να σημειώσω εδώ, ότι πολλοί ερμηνευτές ομιλούν για πέντε (5) εκτενείς Ομιλίες-Κηρύγματα του Ιησού Χριστού, αναφερόμενες στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου. Προσδιορίζονται αυτές, στα Κεφάλαια: Πέντε έως επτά (5-7), στο κεφ. δέκα (10), στο κεφ. δεκατρία (13), στο κεφ. κεφ. (18) και στα κεφ. είκοσι τέσσαρα έως είκοσι πέντε (24-25). Εν τούτοις, δικαιούμαι να φρονώ, ότι ως έχει η δομή της επί του Όρους ομιλίας του Χριστού, που εκτίνεται στα κεφάλαια (5-7), μπορεί να θεωρηθεί ότι κάθε κεφάλαιο περί αυτής, αποτελεί και μια συγκροτημένη ομιλία-κήρυγμα με ενιαία μεν βάση, αλλά και σε τρεις συνέχειες, με συναγωγή ειδικών μηνυμάτων.
Ιδέ: Υπόμνημα κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, Χρήστου Σπ. Βούλγαρη, 2018 σελ.172.
1. Πρώτη επαφή Ιησού Χριστού με όχλους επί του Όρους.
Η Μακαριότητα προς τη Βασιλεία του Θεού.
Στίχοι: Ματθ.ε΄1-12
Εκ των τριών τμημάτων του πρώτου δημόσιου κηρύγματος του Ιησού Χριστού επί του Όρους της Γαλιλαίας, συνάγουμε τα ακόλουθα:
Με το πρώτο μέρος, απευθύνεται προς τους όχλους που παρακολουθούν με αγωνία να μάθουν το καινούριο μήνυμα. Προσδοκούσαν να απαλλαχτούν από το βραχνά της κάθε εξουσίας, διοικητικής και θρησκευτικής, αναμένοντας τον Μεσσία, όπως προφητεύτηκε και διδάχτηκε. Προς τούτο και το ενδιαφέρον τους. Αναγράφεται το πρώτο μέρος του κηρύγματος, στους στίχους, (3-12), όπου παρουσιάζονται και τα πρώτα μηνύματα για κατάκτηση της Βασιλείας του Θεού.
Ειδικότερα, διδάσκεται:
Παρουσιάζει τη Βασιλεία του Θεού ο Ιησούς Χριστός, ως προσδόκιμη κατάκτηση εκ μέρους όλων των ανθρώπων, με απλές προϋποθέσεις και κατά σειράν προτεραιότητας. Για όλους, χρησιμοποιεί εννέα (9) φορές τη λέξη «Μακάριοι», με την έννοια των τρισευτυχισμένων από τούτο τον κόσμο μέχρι τη Βασιλεία του Θεού, όταν ακολουθήσουν τις προϋποθέσεις της νέας πίστης.
Επομένως, είναι «Μακάριοι» και προς τούτο:
Αρχίζει, με την αναγνώριση της πνευματικής πτωχείας, που βασάνιζε τους όχλους των Λαών. Είναι: «οι πτωχοί τω πνεύματι ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών», στιχ.ε΄3. Αναγνωρίζουν την ταπεινότητα και την εξάρτιση απ’ το Θεό.
Συνέχεια, είναι όσοι πενθούν για τις αμαρτίες τους και το κακό που επικρατεί στον κόσμο μεταξύ των ανθρώπων. «αυτοί παρακληθήσονται», στίχ.ε΄4.
Ακολουθούν οι πράοι και οι ειρηνικοί, «ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην», στίχ.ε΄5. Είναι οι κατακτητές της νέας γης, της άνω Ιερουσαλήμ.
Έπονται, όλοι όσοι διψάνε για την επικράτηση της Δικαιοσύνης και της αρετής, καθόσον «αυτοί χορτασθήσονται», στιχ.ε΄6. Θα είναι οι πλήρεις χαράς.
Μετά ταύτα, όλοι όσοι είναι ευσπλαχνικοί και ελεήμονες, αλλά και όσοι συμπονούν τους πάσχοντες, θα απολαύσουν το έλεος του Θεού. «ότι αυτοί ελεηθήσονται», στιχ.ε΄7. Πρόσθετο κέρδος; «τοις ευθέσι πρέπει αίνεσις», Ψαλ.λβ΄1.
Επιπλέον, όσοι έχουν καθαρή και αμόλυντη καρδιά, θα δικαιωθούν και θα απολαύσουν το μεγαλείο και τη δόξα του Θεού. Τότε, «αυτοί τον Θεόν όψονται», στιχ.ε΄8. Η ανέκφραστος ηδονή του προσώπου του Θεού το κάλλος το άρρητον.
Ακόμα, όσοι έχουν ειρήνη μέσα τους και θέλουν να ειρηνεύουν τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Τότε, «αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται», στίχ.ε΄9. Είναι τα εκλεκτά παιδιά του Θεού, η «μικρά ζύμη» που «όλον το φύραμα ζυμοί», ΑΚορ.ε΄6.
Πάλι, όσοι έχουν διωχτεί λόγω της αρετής και της πίστης τους, θα απολαύσουν ιδιαίτερο βραβείο. «αυτών εστιν η βασιλεία των ουρανών», στιχ.ε΄10.
Ομοίως, «μακάριοι εστέ» και ευτυχισμένοι, όσοι θα σας εμπαίξουν και θα σας υβρίσουν οι άνθρωποι και θα σας διώξουν με ψευδείς κατηγορίες για λογαριασμό μου. «ένεκεν εμού», στιχ.ε΄11. Μεγάλη τιμή!...
Επιλέγει όμως ο Ιησούς Χριστός και το κέρδος που απολαμβάνουν οι πιστοί της νέας πίστης. Αυτοί, να έχουν υπόψη τους ότι δεν θα πρέπει να τους λείπει η χαρά και η αγαλλίαση. Μαζί με το «Μακάριοι» τρισευτυχισμένοι, να γνωρίζουν και τούτο: «Χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς·», στίχ.ε΄12. Πλέον τούτων δε, να είναι γνωστό και το ότι, «ούτω γάρ εδίωξαν τους προφήτας τους προ υμών», στίχ.ε΄12. Έτσι έγιναν διάσημοι αυτοί.
Το μήνυμα: Η ευτυχία και η χαρά, ως συστατικά της πίστεως, δίνουν το εισιτήριο από τούτη τη ζωή της εισόδου στην Βασιλεία του Θεού. Έτσι, η δικαίωση.
Χωρίς άλλες διευκρινίσεις τελείωσε το πρώτο μέρος και στρέφει το λόγο του ο Ιησούς Χριστός στους παριστάμενους Μαθητές του. Είναι το δεύτερο μέρος:
2. Τα προσόντα των Μαθητών και Αποστόλων.
Φωτοδείχτες της Οικουμένης
Στίχοι: Ματθ.ε΄13-16
Με το δεύτερο μέρος του κηρύγματος, απευθύνεται ο Ιησούς Χριστός προς τους Μαθητές του. Θέλει από την πρώτη επαφή του μ’ αυτούς σε δημόσιο λόγο μπροστά στους όχλους των λαών, να τους δώσει ρεαλιστικά και χωρίς περιστροφές την αλλαγή και καθαρότητα της ζωής τους. Έτσι να αναδειχθούν άξιοι της αποστολής τους, προκειμένου να γίνονται αποδεκτοί από τους ανθρώπους και ως προσωπικότητες αλλά και ως αναγνωρισμένοι διδάσκαλοι της νέας Ζωής και των μηνυμάτων της Ευαγγελικής διδασκαλίας. Η αποστροφή προς τους Μαθητές ενώπιον των λαών, είναι σύντομη και περιεκτική. Αγγίζει όμως και την συμπεριφορά των πιστών ακροατών, σε μια ανάλογη αποδοχή και κατάκτηση. Είναι το ζωντανό μήνυμα συμπεριφοράς και για τους πιστούς, (και σε εμάς), που θα ακολουθήσουν στους αιώνες τα κηρύγματα των Μαθητών, ως Αποστόλων της νέας Ευαγγελικής πίστεως. Αναγράφεται το δεύτερο μέρος του κηρύγματος, στους στίχους, (13-16) του αυτού Ε΄ κεφαλαίου.
Ειδικότερα, ως προς το δεύτερο μέρος:
Παρατηρούμε εδώ ότι αλλάζει ο Ιησούς Χριστός ως προς τον τρόπο που απευθύνει το λόγο του. Στο πρώτο μέρος απευθυνόταν στους όχλους του λαού σε τρίτο πληθυντικό πρόσωπο, που εκφράζει καθολικότητα. Τώρα όμως απευθύνεται στους Μαθητές, να ακούνε και οι όχλοι, σε δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο. Το κήρυγμα πλέον, προσωποποιείται με πρόσθετη ζωντάνια. Γίνεται ατομική υπόθεση. Ο λόγος του τώρα ομορφαίνει πειστικά, με τα παραδείγματα που χρησιμοποιεί ο Ιησούς Χριστός. Τα παίρνει από την καθημερινότητα, με ιδιαίτερη έμφαση και κατανόηση.
Λέγει με ένταση και παρομοιάζει τους Μαθητές με ειδικό υλικό: «Υμείς εστε το άλας της γης· εάν δε το άλας μωρανθή εν τίνι αλισθήσεται;», στίχ.ε΄13. Είναι σαν να τους συνιστά, ότι με το παράδειγμά τους και τη διδασκαλία τους, νοστιμίζουν τη ζωή και προλαμβάνουν την ηθική σαπίλα. Μόνο που πρέπει να προσέχουν, διότι αν χάσει το αλάτι αυτήν την ιδιότητα δεν υπάρχει τρόπος να την επανεύρει. Έτσι και το κήρυγμα του Ευαγγελίου, αν χάσει την πνευματική του ικμάδα και νοστιμιά εξ αιτίας σας, δεν καρποφορεί και δεν σώζει. Το ίδιο και για συγχρόνους κήρυκες.
Επόμενη παρομοίωση των Μαθητών του ο Ιησούς Χριστός, παίρνει από το φως που φωτίζει την ανθρωπότητα. Κατηγορηματικά και σε ευθύ λόγο απευθύνεται ο Ιησούς Χριστός στους Μαθητές του. «Υμείς εστε το φως του κόσμου», στίχ.ε΄14α. Είναι σαν να τους λέγει: Εσείς με το φωτεινό σας παράδειγμα και τα λόγια του ιερού Ευαγγελίου είστε το πνευματικό φως της ανθρωπότητας. Η ευθύνη δεν κρύβεται.
Με ένα επόμενο σχετικό παράδειγμα, πάλι από την καθημερινή ζωή, συνεχίζει ο Ιησούς Χριστός. Εντυπωσιάζει: «ου δύναται πόλις κρυβήναι επάνω όρους κειμένη», στίχ.ε΄14β. Προσδίδει στους Μαθητές δηλαδή, διακεκριμένη αξία, όπως: Εσείς οι Μαθητές μου, είστε σαν μια πόλη που είναι κτισμένη πάνω σε ένα βουνό, που δεν κρύβεται. Έτσι και η δική σας ζωή, είτε θέλετε είτε όχι, υποπίπτει στην αντίληψη όλων των ανθρώπων. Είστε περίβλεπτοι. Όλοι οι επόμενοι πιστοί, σας έχουν υπόδειγμα.
Με διαφορετικό τρόπο προχωρεί στη συνέχεια το λόγο του ο Ιησούς Χριστός. Επανέρχεται ο λόγος σε τρίτο πρόσωπο για να δημιουργηθεί εντονότερη η έμφαση. Μιλάει για τις ιδιότητες και την αναγκαιότητα του φωτός και αιφνιδιάζει, σαν συνέχεια του προηγούμενου παραδείγματος, που παίρνεται με αφορμή από την οικογενειακή ζωή. Στην οικογένεια: «ουδέ καίουσι λύχνον και τιθέασιν αυτόν υπό τον μόδιον, αλλ’ επί την λυχνίαν, και λάμπει πάσι τοις εν τη οικία», στίχ.ε΄15. Όλα τα θέλει φωτεινά ο Ιησούς Χριστός και στα φωτεινά εισέρχεται και κατοικεί.
Με τούτο το παράδειγμα προσδιορίζει προς τους Μαθητές του ο Ιησούς Χριστός και το τελικό δίδαγμα – συμβουλή, που προσδιορίζεται και μεταφέρεται από τον επόμενο στίχο. Ζητάει από τους Μαθητές του να δείχνουν με τον ίδιο τρόπο και να μην κρύβουν το φως της αληθείας του Ευαγγελίου, που παραλαμβάνουν τώρα από το Δάσκαλό τους, τον Ιησού Χριστό. Κατηγορηματικά συμβουλεύει με τούτο, ο Ιησούς Χριστός τους Μαθητές του. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων», στίχ.ε΄16α. ‘Έτσι να σκορπάτε το φως του Ευαγγελίου.
Συμπληρώνει όμως ο Ιησούς Χριστός και το σκοπό αυτής της λάμψης των Μαθητών του. Αυτή η συμπλήρωση ενέχει και το ουσιαστικό δίδαγμα – μήνυμα προς τους ίδιους και τους μελλοντικούς πιστούς. Παραγγέλλει: «όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς», στίχ.ε΄16β. Διπλό είναι το μήνυμα: Να γνωστοποιούνται και να φαίνονται τα καλά έργα, ώστε να γίνονται αφορμή να δοξάζεται ο ουράνιος Πατέρας όλων μας.
Με λίγα λόγια: Με την φωτεινή ζωή τους οι Απόστολοι – Μαθητές Ιησού Χριστού, ως φωτιστές του Ευαγγελίου στην οικουμένη, φωτοδείχτες της Βασιλείας της Αγίας Τριάδας, του Θεού-Πατρός, του Θεού-Υιού και του Θεού-Αγίου Πνεύματος.
Αβίαστα περνάει τώρα ο Ιησούς Χριστός στο τρίτο μέρος του κηρύγματός του.
3. Το πλήρωμα του Νόμου και των Προφητών.
Εκπλήρωση και Συμπλήρωση.
Στίχοι: Ματθ.ε΄17-48.
Με βάση την κεντρική ιδέα που έθεσε ο Κύριος Ιησούς Χριστός στο πρώτο δημόσιο κήρυγμά του, ξεκίνησε και το τρίτο μέρος αυτού, με αβίαστη σύνδεση στα προηγούμενα. Ήταν η κεντρική ιδέα σχετική με το περιεχόμενο της Καινής Διαθήκης και της κατάκτησης της Βασιλείας των ουρανών, ως καινούριο και αναμενόμενο μήνυμα. Αφού μίλησε πρώτα για τον τρόπο κατάκτησης της Βασιλείας και όρισε δεύτερες τις βασικές προϋποθέσεις του έργου των Μαθητών του, ως Αποστόλων, δίνει τρίτον τώρα το περίγραμμα του νέου Νόμου, σε σχέση με τον παλαιό, τον Μωσαϊκό. Πρόθεσή του, δεν είναι η κατάργηση του Παλαιού μαζί με τη διδασκαλία των Προφητών. Το ξεκαθαρίζει από την πρώτη επαφή του με τους Λαούς. Θέλει απλά, να αποσπάσει αυτούς από τις αγκυλώσεις του πιεστικού Παλαιού Νόμου. Τούτο δε, καθόσον, ο Νόμος αυτός δόθηκε δια του Μωυσέως, ως δούλου του Θεού, αντιθέτως ο νέος Νόμος δόθηκε ως Χάρις και αλήθεια, δια Ιησού Χριστού, Υιού του Θεού. Προς τούτο δε, και προβαίνει ο Ιησούς Χριστός αρχικά και προκαταβολικά σε σαφή διατύπωση. Λέγει, κατηγορηματικά: «Μη νομίσητε ότι ήλθον καταλύσαι τον νόμον ή τους προφήτας· ουκ ήλθον κατάλύσαι, αλλά πληρώσαι», στίχ.ε΄17. Εδώ, η λέξη «πληρώσαι», τίθεται με την έννοια της συμπλήρωσης και εκπλήρωσης, για προσαρμογή του με το νέο Νόμο της Καινής Διαθήκης.
Κατόπιν τούτων, σημειώνεται ότι αυτό το τρίτο μέρος του πρώτου κηρύγματος του Ιησού Χριστού, περιλαμβάνει πολλές πρακτικές απόψεις, παρμένες από την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, προς ευχερέστερη κατανόηση από τους Λαούς. Αυτές οι διατάξεις του παλαιού, είχαν αλλοιωθεί, όχι τόσο ως προς τη διατύπωσή τους, όσο εξ αιτίας της λαθεμένης ερμηνείας τους από τους ηγέτες του Ισραηλινού Συνεδρίου. Αντιμετωπίζονται και ερμηνεύονται τώρα, όχι πιεστικά, αλλά με το πνεύμα της αγάπης των διατάξεων της Καινής Διαθήκης, που έφερνε στον κόσμο ο Ιησούς Χριστός.
Παρατηρούμε, προς τούτο, στο τρίτο μέρος:
Αφού πρώτα διαβεβαιώνει ο Ιησούς Χριστός τους όχλους των Λαών, ότι ο νέος Νόμος που έφερε στον κόσμο δεν θα τροποποιηθεί πλέον, αλλά θα μείνει και θα ισχύει αιώνια, ως προερχόμενος από τον αιώνιο Θεό, τον στερεοποιεί παραγγέλλοντας: «έως αν παρέλθη ο ουρανός και η γη, ιώτα έν ή μία κεραία ου μη παρέλθη από του νόμου έως αν πάντα γένηται», στίχ.ε΄18. Συνεχίζει να ομιλεί τότε, για κάθε πρακτική διάταξη με την ανάλογη βελτιωτική διατύπωση. Συγκρίνει τις παλαιέ διατάξεις με τις καινούργιες της Καινής Διαθήκης.
Να γνωρίζουμε επιπλέον, ότι δια του κηρύγματος, βελτιώνει κάθε μια διάταξη του παλαιού Νόμου, προβάλλοντας και έναν προβληματισμό προς τούτο. Γνώριζε, όσα γνώριζαν οι Λαοί και αποκάλυπτε: «Ηκούσατε ότι ερρέθη τοις αρχαίοις», στίχ.ε΄21. Θεωρούσε δεδομένη την γνώση του παλαιού Νόμου. Απαντά όμως ο ίδιος διατυπώνοντας τη νέα άποψη του νέου Νόμου, ως κυρίαρχος αυτού. «Εγώ δε λέγω υμίν», στίχ.ε΄22. Τότε διατύπωνε και την άποψή του. Δεν καταργεί, αλλά βελτιώνει κάθε διάταξη, όπως βλέπουμε στη συνέχεια.
Με τον τρόπο αυτό, δίνει και το περίγραμμα των διατάξεων ολοκλήρου του νέου Νόμου. Μάλιστα δε, θεωρεί ως ισάξιες όλες οι διατάξεις του. Είναι λάθος βαρύ η επιλογή τούτων, άλλες ως μικρές και άλλες ως μεγάλες. Άλλες εφαρμόσιμες δηλαδή και άλλες περιφρονημένες. Διατυπώνει, ως απόλυτο αξίωμα: «ος εάν ουν λύση μίαν των εντολών τούτων των ελαχίστων και διδάξει ούτω τους ανθρώπους, ελάχιστος κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών», στίχ.ε΄19. Ο Νόμος του Θεού ισχύει ολόκληρος και αδιακρίτως για όλους. Να γνωρίζουμε δε, ότι εδώ το «ελάχιστος» = ασήμαντος, μικρός, ταπεινός, ακόμα και αμαρτωλός, χωρίς διακεκριμένη θέση του στη Βασιλεία του Θεού.
Όπως παρατηρούμε, το πρώτο του δημόσιο κήρυγμα ο Ιησούς Χριστός, δεν το φορτώνει με αναφορές σε πολλές διατάξεις. Επιλέγει ελάχιστες, όσες συνδέονται με την βασική κεντρική ιδέα του κηρύγματος. Παίρνει μόνο μερικές διατάξεις απ’ το Μωσαϊκό Νόμο, που σχετίζονται με πρακτικά θέματα καθημερινότητας. Σ’ αυτές, δίνει το νέο περίγραμμα. Κεντρίζουν αυτές πάντως, το ενδιαφέρον των Λαών για διευκρινίσεις περισσοτέρων διατάξεων. Είχαν ενδιαφέρον για περισσότερα.
Προς τούτο, δίνει μερικά από τα πρακτικά:
Συνεχίζεται και εστιάζεται ο λόγος, για τη «δικαιοσύνη πλείον των Γραμματέων και Φαρισαίων», στίχ.ε΄20, ακόμα και στο «ου φονεύσεις», στίχ.ε΄21, ως ισοβαρές μετά της οργής. Προσθέτει και το «διαλλάγηθι τω αδελφώ σου, και τότε ελθών πρόσφερε το δώρον σου», στίχ.ε΄24. Νομολογεί και για το «ου μοιχεύσεις», στίχ.ε΄27. Δίνει ίση αξία με τον Άνδρα και στη Γυναίκα. Καταδικάζει την ψευδορκία και παραθέτει πολλά παραδείγματα με κεντρική διάταξη «Εγώ δε λέγω υμίν μη ομόσαι όλως», στίχ.ε΄34. Στο κέντρο δε του κηρύγματός του ο Ιησούς Χριστός, επιλέγει την απόλυτη αγάπη προς πάντας, χωρίς διάκριση. Περιγράφει τη διάταξη του παλαιού Νόμου. «Ηκούσατε ότι ερρέθη, αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρόν σου», στίχ.ε΄43. Τότε, με κυριαρχική ισχύ, ως Θεός-Υιός της αγάπης, αποφαίνεται αναλυτικά. «Εγώ δε λέγω υμίν, αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς και προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς», στίχ.ε΄44. Αλήθεια, πόσους τομείς της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής μας, καλούμαστε να καλύψουμε δια της αγάπης μας, χωρίς διάκριση και επιλογή!... Η αγάπη, «πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει», Α΄Κορ.ιγ΄7. Να γνωρίζουμε ότι, όλοι οι εχθρικά διακείμενοι απέναντί μας, οι καταρώμενοί μας, οι μισούντες μας, οι διώκοντές μας, έχουν την ανάγκη των προσευχών μας. Αν προσφέρουμε σε όλους αυτούς τις Προσευχές μας με απόλυτη αγάπη, τότε γινόμαστε «υιοί του πατρός υμών του εν ουρανοίς», στίχ.ε΄45. Είναι το μυστικό της σωτηρίας μας.
Εδώ τελειώνει το πρώτο δημόσιο κήρυγμα του Ιησού Χριστού. Έγινε καθήμενος και κηρύττων τους διψασμένους για την αλήθεια όχλους των Λαών της περιοχής, στα πλάγια του Όρους της Γαλιλαίας. Βεβαίως, δεν τελείωσε εκεί με τούτο το κήρυγμά του. Με κάποια μικρή διακοπή συνέχισε στον ίδιο χώρο του Όρους, το δεύτερο και τρίτο κήρυγμά του, δια των οποίων έδωσε περισσότερες διδασκαλίες. Με το τελείωμα του πρώτου κηρύγματος όμως, έδωσε ο Ιησούς Χριστός και ένα εντυπωσιακό μήνυμα προς τους όχλους και τους Μαθητές του. Ήταν ένα απλό, κατανοητό και σαφές κήρυγμα-μήνυμα. Συμβούλεψε: «Έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανείς τέλειος εστιν», στίχ.ε΄48. Η τελειότητα, σημαίνει ταύτιση με το Θεό και κατάκτηση της Βασιλείας του Θεού.
Η τελειότητα, ήταν το μήνυμα που το είχε τάξει ο Δημιουργός-Θεός και το περίμενε ο άνθρωπος απ’ την εποχή της Δημιουργίας του. Τότε οραματίστηκε τούτο ο Θεός-Πατήρ, εκφράζοντας την θεία και αγαθή βούληση και σκέψη του. Είπε και για λογαριασμό και των άλλων Προσώπων της Αγίας Τριάδας, «Ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ’ ομοίωσιν», Γεν.α΄26. Η «εικόνα», δόθηκε στον άνθρωπο κατά τη Δημιουργία του και το «καθ’ ομοίωσιν» Θεού, προσφέρεται κατόπιν πίστεως και προσωπικού Πνευματικού αγώνα.
Δια ταύτα:
Με την Χάριν του Τριαδικού Θεού μας, η παρουσίαση του πρώτου δημοσίου κηρύγματος του Ιησού Χριστού, αναλύθηκε και ερμηνεύτηκε με όση απλότητα μπορούσε. Επίλογος δικός μου δεν ταιριάζει σε τούτη τη γραφή μου. Περιορίζομαι στο να δοξολογήσω το όνομα του εν Τριάδι Θεού μας και έστι να κλείσω. Επέλεξα το ακόλουθο Αναστάσιο δοξολογικό Εσπέριο στιχηρό, τρίτου (Γ΄) ήχου.
«Δοξάζω του Πατρός και του Υιού την δύναμιν, και Πνεύματος Αγίου
υμνώ την εξουσίαν, αδιαίρετον, άκτιστον Θεότητα
Τριάδα Ομοούσιον, την βασιλεύουσαν εις αιώνα αιώνος».
Ιερά Πόλις Μεσολογγίου 10η Απριλίου 2021
Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης
Καθηγητής Θεολογίας
6972725701