Οι τρεις πρώτες αξίες προτάσσονται:
Πρόκληση, Διαπίστωση, Κατάληξη.
Είπαν όλοι οι μεγάλοι Παιδαγωγοί ότι η διδασκαλία είναι τέχνη. Τέχνη έμφυτη, αλλά και επίκτητη. Πολλοί, έχουν γεννηθεί Παιδαγωγοί. Ευλογητή η στιγμή. Περισσότεροι όμως έχουν γίνει Παιδαγωγοί. Άξια η τιμή τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η εμπειρία και η γνώση έπαιξαν το ρόλο τους. Πολλές φορές έχουμε ακούσει για έμπειρους Εκπαιδευτικούς, όπως και για σοφούς Δασκάλους. Ο συνδυασμός και των δύο κατηγοριών, συνθέτει τον ολοκληρωμένο Παιδαγωγό. Παιδαγωγών έχει ανάγκη η Εκπαίδευση. Παιδαγωγών εμπνευσμένων, που να συγκεντρώνουν γνώση, εμπειρία και τέχνη. Τότε οποιοδήποτε σύστημα διδασκαλίας παραμερίζει. Τη θέση του λαμβάνει ο Παιδαγωγός, που ξεπερνάει τα στενά όρια και τα περιορισμένα πλαίσια και του καλύτερου προγράμματος, ως συστήματος διδασκαλίας. Μπαίνει αυτός ο Παιδαγωγός, μέσα στις ψυχές των μαθητών, όπου ζυμώνει και καλλιεργεί χαρακτήρες ήθους και αισθημάτων. Γίνεται ένας σωστός αναμορφωτής.
Για την ανάδειξη τέτοιων Παιδαγωγών Δασκάλων, ξεκίνησε σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο μια ειλικρινής και δημιουργική συζήτηση. Έγινε στις εγκαταστάσεις του Σχολείου μετά την ολοκλήρωση του διδακτικού προγράμματος της ημέρας. Ο χρόνος κοντινός, και τόπος, μια Σχολική μονάδα Δημόσιου Εκπαιδευτηρίου, με καθαρά ιδεολογική προοπτική σε συνεδριάσεις του Συλλόγου των Καθηγητών μόνο με παιδαγωγικά θέματα. Η ατμόσφαιρα, φιλική σε όμορφο περιβάλλον. Η συζήτηση που έγινε είναι ενδιαφέρουσα. Δεν ακολουθεί τίποτε φανταστικό. Όλα κουβεντιάστηκαν. Στην αίθουσα συνεδριάσεων του Εκπαιδευτηρίου, Εκπαιδευτικοί νεαρής ηλικίας, πολλών ειδικοτήτων, προκάλεσαν τη συζήτηση. Συμφώνησαν, προβληματισμένοι, να κουβεντιάσουν με έντονο ενδιαφέρον τούτο το θέμα. «Στην εποχή των ανεξέλεγκτων ερεθισμών, μπορεί η παιδαγωγία να είναι πετυχημένη με Παιδαγωγούς Δασκάλους;». Ποια εκπαιδευτικά συστήματα ταιριάζουν στην εποχή μας; Για ώρες έγιναν σφαιρικές τοποθετήσεις. Τα συμπεράσματα καταγράφονται, και μερικοί ζουν σήμερα μεταξύ μας. Έχουν τη μορφή περιληπτικής καταγραφής, όσα συζητήθηκαν. Καταγράφονται με σύστημα. Ο καταγραφέας, εισηγητής και συντάκτης, σκέπτεται, παρατηρεί. Ιδού και οι τρεις πρώτες αξίες. Ακολουθούν, και τις παραθέτουμε με το ανάλογο δέος στη μνήμη μας. Είναι μια υποχρέωση εκ βαθέων:
Πρώτη η Πρόκληση:
Κάθε συνάντηση με Εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σήμερα, είναι μια πρόκληση. Τούτο διότι αυτοί έχουν στα χέρια τους πιο ώριμες νεανικές προσωπικότητες, σε σύγκριση με άλλες εποχές. Προσωπικότητες με πολλές γνώσεις και άφθονες προκλήσεις. Οι ερεθισμοί στις ψυχές των εφήβων και των νέων, είναι καταλυτικοί. Δέχονται βομβαρδισμούς από σφαιρικές επιθέσεις. Βρισκόμαστε στον αιώνα της πληροφορικής όπου κυκλοφορούν τα πάντα ανέλεγκτα. Βρίσκεται, ως τόσο αρχικά, σαν αντικειμενικός ο παρατηρητής και στη συνέχεια γίνεται συνομιλητής. Αισθάνεται αντιμέτωπος με διαμορφωτές νοοτροπίας και ψυχοσύνθεσης, όχι της στιγμής ή της εποχής του, αλλά μιας άλλης, απροσδιόριστα άγνωστης εποχής και γενεάς. Αυτής που έρχεται καλπάζοντας και δείχνει σαν να θέλει να ελέγξει και να ισοπεδώσει τα πάντα. Βλέπει στα μάτια των Εκπαιδευτικών μια φλόγα. Αντικρίζει το σποριά ιδεών και αισθημάτων που η έκφρασή τους μεταφέρεται σ’ ένα άγνωστο μέλλον.
Δεύτερη η Διαπίστωση:
Η εποχή μας είναι όντως ταραγμένη. Τα κοινωνικά ρεύματα παρουσιάζονται πραγματικά αλλοπρόσαλλα. Ο Εκπαιδευτικός, περιμένει με υπομονή! Δεν βιάζεται. Τι περιμένει; Τι προσδοκάει; Γνωρίζει; Σπέρνει πάντως! Σε τι χωράφια όμως; Οι καρποί της Παιδείας παλιότερα προσδιορίζονταν με ακρίβεια. Σήμερα; Σήμερα καλείται ο Εκπαιδευτικός, σαν Παιδαγωγός, να συνεργαστεί στενά με πολλούς παράγοντες. Να έχει σφαιρική συνεργασία με πολλούς φορείς. Έχει όμως να αντιμετωπίσει: Κοινωνία, προβληματική. Διοίκηση, ανεξέλεγκτη. Ασφάλεια, με ανασφάλεια. Πολιτική, χωρίς σταθερότητα. Οικογένεια, χωρίς συνοχή. Πνευματική ηγεσία, με κυνηγούς ύλης και πλούτου. Πολιτισμούς, με φορείς απολίτιστους. Μαθητές, με απροσδιόριστο προορισμό. Το ερωτηματικό προβάλλει αδυσώπητο. Που πάμε; Διδάσκουμε σε έναν πίθο των Δαναΐδων; Απ’ το τίποτα στο τίποτα; Απ’ το μηδέν στο πουθενά; Περιμένουμε, πάντως…
Τρίτη η Κατάληξη:
Για τους ανήσυχους Εκπαιδευτικούς, που νοιάζονται σαν Παιδαγωγοί, να σμιλεύουν ψυχές, δεν υπάρχει βεβαίως πρόβλημα. Έχουν λύσεις σωστές και επιτυχημένες για όλα τα προβλήματα. Γνωρίζουν τι έχουν μπροστά τους και που στοχεύουν. Μπορούν επομένως να πορεύονται στην επιτυχία, αλλά με μια προϋπόθεση. Είναι η προϋπόθεση που διδάσκει η Λαμπάδα: Φωτίζει, και στέκεται όρθια. Θερμαίνει, και διώχνει τους πάγους. Εκπέμπει ακτίνες φωτεινές, και ομορφαίνει τον τόπο. Μόνο της πρόβλημα είναι ότι: Λιώνει, αναλίσκεται, φθείρεται, αποσύρεται, σβήνει. Δεν χάνεται!! Η προσφορά της, αφήνει μια διαχρονική αγαλλίαση και ανάμνηση, με εμπειρίες δημιουργικές και μεταλαμπάδευση φλόγας, για μια νέα προσπάθεια από φωτισμένους αποδέκτες.
Αυτός είναι ο Παιδαγωγός που δημιουργεί.
Ιερά Πόλις Μεσολογγίου Μάρτιος 2021
Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης
Καθηγητής Θεολογίας
6972725701