Ξεκινάμε με μερικά ερωτηματικά, από αυτά που προσδιορίζουν το θέμα. Οι κόποι και οι θυσίες των Γονέων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους, είναι απαίτηση ή είναι δικαίωμα; Είναι καθήκον κοινωνικό ή υποχρέωση ατομική; Είναι πράγματι κόπος και θυσία ή είναι χαρά και ευχαρίστηση; Εν τούτοις, δεν απαντάνε στο θέμα. Ό,τι και να είναι, ένα είναι βέβαιο. Η μόρφωση και η παιδαγωγία των παιδιών, είναι το σημαντικότερο έργο της ζωής των Γονέων. Αυτό πάντως το έργο, θα κρίνει την ιστορία τους και την κοινωνική τους καταξίωσή. Είναι έργο, όχι σε στιγμιαία βάση, αλλά σε διαρκείας. Συνδέεται με κόπους, ελπίδες, φροντίδες, αγώνες, όλα σε διάρκεια. Ανύσταχτη και άγρυπνη διάρκεια, όπως είναι η φροντίδα και η μέριμνα των Γονέων προς τα παιδιά τους. Παρ’ όλα αυτά δεν παύουν να εκπέμπουν χαρά και ευχαρίστηση. Εδώ ισχύει αναλογικά, ο λόγος του σοφού Σολομώντος στις συμβουλευτικές Παροιμίες του. Λέγει: «Μη δως ύπνον τοις όμμασι, μηδέ επινυστάξης τοις βλεφάροις». Παροιμιών στ΄ 4. Μην κοιμηθείς ούτε να κλείσεις τα μάτια σου στην αγωγή των παιδιών σου.
Το θέμα τούτο, είναι γεμάτο από υποχρεώσεις. Μη δειλιάζετε όμως. Κινείται προς την ευθεία και σωστή κατεύθυνση για το συμφέρον των παιδιών μας. Επομένως, μπορούμε να κατατάξουμε τις υποχρεώσεις και τους κόπους των Γονέων, σε πέντε ενδιαφέροντες επί μέρους τομείς.
1. Επισημαίνουμε και αναγνωρίζουμε τις επί μέρους κοπιαστικές και θυσιαστικές ενέργειες των Γονέων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους. Αυτοί οι Γονείς είναι άξιοι σεβασμού και τιμής καθόσον, αναδεικνύονται σπουδαίοι κοινωνικοί παράγοντες. Με μια προϋπόθεση. Να μην είναι αντίθετοι στα θέματα πίστεως και πνευματικής ζωής. Το κοσμικό και υλιστικό πνεύμα εκτρέπει κάθε προσπάθεια. Είναι άξιοι τιμής οι Γονείς, όχι μόνο για τη γέννηση των παιδιών, αλλά και για τη σωστή ανατροφή τους, πάνω σε ακατάλυτες αξίες. Κοινωνικές και ηθικές. Τη διαπαιδαγώγησή τους, δηλαδή. Οι κόποι τους δεν πάνε χαμένοι.
2. Οπωσδήποτε όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι κόποι και οι θυσίες των Γονέων πρέπει να συνοδεύονται και με τις ανάλογες ελπίδες για την εξέλιξη των παιδιών τους μέχρι την πλήρη αποκατάστασή τους. Το έργο δε αυτό είναι και συνεχόμενο και διαρκές. Συνοδεύεται με φροντίδες και αγωνίες νυχθημερόν. Αυτό σημαίνει και προνοητικότητα, με ένα ένστικτο εντυπωσιακό. Θυσιάζονται οι Γονείς όσο έχουν κοντά τους τα παιδιά. Αποδέχονται και υπομένουν τη στενοχώρια, όταν τα αποχωρίζονται από τη συντροφιά τους προκειμένου για την πρόοδο και ανέλιξή τους στη ζωή. Πάλι δε οι Γονείς είναι σε διέγερση προσδοκίας
3. Υπάρχουν ιδιαίτερες υποχρεώσεις των Γονέων προς τα παιδιά τους. Υποχρεώσεις όχι μόνο για τη γέννηση, αλλά και για την ανατροφή τους. Αρχικά βέβαια είναι να γίνεται η ανατροφή των παιδιών με επιμέλεια. Να γνωρίζουν ότι όσο μικρά και αν είναι τα παιδιά, αντιλαμβάνονται την επιμέλεια, τη φροντίδα και την αγάπη των Γονέων. Χαράσσεται ανεξίτηλα μέσα τους η όλη στάση των Γονέων. Ορίστηκαν οι Γονείς ως Δάσκαλοι των παιδιών τους με άδολη και αγνή αγάπη. Χωρίς κοσμικό και υλιστικό φρόνημα. Η όλη φροντίδα τους να επικεντρώνεται σε μια μόνιμη και σίγουρη πνευματική κληρονομιά. Αυτή η κληρονομιά δεν κινδυνεύει να καταστραφεί. Θα είναι ανέκφραστη η χαρά των Γονέων, ότι τα παιδιά τους έχουν πνευματικά και όχι υλιστικά ενδιαφέροντα. Προς αυτά τα ενδιαφέροντα απαιτείται κοπιώδης θυσιαστική φροντίδα των γονέων. Τα υλικά αγαθά και αποκτήματα έρχονται εύκολα.
4. Ύστερα από όλα αυτά έντονο προβάλλει το αίτημα της παιδαγωγικής στάσης των Γονέων. Είναι Δάσκαλοι οι Γονείς όπως είπαμε, αλλά Δάσκαλοι της αρετής και της πνευματικής καταξίωσης στα παιδιά τους, για να μη αγωνιούν. Τους παρουσιάζουν πρότυπα που έγραψαν ιστορία αρετής σε συνδυασμό με τις ουράνιες διδαχές. Πάντοτε όμως οι διδαχές τους να γίνονται με λίγα λόγια. Λόγια με ωριμότητα, με δύναμη και πολύτιμα νοήματα. Αν παρ’ όλ’ αυτά εκτρέπονται τα παιδιά τους, οι γονείς να μην απογοητεύονται. Ακόμα και όταν τους προσβάλλουν και τους κατηγορούν. Τότε, να αναζητούν τα αίτια της παρεκτροπής και να τα διορθώνουν. Η συμπάθεια προς τα παιδιά είναι επιβεβλημένη.
5. Να μην ξεχνούν ακόμα οι Γονείς ότι στο θέμα της αγωγής των παιδιών τους, δίνουν τις σημαντικότερες εξετάσεις της ζωής τους. Από αυτό το έργο θα κριθούν. Η μεγαλύτερη δε ασφάλεια για τα παιδιά είναι να τα αναθέτουν στο Θεό. Με Αυτόν να τα συνδέουν. Εκείνος θα τα καταστήσει ενάρετα. Μην τα συνδέουν με το χρήμα και τα υλικά αγαθά. Είναι από τα φοβερότερα λάθη της ζωής τους. Να μη ξεχνούν ακόμα ότι δεν τα γνωρίζουν όλα τα θέματα της Αγωγής. Δεν είναι ντροπή να απευθύνονται σε ειδικούς συμβούλους, όπως είναι οι παιδαγωγικοί Δάσκαλοι και οι συνετοί πνευματικοί της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Συμπέρασμα: Το έργο της αγωγής των παιδιών που γίνεται με κόπο και θυσίες, δεν μένει χωρίς και την ανάλογη ανταμοιβή. Οι Γονείς που διαθέτουν τις δυνάμεις τους με απλοχεριά και ειλικρίνεια στην παιδαγωγία των παιδιών τους, έχουν και το κέρδος. Το «Τίμα τον πατέρα σου και τη Μητέρα σου» Εξόδου κ΄ 12, καραδοκεί να τους απονεμηθεί ως έπαθλο με την ανάλογη γενναιοδωρία.
Αυτούς τους Γονείς τους συγχαίρω, τους επαινώ, του τιμώ.
Με όλη την αγάπη μου.
Ιερά Πόλις Μεσολογγίου Φεβρουάριος 2021
Νικόλαος Σπ. Βούλγαρης
Καθηγητής Θεολογίας
6972725701