Tης Φωτεινής Τσιτσώνη-Καβάγια

                                                                      Εκπαιδευτικού

Καλοκαιρινές μέρες, ζεστές, Ιουλίου 20, γράφει το ημερολόγιο. Όλοι μας αναζητούμε ένα σκιερό, δροσερό μέρος, μια γωνιά αέρινη, για να ξεκουραστούμε και να δροσιστούμε.

 

Το ίδιο κάνουν και τα ζώα, που ζεσταίνονται κι αυτά, κι άλλα απ’αυτά αναζητούν τη σκιά των δέντρων και άλλα απολαμβάνουν τις βουτιές τους μέσα στο νερό.

Έχετε δει ποτέ σας τη γάτα πώς ξαπλώνεται φαρδιά πλατιά σε μέρη δροσερά; Την έχετε αντικρίσει να λαχανιάζει ανασαίνοντας, επειδή έτσι διατηρείτε ακόμα πιο δροσερή στις μεγάλες ζέστες; Κι αν ο ίσκιος όπου έχει επιλέξει είναι πραγματικά παχύς, ε, τότε και η ζωή της εκείνες τις μοναδικές γι’αυτήν στιγμές είναι χαρισάμενη!

Σε περιπτώσεις υπερβολικής ζέστης ο ιδρώτας είναι σωτήριος για κάποια ζώα, όπως τα σκυλιά, τα άλογα, που ιδρώνουν για να δροσιστούν κι έτσι αντέχουν στον ήλιο και πολλές φορές τον απολαμβάνουν.

Και τώρα με τις αφόρητες ζέστες άπειρες είναι οι φορές που βλέπουμε έξω και μέσα στα σπίτια μας ακόμη να σουλατσάρουν στρατιές μυρμηγκιών, που εμφανίζονται και με την πιο ανεπαίσθητη μυρωδιά του φαγητού ή και ενός γλυκού, ,που, αν δεν είμαστε προσεκτικοί στην τακτοποίησή τους, μπορεί στο δευτερόλεπτο να εμφανιστούν εκατοντάδες από αυτά!

Έχετε δει στ’αλήθεια μυρμήγκια με φτερά; Φτερά έχουν οι βασίλισσες της μυρμηγκοκοινωνίας και τα μυρμήγκια τα αρσενικά, που μόλις βρουν την κατάλληλη ευκαιρία και τον ανάλογο καιρό, βγαίνουν και πετούν, ψάχνοντας το ταίρι τους.

Ύστερα η βασίλισσα βρίσκοντας το κατάλληλο μέρος χτίζει τη φωλιά της και αρχίζει να γεννάει αβγά.

Τα μυρμήγκια ζουν σε αποικίες αφού είναι έντομα κοινωνικά και πολύ εργατικά, όπου έχουν κατανομή εργασίας και ρόλων, ενώ το ό,τι κυριαρχούν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης, καθώς και ο τρόπος ζωής τους είναι αξιοθαύμαστα!

Επικεφαλής της αποικίας είναι η βασίλισσα, που είναι πιο ευτραφής από τα υπόλοιπα.

Τα αρσενικά μυρμήγκια ζουν για να ζευγαρώνουν με τη βασίλισσα και ύστερα πεθαίνουν.

Τα θηλυκά είναι οι εργάτριες, οι στρατιώτες της μυρμηγκοκοινωνίας, οι καθαριστές.

Το ξέρατε αλήθεια ότι υπάρχουν μυρμήγκια αγρότες-θεριστές, που μαζεύουν σπόρους κάθε μεγέθους και τους μεταφέρουν στη φωλιά τους όπου τους αποθηκεύουν. Κι αν αυτοί, δηλ. οι σπόροι,  συμβεί να είναι βρεγμένοι, τους αφήνουν στον ήλιο, για να στεγνώσουν

και να μη σαπίσουν, ενώ το θαυμαστό, που ίσως δεν το έχετε ακούσει κι αυτό είναι, πως οι σπόροι, στους χώρους αποθήκευσης δε βλασταίνουν, επειδή τα θηλυκά τους ψεκάζουν με μια ειδική ουσία που εκκρίνουν!

Άλλα από τους φίλους μας τα μυρμήγκια είναι φυτοφάγα, προτιμώντας τις φυτικές τροφές από το περιβάλλον τους, δηλ. κομμάτια από φύλλα, μανιτάρια κ.τ.λ.

Άλλα είναι σαρκοφάγα και τρέφονται με έντομα νεκρά ή ζώα ή αρπάζουν και έντομα που βρίσκουν μπροστά τους, ενώ άλλα τρέφονται από το γλυκό υγρό που εκκρίνουν από την κοιλιά τους οι αφίδες(μελίγκρες).

Πόσο χρήσιμα είναι όμως τα μυρμηγκάκια, όταν ανακατεύουν και αραιώνουν το χώμα, διασπείρουν τους σπόρους των φυτών, καθαρίζουν το δάσος από ψοφίμια και τα δέντρα από επιβλαβή έντομα.

Πολλά από αυτά λατρεύουν το ξύλο από τα νεκρά δέντρα. Έχετε ποτέ ανακατέψει τέτοια ξύλα ποστιασμένα, να δείτε πόσα μυρμήγκια κρύβουν από κάτω και μέσα τους;

Επιτέλους! Τώρα το καλοκαίρι μπορούν και τα πουλά να χαρούν τη ζωή και τη φύση και το διαλαλούν με το ατέλειωτο κελάηδημά τους και τους ήχους που εκπέμπουν, για να προειδοποιούν τα άλλα πουλιά πως ο κάποιος συγκεκριμένος χώρος είναι δικός τους.

Ο κόκορας φωνάζει «κικιρίκου», διαλαλώντας πως είναι αρχηγός στο κοτέτσι του.

Τα σκυλιά γαβγίζουν για να τρομάξουν τους ξένους σηκώνοντας την ουρά τους, για να δείξουν ότι είναι δυνατά και σίγουρα για τη δύναμή τους, ενώ όταν την κατεβάζουν δείχνουν ανασφάλεια και φόβο και όταν την κουνούν πέρα δώθε, τότε νιώθουν χαρούμενα κι ευτυχισμένα!

Τα άλογα φυσούν στο πρόσωπο των άλλων αλόγων, για να δείξουν τη φιλία τους.

Η γάτα γλείφει τα γατάκια της, για να δηλώσει την αγάπη της γι’αυτά!

Τα δελφίνια παράγουν ήχους διαπεραστικούς, για να ακινητοποιήσουν τα ψάρια.

Οι νυχτερίδες προσανατολίζονται με τους ήχους και τα ηχητικά κύματα, που ανακλώνται στα εμπόδια που συναντούν στο δρόμο τους και επιστρέφουν στα αυτιά τους ως ηχώ.

Τι να πεις και για τις ήσυχες, τις εργατικές μέλισσες, που τώρα το καλοκαίρι οργώνουν κυριολεκτικά όλες τις λουλουδογειτονιές, πάντα έχοντας ως οδηγό τους τις κεραίες τους και τις θέσεις που παίρνει μέσα στη διάρκεια της μέρας ο ήλιος.

Έχοντας όραση πολύ καλή μπορούν να διακρίνουν τα χρώματα των λουλουδιών, από όπου θα συλλέξουν τη γύρη, συντελώντας έτσι και στην επικονίαση αυτών, δηλ. στη γονιμοποίησή τους.

Στο θαυμαστό κόσμο των μελισσών αρχηγός είναι η βασίλισσα, που μοναδικό έργο της ζωής της είναι το να γεννάει αβγά.

Η μελισσοκομία ήταν αγαπημένη ασχολία του ανθρώπου από την αρχαιότητα, παράγοντας το μέλι, το κερί , το βασιλικό πολτό.

Καλοκαίρι! Θεού χαρά! Το διαλαλούν όλα τα πλάσματα της φύσης, που οργιάζει κυριολεκτικά τούτη την εποχή, τόσο στα βουνά με τις απότομες πλαγιές και τα τρεχούμενα νερά, όσο και στις απέραντες γαλάζιες θάλασσες, στα ποτάμια που κυλάει ορμητικά το νερό, στους κάμπους και τις πεδιάδες, όπου η φύση βασιλεύει. Εικόνες της φύσης ανάλαφρες, καλοκαιρινές, που γιατί όχι, γίνονται τραγούδια, χαρούμενα, αέρινα μελωδικά, τραγούδια καλοκαιρινά !

Πιο καλοκαιρινό από το τραγούδι του τζίτζικα υπάρχει;, που το λέει με όλη τη δύναμη της φωνής του σκαλωμένος στων δέντρων τα κλαδιά. Μονότονο ίσως, αλλά τόσο αγαπητό και όμορφο  στο άκουσμά του από τα χρόνια μας τα παιδικά, που ψάχναμε στους κορμούς και στα κλαδιά για τα τζιτζίκια.

Ο κύκλος της ζωής του τζίτζικα φτάνει στα τρία χρόνια, ενώ στα μέρη της Β.Αμερικής υπάρχει ένα είδος τζιτζικιού, που φτάνει στα 17 χρόνια ζωής.

Είναι πραγματικά ζηλευτή η ζωή του καλοκαιριού, η ζωή κοντά στο μεγαλείο της φύσης!